Druk nr 433

3 lipca 2000 r.

SENAT

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

IV KADENCJA

MARSZAŁEK SEJMU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Pani
Alicja GRZEŚKOWIAK
MARSZAŁEK SENATU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Zgodnie z art. 121 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przesłać Pani Marszałek do rozpatrzenia przez Senat uchwaloną przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej na 81. posiedzeniu w dniu 29 czerwca 2000 r. ustawę o obywatelstwie polskim.

Z poważaniem

(-) Maciej Płażyński


USTAWA

z dnia 29 czerwca 2000 r.

o obywatelstwie polskim

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1.

Ustawa określa zasady, tryb i warunki nabywania obywatelstwa polskiego oraz jego utraty i właściwość organów w tych sprawach.

Art. 2.

W rozumieniu ustawy:

1) cudzoziemiec - oznacza osobę, która nie posiada obywatelstwa polskiego,

2) niepełnoletni cudzoziemiec - oznacza cudzoziemca, który nie osiągnął pełnoletności w rozumieniu prawa Rzeczypospolitej Polskiej,

3) zezwolenie na osiedlenie się - oznacza zezwolenie na stałe zamieszkanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wydane przez właściwy organ,

4) bezpaństwowiec - oznacza osobę, która nie posiada obywatelstwa żadnego państwa,

5) prawo obce - oznacza prawo państwa innego niż Rzeczpospolita Polska,

6) właściwe prawo obce - oznacza prawo państwa, którego obywatelstwo cudzoziemiec posiada, a jeżeli nie posiada żadnego obywatelstwa, prawo państwa, na terytorium którego mieszkał na stałe przed przybyciem do Rzeczypospolitej Polskiej,

7) zgoda niepełnoletniego - oznacza pisemne oświadczenie złożone przez niepełnoletniego przed właściwym organem Rzeczypospolitej Polskiej,

8) dowód utraty obcego obywatelstwa - oznacza dokument wydany zgodnie z właściwym prawem obcym, poświadczający, iż cudzoziemiec nie posiada obywatelstwa tego państwa lub je utraci na skutek nabycia obywatelstwa polskiego,

9) konsul - oznacza konsula w rozumieniu ustawy z dnia 13 lutego 1984 r. o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 9, poz. 34, z 1997 r. Nr 114, poz. 739, z 1998 r. Nr 117, poz. 757 oraz z 1999 r. Nr 52, poz. 532).

Art. 3.

Obywatelami polskimi są osoby, które w dniu wejścia w życie ustawy posiadają obywatelstwo polskie.

Art. 4.

Obywatel polski nie może być równocześnie uznawany przez władze Rzeczypospolitej Polskiej za obywatela innego państwa.

Art. 5.

1. Do postępowania w sprawach uregulowanych w ustawie stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej.

2. Postępowanie w sprawach uregulowanych w ustawie, należących do właściwości konsulów, prowadzi się według przepisów o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej.

3. Przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się, z zastrzeżeniem art. 10 ust. 4, do postępowania w sprawach o nadanie obywatelstwa polskiego i wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Rozdział 2

Zasady ogólne nabywania obywatelstwa polskiego

Art. 6.

1. Obywatelstwo polskie nabywa się przez urodzenie, wskutek przysposobienia, przez uzyskanie obywatelstwa polskiego, nadanie obywatelstwa polskiego, uznanie za obywatela polskiego, przywrócenie obywatelstwa polskiego lub repatriację.

2. Zasady nabywania obywatelstwa polskiego w drodze repatriacji, z zastrzeżeniem art. 7 i 8, określa odrębna ustawa.

Art. 7.

1. Jeżeli cudzoziemiec spełnia wszystkie kryteria do nabycia obywatelstwa polskiego, właściwy organ może wydać decyzję o przyrzeczeniu nabycia obywatelstwa polskiego lub wydania wizy repatriacyjnej w terminie 2 lat.

2. Decyzja, o której mowa w ust. 1, może być uchylona:

1) jeżeli cudzoziemiec zostanie w tym okresie skazany w Rzeczypospolitej Polskiej prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne na karę co najmniej roku pozbawienia wolności,

2) w przypadkach, o których mowa w art. 10 ust. 1 i 2; art. 10 ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio.

Art. 8.

1. Jeżeli cudzoziemcowi odmówiono nabycia obywatelstwa polskiego w drodze nadania obywatelstwa polskiego, uznania za obywatela polskiego, przywrócenia obywatelstwa polskiego lub repatriacji, może on wystąpić z kolejnym wnioskiem o nabycie obywatelstwa polskiego, nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy od dnia odmowy.

2. W przypadku złożenia kolejnego wniosku o nabycie obywatelstwa polskiego w jednym z trybów określonych w ust. 1 przed upływem terminu, o którym mowa w ust. 1, wniosek pozostawia się bez rozpoznania.

Art. 9.

1. Zmiany w ustaleniu osoby albo obywatelstwa jednego lub obojga rodziców podlegają uwzględnieniu przy określeniu obywatelstwa niepełnoletniego, jeżeli nastąpiły przed upływem 3 lat od dnia urodzenia się niepełnoletniego.

2. Zmiany w ustaleniu osoby ojca lub matki, wynikające z orzeczenia sądu wydanego na skutek powództwa o zaprzeczenie ojcostwa albo macierzyństwa lub o unieważnienie uznania, podlegają uwzględnieniu przy określeniu obywatelstwa niepełnoletniego, chyba że osiągnął on już pełnoletność.

Art. 10.

1. Decyzja ostateczna o nabyciu obywatelstwa polskiego może być uchylona w wyniku wznowienia postępowania, jeżeli ustalone zostanie, że istnieją następujące podstawy do jej uchylenia:

1) dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe lub

2) decyzja wydana została w wyniku przestępstwa lub

3) wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane organowi, który wydał decyzję.

2. Organ stwierdza nieważność decyzji ostatecznej o nabyciu obywatelstwa polskiego, jeżeli ustali istnienie podstaw do stwierdzenia nieważności decyzji określonych w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego.

3. Decyzja ostateczna, na podstawie której strona nabyła obywatelstwo polskie, nie może być uchylona i nie można stwierdzić jej nieważności, jeżeli od dnia wydania decyzji upłynęło 10 lat.

4. Przepisy ust. 1 pkt 1 i 2, ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio do postanowienia o nadaniu obywatelstwa polskiego.

5. Postanowienie o uchyleniu lub stwierdzeniu nieważności postanowienia o nadaniu obywatelstwa polskiego wydaje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.

Rozdział 3

Nabycie obywatelstwa polskiego przez urodzenie

Art. 11.

Dziecko nabywa obywatelstwo polskie przez urodzenie, gdy:

1) co najmniej jedno z rodziców jest obywatelem polskim albo

2) oboje rodzice są nieznani bądź ich obywatelstwo jest nieokreślone albo są bezpaństwowcami, a dziecko urodziło się lub zostało znalezione na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 12.

1. Dziecko rodziców, z których jedno jest obywatelem polskim, drugie zaś obywatelem innego państwa, nie nabywa obywatelstwa polskiego, jeżeli rodzice w oświadczeniu złożonym zgodnie przed właściwym organem w ciągu 3 miesięcy od dnia urodzenia się dziecka wybiorą dla niego obywatelstwo państwa obcego, którego obywatelem jest jedno z rodziców, jeżeli według prawa tego państwa dziecko nabywa jego obywatelstwo.

2. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 1, przyjmuje:

1) właściwy wojewoda - w stosunku do osób zamieszkałych w Rzeczypospolitej Polskiej,

2) konsul - w stosunku do osób zamieszkałych za granicą.

Rozdział 4

Nabycie obywatelstwa polskiego wskutek przysposobienia

Art. 13.

Niepełnoletni cudzoziemiec nabywa obywatelstwo polskie wskutek przysposobienia, przez które między przysposabiającym a przysposobionym powstaje taki stosunek, jak między rodzicami a dziećmi (przysposobienie pełne), a osoby przysposabiające lub osoba przysposabiająca samotnie posiadają obywatelstwo polskie. W tym przypadku przyjmuje się, że niepełnoletni nabywa obywatelstwo polskie z dniem urodzenia.

Rozdział 5

Uzyskanie obywatelstwa polskiego

Art. 14.

1. Cudzoziemiec, który nie nabył obywatelstwa polskiego zgodnie z art. 12 ust. 1, nabywa obywatelstwo polskie, jeżeli po ukończeniu 18 roku życia a przed ukończeniem 20 roku życia złoży przed właściwym organem oświadczenie o woli uzyskania obywatelstwa polskiego, a organ ten oświadczenie to przyjmie.

2. Cudzoziemiec, o którym mowa w ust. 1, powinien wykazać, że:

1) jedno z jego rodziców posiada obywatelstwo polskie,

2) zna język polski w mowie i piśmie w zakresie co najmniej umożliwiającym załatwianie zwykłych spraw codziennych,

3) nie był karany za czyn, który stanowi przestępstwo w rozumieniu prawa Rzeczypospolitej Polskiej.

3. Znajomość języka polskiego w mowie i piśmie w zakresie co najmniej umożliwiającym załatwianie zwykłych spraw codziennych uważa się za wystarczającą, jeżeli cudzoziemiec:

1) potrafi przeczytać, zrozumieć i odpowiedzieć na pytanie na tematy z życia codziennego,

2) potrafi samodzielnie napisać krótki tekst dotyczący tematu ogólnego.

4. Właściwy organ przyjmuje oświadczenie o woli uzyskania obywatelstwa polskiego, jeżeli uprawniony cudzoziemiec spełnia warunki określone w ust. 1 i 2 oraz opinie właściwych organów stwierdzają, że nie stanowi on zagrożenia dla obronności, bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego w Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 15.

Oświadczenie o woli uzyskania obywatelstwa polskiego przyjmuje albo odmawia jego przyjęcia:

1) wojewoda, w drodze decyzji - w stosunku do osób zamieszkałych w Rzeczypospolitej Polskiej,

2) konsul - w stosunku do osób zamieszkałych za granicą.

Rozdział 6
Nadanie obywatelstwa polskiego

Art. 16.

1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej może nadać obywatelstwo polskie cudzoziemcowi na jego wniosek lub za jego pisemną zgodą.

2. Nadanie obywatelstwa polskiego może być uzależnione od złożenia dowodu
utraty obcego obywatelstwa.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, postanowienie o przyrzeczeniu nadania obywatelstwa polskiego wygasa, jeżeli w terminie, o którym mowa w art. 7 ust. 1, cudzoziemiec nie przedstawi Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej dowodu utraty obcego obywatelstwa.

Art. 17.

1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nadaje obywatelstwo polskie cudzoziemcowi, na jego wniosek, jeżeli cudzoziemiec:

1) pełnił służbę wojskową w Wojsku Polskim lub w polskich formacjach wojskowych przy armiach sojuszniczych podczas działań wojennych prowadzonych na wszystkich frontach w okresie wojny 1939-1945,

2) pełnił służbę w polskich podziemnych formacjach i organizacjach, w tym w działających w ramach tych organizacji oddziałach partyzanckich w okresie wojny 1939-1945

- i uzyskał decyzję poświadczającą działalność, o której mowa w art. 1-3 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz.U. z 1997 r. Nr 142, poz. 950, z 1998 r. Nr 37, poz. 204, Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 38, poz. 360 i Nr 77, poz. 862 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136).

2. W postępowaniu określonym w ust. 1 nie stosuje się wymogu posiadania w przeszłości obywatelstwa polskiego.

Art. 18.

Postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w sprawach obywatelstwa nie podlegają zaskarżeniu.

Art. 19.

1. Wniosek do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o nadanie obywatelstwa polskiego osoba zamieszkała na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wnosi za pośrednictwem właściwego wojewody, a zamieszkała za granicą za pośrednictwem konsula.

2. Wojewoda i konsul przesyłają Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wniosek, o których mowa w ust. 1, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych przekazuje Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wniosek, o którym mowa w ust. 1, wraz ze swoim stanowiskiem.

Art. 20.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej określi, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowy tryb postępowania w sprawach o nadanie obywatelstwa polskiego,

2) wzór wniosku o nadanie obywatelstwa polskiego,

3) dokumenty, które powinny być dołączone do wniosku o nadanie obywatelstwa polskiego,

4) wzory zaświadczeń o nadaniu i odmowie nadania obywatelstwa polskiego uwzględniające dane, o których mowa w art. 35 ust. 2.

Rozdział 7

Uznanie za obywatela polskiego

Art. 21.

Wojewoda uznaje za obywatela polskiego cudzoziemca, na jego wniosek, jeżeli spełnia on łącznie następujące warunki:

1) zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej 5 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się,

2) posiada urzędowe poświadczenie znajomości języka polskiego, o którym mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz.U. Nr 90, poz. 999 oraz z 2000 r. Nr 29, poz. 358), lub inny dokument poświadczający znajomość języka polskiego,

3) nie stanowi zagrożenia dla obronności lub bezpieczeństwa państwa,

4) nie stanowi zagrożenia dla porządku publicznego,

5) ma zapewnione w Rzeczypospolitej Polskiej mieszkanie i utrzymanie w ten sposób, że posiada dochody lub mienie wystarczające na pokrycie kosztów utrzymania jego samego i członków rodziny pozostających na jego utrzymaniu.

Art. 22.

Wojewoda uznaje za obywatela polskiego cudzoziemca, który spełnia warunki określone w art. 21 pkt 2-5, na jego wniosek, jeżeli zamieszkuje on na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej 3 lata na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, a ponadto spełnia jeden z następujących warunków:

1) jest współmałżonkiem obywatela polskiego i pozostaje z nim w związku małżeńskim co najmniej 3 lata,

2) został mu nadany w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub udzielono mu prawa azylu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

3) jest bezpaństwowcem, który utracił obywatelstwo obce co najmniej 4 lata przed dniem wystąpienia z wnioskiem o uznanie za obywatela polskiego,

4) jest niepełnoletnim, którego co najmniej jedno z rodziców jest obywatelem polskim.

Art. 23.

1. Wojewoda uznaje za obywatela polskiego cudzoziemca, który spełnia warunki określone w art. 21 pkt 2-5, na jego wniosek, jeżeli przebywa on nieprzerwanie i legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej 10 lat.

2. Wojewoda uznaje za obywatela polskiego niepełnoletniego bezpaństwowca, na wniosek jego przedstawicieli ustawowych albo na wniosek bezpaństwowca, złożony po ukończeniu 18 roku życia a przed ukończeniem 20 roku życia, jeżeli spełnia on łącznie następujące warunki:

1) urodził się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

2) zamieszkuje nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na osiedlenie się co najmniej 5 lat,

3) nie stanowi zagrożenia dla obronności lub bezpieczeństwa państwa,

4) nie stanowi zagrożenia dla porządku publicznego.

Art. 24.

1. Uznanie za obywateli polskich obojga rodziców obejmuje niepełnoletnich pozostających pod ich władzą rodzicielską.

2. Uznanie za obywatela polskiego tylko jednego z rodziców obejmuje niepełnoletnich pozostających pod jego władzą rodzicielską, jeżeli:

1) pozostają wyłącznie pod jego władzą rodzicielską lub

2) drugie z rodziców jest obywatelem polskim albo

3) drugie z rodziców wyraziło zgodę przed właściwym organem na nabycie przez niepełnoletniego obywatelstwa polskiego.

3. Niepełnoletni pozostający pod opieką może być uznany za obywatela polskiego jedynie za zgodą opiekuna wyrażoną w oświadczeniu złożonym przed właściwym organem.

4. Uznanie za obywatela polskiego lub objęcie tym uznaniem niepełnoletniego, który ukończył 16 lat, następuje jedynie za jego zgodą.

Art. 25.

Przed wydaniem decyzji w sprawie uznania cudzoziemca za obywatela polskiego, wojewoda zasięga opinii właściwych organów co do warunków określonych w art. 21 pkt 3 i 4.

Art. 26.

Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowy tryb postępowania w sprawach o uznanie za obywatela polskiego,

2) wzór wniosku o uznanie za obywatela polskiego,

3) dokumenty, które powinny być dołączone do wniosku o uznanie za obywatela polskiego.

Rozdział 8

Przywrócenie obywatelstwa polskiego

Art. 27.

1. Osobie, która opuściła terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po dniu 1 września 1939 r. i utraciła obywatelstwo polskie przed dniem 4 czerwca 1989 r. na podstawie art. 11 pkt 2 ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego (Dz.U. R.P. Nr 7, poz. 44) przez wstąpienie do służby wojskowej po 9 maja 1945 r. w siłach zbrojnych Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Stanów Zjednoczonych Ameryki lub Republiki Francuskiej, przywraca się obywatelstwo polskie, jeżeli złoży przed konsulem oświadczenie o woli powrotu do obywatelstwa polskiego i konsul wyda akt o przywróceniu obywatelstwa polskiego.

2. Oświadczenie o woli powrotu do obywatelstwa polskiego, składa się w terminie 5 lat od dnia wejścia w życie ustawy.

3. Konsul wydaje akt o przywróceniu obywatelstwa polskiego, jeżeli:

1) oświadczenie, o którym mowa w ust. 1, zostało złożone w terminie określonym w ust. 2,

2) uprawniona osoba spełnia warunki określone w ust. 1.

Art. 28.

1. Osobie, która opuściła terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po dniu 1 września 1939 r. i utraciła obywatelstwo polskie przed dniem 4 czerwca 1989 r. na podstawie:

1) art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1951 r. o obywatelstwie polskim (Dz.U. Nr 4, poz. 25) lub art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim (Dz.U. z 2000 r. Nr 28, poz. 353) w brzmieniu obowiązującym w dniu złożenia wniosku, jeżeli wniosek, którego skutkiem była utrata obywatelstwa polskiego, został złożony w wyniku oświadczenia woli złożonego w okolicznościach uprawdopodabniających, że składający wniosek był:

a) przekonany, że nie otrzyma dokumentu lub zezwolenia uprawniającego do przybycia na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, jeżeli mieszkał poza jej granicami,

b) przymuszony do opuszczenia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w taki sposób, że bez złożenia takiego oświadczenia jemu samemu lub członkowi rodziny groziły represje lub szykany, a w szczególności zatrzymanie, aresztowanie, utrata pracy lub lokalu mieszkalnego, relegowanie ze szkół, w tym szkół wyższych,

2) art. 12 ustawy z dnia 8 stycznia 1951 r. o obywatelstwie polskim lub art. 15 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim, przywraca się, na jej wniosek obywatelstwo polskie.

2. Nie przywraca się obywatelstwa polskiego, jeżeli:

1) wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego został złożony po upływie terminu, określonego w ust. 3 lub

2) przeciwko przywróceniu obywatelstwa polskiego przemawiają względy obronności, bezpieczeństwa państwa albo porządku publicznego lub

3) w okresie pobytu za granicą cudzoziemiec działał na szkodę podstawowych interesów Rzeczypospolitej Polskiej lub

4) cudzoziemiec dobrowolnie opuścił Polskę na skutek innej niż polska deklarowanej przynależności etnicznej i nabył obywatelstwo państwa ojczystego tej narodowości.

3. Wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego składa się w terminie 3 lat od dnia wejścia w życie ustawy.

4. Decyzję o przywróceniu albo odmowie przywrócenia obywatelstwa polskiego wydaje wojewoda.

5. Przed wydaniem decyzji wojewoda może zasięgnąć opinii Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej albo właściwego konsula, jeżeli zachodzi potrzeba wyjaśnienia okoliczności, o których mowa w ust. 1 pkt 1.

6. Przedmiotem opinii organów, o których mowa w ust. 5, jest ustalenie okoliczności utraty obywatelstwa polskiego, o których mowa w ust. 1 i 2.

Art. 29.

1. Kobieta, która utraciła obywatelstwo polskie przed dniem 1 stycznia 1999 r. przez nabycie obywatelstwa obcego wskutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem lub w związku z zawarciem takiego małżeństwa, powraca do obywatelstwa polskiego, jeżeli po ustaniu tego małżeństwa lub jego unieważnieniu złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda akt o przyjęciu oświadczenia.

2. Osoba, która utraciła obywatelstwo polskie w wyniku zrzeczenia się obywatelstwa polskiego w związku z nabyciem obywatelstwa obcego wskutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem, powraca do obywatelstwa polskiego, jeżeli po ustaniu tego małżeństwa lub jego unieważnieniu złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda akt o przyjęciu oświadczenia.

3. Oświadczenia, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą być złożone w terminie 2 lat od dnia ustania lub unieważnienia małżeństwa .

4. Właściwy organ może uzależnić przyjęcie oświadczenia od złożenia dowodu utraty obcego obywatelstwa.

5. Właściwy organ przyjmuje oświadczenie, o którym mowa w ust. 1 i 2, jeżeli:

1) zostało złożone w terminie określonym w ust. 3,

2) uprawniony cudzoziemiec spełnia warunki określone w ust. 1 lub 2,

3) uprawniony cudzoziemiec nie stanowi zagrożenia dla obronności, bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego w Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 30.

1. Oświadczenie, o którym mowa w art. 29 ust. 1 i 2, złożone przez osobę zamieszkałą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przyjmuje albo odmawia jego przyjęcia wojewoda w drodze decyzji.

2. Oświadczenie, o którym mowa w art. 29 ust. 1 i 2, złożone przez osobę zamieszkałą za granicą, przyjmuje albo odmawia jego przyjęcia konsul.

Art. 31.

Minister właściwy do spraw wewnętrznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zagranicznych, określi, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowy tryb postępowania w sprawach o przywrócenie obywatelstwa polskiego,

2) wzór wniosku o przywrócenie obywatelstwa polskiego,

3) dokumenty, które powinny być dołączone do wniosku o przywrócenie obywatelstwa polskiego,

4) wzór oświadczenia o woli powrotu do obywatelstwa polskiego,

5) dokumenty, które powinny być dołączone do oświadczenia o woli powrotu do obywatelstwa polskiego,

6) wzory aktów w sprawie przywrócenia obywatelstwa polskiego.

Rozdział 9

Utrata obywatelstwa polskiego

Art. 32.

1. Obywatel polski traci obywatelstwo polskie na swój pisemny wniosek zawierający oświadczenie o woli zrzeczenia się obywatelstwa polskiego, po uzyskaniu zgody Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego. Utrata obywatelstwa polskiego następuje w dniu wydania zgody.

2. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej może uzależnić wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego od przedstawienia w określonym terminie, nie dłuższym niż 2 lata, dowodu:

1) nabycia lub przyrzeczenia nabycia obcego obywatelstwa,

2) wykonania obowiązków podatkowych lub spełnienia obowiązku służby wojskowej,

3) wykonania zobowiązań wynikających z orzeczenia sądu lub innego uprawnionego organu,

4) o braku zobowiązań wobec funduszu alimentacyjnego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

3. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej może odmówić wyrażenia zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, jeżeli za tym przemawiają względy obronności lub bezpieczeństwa państwa.

4. Osobie, która w następstwie zrzeczenia się obywatelstwa polskiego stałaby się bezpaństwowcem, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej odmawia wyrażenia zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, chyba że osoba ta uzyskała przyrzeczenie nabycia obcego obywatelstwa.

5. Zgoda na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego udzielona rodzicom obejmuje niepełnoletniego pozostającego pod ich władzą rodzicielską.

6. Zgoda na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego udzielona jednemu z rodziców obejmuje niepełnoletniego pozostającego pod jego władzą rodzicielską, gdy drugiemu z rodziców nie przysługuje władza rodzicielska lub nie jest on obywatelem polskim albo gdy jest obywatelem polskim i wyrazi przed organem właściwym do przyjęcia oświadczenia zgodę na utratę obywatelstwa polskiego przez niepełnoletniego.

7. W przypadku gdy drugie z rodziców jest obywatelem polskim i sprzeciwia się objęciu niepełnoletniego zgodą na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego udzieloną pierwszemu z rodziców lub gdy porozumienie napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, każde z rodziców może zwrócić się o rozstrzygnięcie do polskiego sądu.

8. Zgoda na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego przez niepełnoletniego, który ukończył 16 lat, następuje za jego zgodą.

Art. 33.

Wniosek, o którym mowa w art. 32 ust. 1, osoba zamieszkała na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wnosi do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej za pośrednictwem właściwego wojewody, a zamieszkała za granicą za pośrednictwem konsula.

Art. 34.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej określi, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowy tryb postępowania w sprawach o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego,

2) wzór wniosku o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego oraz dokumenty, które powinny być dołączone do tego wniosku,

3) wzory zaświadczeń o wyrażeniu zgody lub odmowie wyrażenia zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego uwzględniające dane, o których mowa w art. 35 ust. 3.

Rozdział 10

Rejestry

Art. 35.

1. Organ właściwy do przyjmowania wniosków i oświadczeń w sprawie nabycia obywatelstwa polskiego oraz wniosków zawierających oświadczenie o woli zrzeczenia się obywatelstwa polskiego prowadzi rejestr:

1) wniosków i oświadczeń o woli nabycia obywatelstwa polskiego oraz osób, które nabyły obywatelstwo polskie,

2) wniosków zawierających oświadczenie o woli zrzeczenia się obywatelstwa polskiego oraz osób, które utraciły obywatelstwo polskie.

2. Rejestr, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje następujące dane: imię (imiona) i nazwisko oraz nazwisko rodowe wnioskodawcy, imiona i nazwiska rodziców, datę i miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania, poprzednio posiadane obywatelstwo lub posiadane aktualnie obywatelstwo inne niż polskie, adnotacje o przedłożeniu dowodu utraty obcego obywatelstwa, imię i nazwisko niepełnoletniego objętego wnioskiem, adnotacje o wyrażeniu zgody przez niepełnoletniego, który ukończył 16 lat, podstawę prawną nabycia obywatelstwa polskiego i datę nabycia.

3. Rejestr, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, obejmuje następujące dane: imię (imiona) i nazwisko oraz nazwisko rodowe osoby składającej wniosek, imiona i nazwiska rodziców, datę i miejsce zamieszkania, imię i nazwisko niepełnoletniego objętego wnioskiem, adnotacje o wyrażeniu zgody przez niepełnoletniego, który ukończył 16 lat, datę złożenia wniosku, adnotacje o posiadanym obywatelstwie obcym lub o przyrzeczeniu nabycia obcego obywatelstwa, podstawę prawną utraty obywatelstwa polskiego i datę utraty obywatelstwa polskiego.

Art. 36.

1. Szef Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej przesyła organom, o których mowa w art. 33, kopie zaświadczeń w sprawach obywatelstwa polskiego uwzględniających dane, o których mowa w art. 35 ust. 2 i 3.

2. Szef Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej przesyła ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych kopie postanowień w sprawach obywatelstwa polskiego.

Art. 37.

1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych prowadzi centralny rejestr danych o nabyciu i utracie obywatelstwa polskiego, na podstawie informacji uzyskanych od organów uprawnionych do prowadzenia rejestrów w tych sprawach oraz dokumentów, o których mowa w art. 36 ust. 2.

2. Organy uprawnione do prowadzenia rejestrów, o których mowa w art. 35 ust. 1, przekazują dane określone w tych rejestrach ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych niezwłocznie po ostatecznym rozstrzygnięciu sprawy o nabycie lub utratę obywatelstwa polskiego.

3. Rejestr, o którym mowa w ust. 1, obejmuje dane określone w art. 35 ust. 2 i 3.

Art. 38.

1. Dane zgromadzone w rejestrach, o których mowa w art. 35 i art. 37, podlegają ochronie na podstawie odrębnych przepisów i mogą być wykorzystywane w postępowaniach o: nabycie obywatelstwa polskiego, wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, stwierdzenie posiadania lub utraty obywatelstwa polskiego oraz w celach statystycznych.

2. Dane, o których mowa w ust. 1, nie mogą być udostępnione organom lub instytucjom zagranicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy zezwalają na to przepisy prawa.

Art. 39.

Minister właściwy do spraw wewnętrznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zagranicznych, określi, w drodze rozporządzenia:

1) wzory rejestrów, o których mowa w art. 35 i 37 ustawy,

2) szczegółowy tryb prowadzenia rejestrów, o których mowa w art. 35 i 37, a w szczególności w systemach informatycznych,

3) terminy i sposoby przekazywania informacji do centralnego rejestru danych o nabyciu i utracie obywatelstwa polskiego.

Rozdział 11

Poświadczenie obywatelstwa polskiego

Art. 40.

1. O posiadaniu i utracie obywatelstwa polskiego orzeka wojewoda, w drodze decyzji, w której stwierdza według obowiązujących przepisów czy dana osoba posiada lub nie posiada obywatelstwa polskiego.

2. Na podstawie decyzji, o której mowa w ust. 1, stwierdzającej posiadanie obywatelstwa polskiego, wojewoda wydaje poświadczenie obywatelstwa polskiego.

3. Poświadczenie, o którym mowa w ust. 2, wydaje się na wniosek osoby, której obywatelstwo jest stwierdzone, lub na umotywowany wniosek osoby trzeciej, jeżeli wykaże interes prawny.

4. Wojewoda może, na prośbę osób określonych w ust. 3, przekazać poświadczenie obywatelstwa polskiego bezpośrednio do władz państwa wskazanych przez te osoby.

5. Poświadczenie obywatelstwa osób urodzonych na obszarach Rzeczypospolitej Polskiej niewchodzących obecnie w skład Rzeczypospolitej Polskiej wydaje minister właściwy do spraw wewnętrznych.

6. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zagranicznych, określi, w drodze rozporządzenia, wzór poświadczenia obywatelstwa polskiego zapewniający jego zabezpieczenie przed sfałszowaniem.

7. Poświadczenie obywatelstwa polskiego powinno zawierać co najmniej:

a) oznaczenie organu wydającego poświadczenie,

b) oznaczenie i funkcję podpisującego poświadczenie,

c) miejsce i datę wydania poświadczenia oraz pieczęć organu wydającego,

d) imię i nazwisko, płeć oraz datę i miejsce urodzenia osoby, której poświadczenie dotyczy,

e) stwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego.

8. Poświadczenie, o którym mowa w ust. 2, sporządza się w języku polskim, chyba że umowa międzynarodowa stanowi inaczej.

Rozdział 12

Właściwość organów, zasady składania wniosków i oświadczeń oraz sprawdzania znajomości języka polskiego

Art. 41.

Oświadczenie o wyrażeniu zgody na nabycie obywatelstwa polskiego, o którym mowa w art. 24 ust. 2 pkt 3 i ust. 3, o wyrażeniu zgody na utratę przez niepełnoletniego obywatelstwa polskiego, o którym mowa w art. 32 ust. 6, oraz o wyrażeniu zgody przez niepełnoletniego, który ukończył 16 lat, o którym mowa w art. 24 ust. 4 i art. 32 ust. 8, przyjmuje:

1) właściwy wojewoda - w stosunku do osób zamieszkałych w Rzeczypospolitej Polskiej,

2) konsul - w stosunku do osób zamieszkałych za granicą.

Art. 42.

1. O właściwości miejscowej wojewody stanowią kolejno: miejsce zamieszkania osoby, której postępowanie ma dotyczyć, miejsce jej pobytu, miejsce jej ostatniego zamieszkania lub pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej. W przypadku braku tych podstaw właściwy jest Wojewoda Mazowiecki.

2. O właściwości miejscowej konsula stanowi miejsce zamieszkania osoby, której postępowanie ma dotyczyć.

Art. 43.

Wnioski i oświadczenia, o których mowa w ustawie, muszą być wypełnione w języku polskim, zawierać uzasadnienie oraz własnoręczny podpis wnioskodawcy, a dołączone do wniosków wymagane dokumenty, jeżeli zostały sporządzone w języku obcym, powinny być przedłożone wraz z ich tłumaczeniem na język polski.

Art. 44.

1. Wydanie decyzji o uznaniu za obywatela polskiego właściwy organ uzależnia, z zastrzeżeniem ust. 2, od przedłożenia dowodu utraty obcego obywatelstwa.

2. Dowód, o którym mowa w ust. 1, nie jest wymagany, jeżeli:

1) cudzoziemiec ubiegający się o nabycie obywatelstwa polskiego jest uprawniony do zachowania dotychczas posiadanego obywatelstwa na podstawie umów międzynarodowych ratyfikowanych za zgodą wyrażoną w ustawie,

2) cudzoziemiec ubiegający się o nabycie obywatelstwa polskiego uzyskał w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub udzielono mu prawa azylu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

3) cudzoziemiec ubiegający się o nabycie obywatelstwa polskiego udowodni, że wysokość opłat związanych z wydaniem tego dowodu jest nadmiernie wysoka,

4) uzyskanie tego dowodu jest niemożliwe ze względu na brak możliwości prawnych utraty dotychczasowego obywatelstwa w rozumieniu właściwego prawa obcego lub inną trudną do przezwyciężenia przeszkodę,

5) cudzoziemiec zostałby w rozumieniu prawa obcego bezpaństwowcem, chyba że uzyskał przyrzeczenie nabycia polskiego obywatelstwa, o którym mowa w art. 7.

3. W przypadku określonym w ust. 1 stosuje się odpowiednio przepis art. 7 ustawy.

Art. 45.

W sprawach, o których mowa w art. 32 ust. 7, przekazanych do rozstrzygnięcia sądowi, orzeka sąd polski. Rzeczowo właściwy jest sąd rejonowy, działający jako sąd opiekuńczy. Właściwość miejscową sądu określa się według miejsca zamieszkania niepełnoletniego w Rzeczypospolitej Polskiej, a jeżeli nie ma on miejsca zamieszkania w Rzeczypospolitej Polskiej - według miejsca jego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej. W przypadku braku tych podstaw właściwy jest Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy.

Art. 46.

1. Opinię, że cudzoziemiec ubiegający się o nabycie obywatelstwa polskiego nie stanowi zagrożenia dla obronności lub bezpieczeństwa państwa, wydaje Szef Urzędu Ochrony Państwa.

2. Opinię, że cudzoziemiec ubiegający się o nabycie obywatelstwa polskiego nie stanowi zagrożenia dla porządku publicznego wydaje komendant wojewódzki Policji właściwy ze względu na miejsce zamieszkania cudzoziemca, a w przypadku gdy cudzoziemiec mieszka poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej - minister właściwy do spraw wewnętrznych.

3. Jeżeli przepis ustawy uzależnia nabycie obywatelstwa polskiego od ustalenia, czy cudzoziemiec ubiegający się o nabycie obywatelstwa polskiego nie stanowi zagrożenia dla obronności, bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego, opinia organu właściwego w tej sprawie oraz wydana na jej podstawie decyzja nie wymagają, ze względu na ochronę informacji niejawnych, uzasadnienia w całości lub w części dotyczącej tych informacji.

Art. 47.

1. Minister właściwy do spraw zagranicznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania, określi w drodze rozporządzenia:

1) tryb sprawdzania wymaganej znajomości języka polskiego przez cudzoziemców zamieszkałych za granicą, ubiegających się o nabycie obywatelstwa polskiego,

2) skład komisji egzaminacyjnych i wymagania kwalifikacyjne dla członków komisji za granicą, tryb ich powoływania oraz wysokość wynagrodzenia za udział w pracach komisji,

3) wzór zaświadczenia poświadczającego wymaganą znajomość języka polskiego,

4) zasady dokumentowania i zwalniania z obowiązku przeprowadzania sprawdzianu znajomości języka polskiego.

2. Sprawdzian znajomości języka polskiego odbywa się na podstawie pisemnego testu, ale na wniosek zainteresowanego może mieć charakter odpowiedzi ustnej. Komisję egzaminacyjną powołuje konsul. Wnioskodawca może być zwolniony z egzaminu z języka polskiego, jeżeli ukończył w Rzeczypospolitej Polskiej szkołę publiczną lub niepubliczną z uprawnieniami szkoły publicznej albo szkołę za granicą z wykładowym językiem polskim lub gdy w szkole zagranicznej złożył egzamin z języka polskiego, a także gdy wiek lub stan zdrowia wnioskodawcy uzasadniają stwierdzenie, że przeprowadzenie egzaminu stanowiłoby nadmierną uciążliwość lub byłoby niemożliwe.

3. Wysokość opłat związanych z przeprowadzeniem egzaminu i wydaniem zaświadczenia określają odrębne przepisy.

Art. 48.

1. Innym dokumentem poświadczającym znajomość języka polskiego, o którym mowa w art. 21 pkt 2, jest świadectwo:

1) ukończenia w Rzeczypospolitej Polskiej szkoły publicznej lub niepublicznej w rozumieniu ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 i Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 28, poz. 153 i Nr 141, poz. 943, z 1998 r. Nr 117, poz. 759 i Nr 162, poz. 1126 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 19, poz. 239 i Nr 48, poz. 550) oraz ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 65, poz. 385, z 1992 r. Nr 54, poz. 254 i Nr 63 poz. 314, z 1994 r. Nr 1, poz. 3, Nr 43, poz. 163, Nr 105, poz. 509 i Nr 121, poz. 591, z 1996 r. Nr 5, poz. 34 i Nr 24, poz. 110, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, Nr 96, poz. 590, Nr 104, poz. 661, Nr 121, poz. 770 i Nr 141, poz. 943 oraz z 1998 r. Nr 50, poz. 310, Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1115 i 1118),

2) ukończenia szkoły za granicą z wykładowym językiem polskim lub złożenia w szkole zagranicznej egzaminu z języka polskiego w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 47 ustawy.

2. Od obowiązku określonego w art. 21 pkt 2 zwolnione są osoby, które ukończyły 65 lat lub których udokumentowany stan zdrowia uzasadnia stwierdzenie, że przeprowadzenie egzaminu stanowiłoby nadmierną uciążliwość lub byłoby niemożliwe.

Rozdział 13

Przepisy karne

Art. 49.

1. Kto będąc obywatelem polskim i posiadając jednocześnie obywatelstwo obce posługuje się przed organami Rzeczypospolitej Polskiej dokumentami tożsamości innymi niż Rzeczypospolitej Polskiej

podlega karze grzywny.

2. Nie podlega karze obywatel polski zamieszkujący w państwie, w którym nie ma przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego Rzeczypospolitej Polskiej, nieposiadający paszportu Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli przekroczył granicę Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie obcego dokumentu podróży.

3. Postępowanie w sprawach, o których mowa w ust. 1, prowadzi się na podstawie przepisów o postępowaniu w sprawach o wykroczenia.

Rozdział 14

Zmiany w przepisach obowiązujących

Art. 50.

W ustawie z dnia 25 czerwca 1997 r. o cudzoziemcach (Dz.U. Nr 114, poz. 739, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1126) art. 95 otrzymuje brzmienie:

"Art. 95. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, listę państw uznawanych za bezpieczne kraje pochodzenia i bezpieczne kraje trzecie.".

Art. 51.

W ustawie z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz.U. Nr 90, poz. 999 oraz z 2000 r. Nr 29, poz. 358) w art. 3 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania i minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego określą, w drodze rozporządzenia, zasady przeprowadzania egzaminów państwowych z języka polskiego dla cudzoziemców ubiegających się o urzędowe poświadczenie jego znajomości - uwzględniając w szczególności jednostki organizacyjne uprawnione do przeprowadzania egzaminów, ustalenie standardów wymagań dla poszczególnych poziomów znajomości języka polskiego, wysokość odpłatności za przeprowadzanie egzaminu oraz warunki zwolnienia w całości lub w części z opłat, tryb składania wniosków i przeprowadzania egzaminów, a także przypadki, w których możliwe jest zwolnienie z egzaminu w całości lub w części".

Rozdział 15

Przepisy przejściowe i końcowe

Art. 52.

Postępowania wszczęte na podstawie przepisów ustawy, o której mowa w art. 53 i nie zakończone przed dniem wejścia w życie ustawy toczą się według przepisów dotychczasowych.

Art. 53.

Traci moc ustawa z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim (Dz.U. z 2000 r. Nr 28, poz. 353).

Art. 54.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2001 r.