Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment

• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym,

• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o podatku leśnym,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2001-2006,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe",
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego "Program dla Odry - 2006",
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o kulturze fizycznej,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o giełdach towarowych,
• drugie czytanie projektu uchwały w sprawie ustanowienia Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych.

Na wniosek senatora Jerzego Markowskiego, zaakceptowany przez Izbę, trzy pierwsze punkty porządku obrad Senat rozpatrywał łącznie.

Ustawa o podatku rolnym została uchwalona przez Sejm na 31. posiedzeniu, 10 października br., i przekazana do Senatu 11 października. Ustawa o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw i ustawa o podatku leśnym zostały uchwalone przez Sejm na 33. posiedzeniu, 30 października br., i tego dnia przekazane do Senatu. 11 października, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, marszałek skierował ustawę o zmianie ustawy o podatku rolnym do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a także do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych, a 30 października - ustawę o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych, ustawę zaś o podatku leśnym do Komisji Ochrony Środowiska oraz do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Komisje po rozpatrzeniu ustaw przygotowały swoje sprawozdania w tych sprawach.

Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym przedstawił senator Andrzej Anulewicz. Jak zaznaczył, ustawa ta jest częścią pakietu ustaw dotyczących reformy finansów publicznych. Zasadnicza zmiana, wprowadzona w nowelizacji, to opodatkowanie podatkiem rolnym części gruntów podlegających dotychczas podatkowi od nieruchomości. Dotyczy to tej części użytków rolnych, które nie spełniają normy obszarowej gospodarstwa rolnego.

Senator sprawozdawca zaakcentował, że dzięki proponowanym rozwiązaniom zmniejszenie obciążeń podatkowych nastąpiło nie tylko w wyniku objęcia tymi podatkami użytków rolnych niewchodzących dotychczas w skład gospodarstw rolnych, to jest gruntów poniżej 1 ha, ale również poprzez rozszerzenie gamy zwolnień podatkowych na grunty zadrzewione, zakrzewione, użytki ekologiczne oraz grunty położone w międzywalach.

Niezależnie od tych zmian zasadniczych nowelizacja ma na celu: doprecyzowanie pojęć związanych z instytucją podatku rolnego, takich jak definicje podatnika podatku rolnego i obowiązku podatkowego w sytuacji współwłasności i współposiadania; ujednolicenie zasad opodatkowania gruntów skwalifikowanych jako użytki rolne lub grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych; określenie podstawy opodatkowania; wyraźne wskazanie właściwego rzeczowo w sprawach podatku rolnego organu podatkowego, którym są wójt, burmistrz oraz prezydent miasta.

Ustawa ma na celu: unormowanie obowiązku składnia informacji o gruntach rolnych właściwemu miejscowo organowi podatkowemu; doprecyzowanie sposobu płatności rat podatku rolnego; upoważnienie rad gmin do określenia w drodze uchwały wzorów formularzy na podatek rolny; objęcie przepisami ustawy unormowań w sprawie łącznego zobowiązania pieniężnego; wprowadzenie definicji budynków inwentarskich; wyraźne wskazanie, które zwolnienia i ulgi stosuje się z urzędu, a które na wniosek podatnika, a także wyraźne wskazanie, iż uprawnienia rad gmin dotyczą jedynie zwolnień i ulg przedmiotowych.

Senator sprawozdawca podkreślił, że proponowane zapisy ustawy są korzystne dla podatników. Zapisane w ustawie regulacje nie są objęte zakresem prawa Unii Europejskiej.

Sprawozdanie Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych w sprawie ustawy o podatku rolnym przedstawił senator Bogusław Mąsior. Jak poinformował, komisja po dyskusji nad ustawą o podatku rolnym doszła do wniosku, że ustawa powinna być przyjęta bez poprawek.

Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw przedstawiła senator Aleksandra Koszada. Senator przypomniała, że ustawa wprowadza zmiany w podatkach od nieruchomości, od środków transportowych, od posiadania psów oraz w opłatach lokalnych: targowej, miejscowej i administracyjnej.

Jest ona jedną z trzech ustaw, które porządkują między innymi cały system opodatkowania nieruchomości. Ustawa zapewnia większą samodzielność gmin w administrowaniu podatkiem lokalnym.

Senator wskazała, że w nowelizacji podwyższono stawki od pozostałych gruntów do 30 gr za 1 m² powierzchni w celu likwidacji dysproporcji obciążeń podatkowych gruntów różnych kategorii oraz zrównoważenia dochodów gmin w zakresie podatków lokalnych.

Dokonano waloryzacji obowiązujących stawek podatku od nieruchomości, stosując prognozowany na rok 2002 wskaźnik wzrostu cen detalicznych towarów i usług konsumpcyjnych w wysokości 2,8%, a tym samym określono górne granice tych stawek. Jednocześnie zniesiono przepis, zgodnie z którym stawki podatku od nieruchomości określone przez radę gminy nie mogą być niższe niż 50% górnych stawek ustawowych podatku. Upoważniono rady gmin do określania wzorów formularzy dotyczących podatku od nieruchomości.

Bardzo istotne - w opinii senator sprawozdawcy - jest również zniesienie opodatkowania podatkiem od nieruchomości użytków rolnych o powierzchni poniżej 1 ha i objęcie ich podatkiem rolnym.

Senator zaznaczył, że podawany już możliwy wzrost dochodów gmin rzędu 550 milionów zł jest wyliczony szacunkowo na podstawie ankiet przeprowadzanych w ramach konsultacji prowadzonych przez Ministerstwo Finansów, ale może się znacznie zmienić w zależności od decyzji samych gmin. Ta ustawa bowiem w sposób jednoznaczny przekazuje gminom dużą część odpowiedzialności i władzy w zakresie dochodów i systemu podatkowego. Nakłada również obowiązek, który jest i przywilejem, samodzielnego przygotowania deklaracji podatkowych przez gminy.

Senator B. Mąsior poinformował też, że w czasie dyskusji w Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych wiceminister Irena Ożóg przyznała, iż obecnie tylko 1/6 gmin w Polsce prowadzi aktywną politykę podatkową w ramach pakietu, który rząd realizuje, a który ma realizować nie tylko rząd, ale również samorządy gospodarcze. Ważne jest, aby aktywną politykę podatkową, kreującą przedsiębiorczość w zakresie i gospodarki, i rolnictwa, tworzyły i prowadziły również gminy. Gminy mają możliwość stosowania obniżek podatkowych nie tylko do 50%, jak to było do tej pory, ale obniżek bez ograniczeń.

Senator poinformował, że dyskusja w czasie posiedzenia komisji dotyczyła również możliwości zastosowania zwolnienia od podatku od nieruchomości w wypadku przedsiębiorstw, które posiadają zbędny majątek - budynki i hale fabryczne. Jak stwierdził, członkowie komisji zdają sobie sprawę, że wiele przedsiębiorstw, obecnie prywatnych, powstało z wykorzystaniem majątku państwowego i wiele przedsiębiorstw ma za dużo obiektów, których nie jest w stanie teraz zbyć. Bardzo często prowadzi się dewastację budynków po to, żeby można było je wyłączyć spod opodatkowania. Senatorowie przyjęli więc argument wiceminister, że gminy, rady, niedawno wybrane, muszą podejmować decyzje, na czym właściwie bardziej im zależy: czy na dochodach z tytułu podatku od nieruchomości, czy na podatku od osób fizycznych i miejscach pracy, które można mieć dzięki podjęciu decyzji o zwolnieniu od podatku od nieruchomości.

W imieniu Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych senator B. Mąsior wniósł o przyjęcie ustawy o podatkach lokalnych bez poprawek.

Senator zaakcentował, że ustawa ta porządkuje opłaty za las. Podnosi nieznacznie podatek leśny od 1 ha - zwiększa z 0,2 do 0,22 m³ tej należności pieniężnej, wzrost podatku leśnego jest zatem niewielki. Podejmując decyzję o tak niewielkim wzroście podatku, rząd kierował się nie najlepszą sytuacją finansową Lasów Państwowych, która wynika z wielu przyczyn, między innymi jest skutkiem huraganów i powstania wiatrołomów na początku bieżącego roku.

W ustawie przyjmuje się obniżenie stawki podatku o 50% w odniesieniu do lasów ochronnych i rezerwatów przyrody, a więc pomimo wzrostu z 0,2 do 0,22 m³ opłaty za 1 ha, w wypadku parków narodowych opłata zwiększy się o ponad 2 zł, nie będą to więc skutki ważące i istotne.

Z podatków wyłącza się obszary ekologiczne (dotyczy to wcześniejszej ustawy o podatkach lokalnych). Przewidziane są zwolnienia podatkowe dotyczące gruntów, na których występuje drzewostan, gruntów między wałami i wałowych. Od podatku leśnego zwalnia się też szkoły wyższe, również wszelkiego typu placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk, oraz zakłady pracy chronionej.

Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska w sprawie ustawy o podatku leśnym przedstawiła senator Janina Sagatowska. Senator przypomniała, że ustawa o lasach państwowych do tej pory zawierała także przepisy dotyczące podatku leśnego. Obecnie ustawa o podatku leśnym wprowadza słuszne rozwiązanie, wpisujące się w cały system podatkowy, w którym zmierza się do tego, żeby w ustawach branżowych czy innych nie było unormowań dotyczących podatków, gdyż system podatkowy musi być jasny i przejrzysty. Senator sprawozdawca podkreśliła, że jest to słuszne założenie i tak jest właśnie w wypadku podatku leśnego.

Poprawki do rozpatrywanych ustaw zgłosili natomiast senatorowie podczas dyskusji. Wszystkie wnioski i propozycje poprawek rozpatrzyły komisje senackie podczas przerwy w obradach. Połączone komisje poparły wnioski o przyjęcie wszystkich trzech rozpatrywanych łącznie ustaw bez poprawek.

Przedstawił je senator Franciszek Bobrowski. Senator podkreślił, że nowelizacja rozstrzyga dotychczasowe wątpliwości związane z tym, czy kwota pieniężna uzyskana od spadkobiercy testamentowego z tytułu zachowku jest opodatkowana podatkiem od spadku czy podatkiem dochodowym. Ma to istotne znaczenie, gdyż różnica między podatkiem od spadków a podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest znaczna.

Senator sprawozdawca wskazał ponadto, że ustawa rozszerza zakres przedmiotowy podatku od spadków i darowizn o nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy i praw majątkowych w rezultacie nieodpłatnego zniesienia ich własności. Ustawa dokonuje również waloryzacji określonych w niej kwot wartości rzeczy oraz praw majątkowych zwolnionych od podatku i niepodlegających opodatkowaniu, jak również kwotowych przedziałów wartości rzeczy i praw majątkowych zawartych w skalach podatkowych, stanowiąc jednocześnie, iż minister finansów będzie - w drodze rozporządzenia - podwyższał te kwoty i przedziały w razie wzrostu cen towarów nieżywnościowych trwałego użytku o ponad 6% w stopniu odpowiadającym wzrostowi cen. W ustawie proponuje się też rozszerzenie obowiązków notariuszy jako płatników podatków.

Ustawa została uchwalona 30 października br., na 33. posiedzeniu Sejmu. Tego samego dnia trafiła do Senatu. Marszałek skierował ją do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych rozpatrzyła ustawę i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.

Senator przypomniał, że w prognozie przewidzianej w ustawie z 1999 r. ta skala miała zmniejszać się w taki sposób, by w roku 2003 została zredukowana do 24%. Nowelizacja sprowadza się do zmiany tej stawki polegającej na redukcji nie do 24%, lecz do 27%, większa redukcja oznaczałaby bowiem ubytek wpływów z tego podatku o mniej więcej 2 miliardy zł. Zmniejszenie skali tej redukcji z czterech punktów procentowych do jednego punktu procentowego umożliwia pozyskanie dodatkowych dochodów budżetu państwa w wysokości 1 miliarda 500 milionów zł.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że komisja, dyskutując nad ustawą, zapoznała się ze stanowiskiem pracodawców, a przede wszystkim przedsiębiorców, którzy bardzo żarliwie dyskutowali na ten temat, zawiedzeni niezmniejszeniem podatku w oczekiwanej skali. Członkowie komisji uznali, że godny podkreślenia jest fakt, iż dla przedsiębiorców rekompensatą z tytułu ograniczenia redukcji stawki podatku jest rozwiązanie wprowadzone w ustawie z 27 lipca 2002 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Chodzi o dodatkową metodę amortyzacji dla nabytych fabrycznie nowych środków trwałych zaliczonych do grup 3-6 klasyfikacji środków trwałych. Należy to potraktować jako nową metodę umożliwiającą w przyszłym roku podatkowym, w którym środki te zostałyby wprowadzone do ewidencji, zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów odpisu amortyzacyjnego w wysokości 30% wartości początkowej środka trwałego. Taka jest argumentacja, w której wzięto pod uwagę względy ekonomiczne.

Senator sprawozdawca przedstawił też argumentację bardziej generalną. Wskazując, że parlament stoi na straży konstytucji, senator przypomniał, iż w rozdziale X Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, dotyczącym finansów publicznych, został zapisany obowiązek kształtowania długu publicznego na pewnym poziomie. Dlatego, w opinii senatora J. Markowskiego, zrozumiałe staje się to, że takie akurat przedłożenie jest właśnie omawiane. Rozwiewa to, zdaniem senatora, wszystkie wątpliwości wyrażane w stwierdzeniach, że redukcja stawki podatku od osób prawnych nie jest podyktowana argumentami wyższego rzędu. Ona jest podyktowana argumentami wyższego rzędu. Są to nie tylko przedstawione argumenty ekonomiczne, gdyż przede wszystkim chodzi o zapis konstytucyjny. Jak stwierdził senator J. Markowski, trzeba mieć na uwadze obowiązek wyższej rangi, nie tylko to, co przedstawiają zawiedzeni, choć nie do końca słusznie, przedsiębiorcy, którzy planowali zmniejszenie wydatków podatkowych w latach przyszłych, a rzeczywistość okazała się inna.

Senator sprawozdawca przypomniał, że ustawa z 25 maja 2001 r. o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2001-2006 określa kierunki przebudowy i modernizacji technicznej sił zbrojnych w tych latach oraz źródła i wydatki budżetowe na finansowanie sił zbrojnych. Celem tej ustawy było zapewnienie warunków do osiągnięcia w co najmniej 1/3 sił zbrojnych pełnej interoperacyjności w ramach Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego oraz uzyskanie standardów pozostałych państw członkowskich tej organizacji w zakresie uzbrojenia, wyposażenia i mobilności oraz możliwości prowadzenia działań wojennych w każdych warunkach przez nasze siły zbrojne.

Jak stwierdził senator, po roku funkcjonowania i po przymierzeniu się do budżetu państwa okazało się jednak, że niektóre zapisy są mało realne. Resort obrony narodowej przygotował wykres przedstawiający budżet obrony narodowej w ciągu ostatnich dwunastu lat. Od 1993 r., kiedy wyniósł on 2,47% produktu krajowego brutto, wydatki budżetowe ciągle malały, aż do 1,90% w roku bieżącym. To m.in. legło u podstaw nowelizacji, chodzi bowiem o to, aby w przyszłości, w perspektywie zawrzeć stałe liczby, warunkujące wydatki budżetowe przynajmniej na tym najniższym pułapie, ale zapewniającym spokojny byt siłom zbrojnym.

W ustawie z 25 maja 2001 r. przyjęto następujące zasady. W art. 7 zapisano, że z budżetu państwa przeznacza się corocznie na realizację programu przebudowy w latach 2003-2006 wydatki budżetowe w wysokości nie niższej niż 1,95% produktu krajowego brutto. W drugim zdaniu jest zawarty inny warunek, który podaje liczby bezwzględne, tj. że w 2003 r. wielkość wydatków budżetowych nie może być mniejsza niż 17 miliardów zł, w 2004 - 17 miliardów 900 milionów zł itd.

Kolejna zmiana polega na tym, że ust. 2 otrzymuje brzmienie: "Wydatki budżetowe, o których mowa w ust. 1, obejmują również wydatki obronne ujmowane w innych, poza obroną narodową, częściach budżetu państwa". Chodzi tu przede wszystkim o te części, które są w budżetach wojewodów przeznaczone na obronę narodową. Wnioskodawca proponuje, aby również te części wchodziły w skład wskaźnika procentowego 1,95.

Następna zmiana - ust. 3 otrzymuje brzmienie: "Udział wydatków majątkowych w wielkościach, o których mowa w ust. 1, wyniesie co najmniej 13,3% w 2003 r. i co najmniej 20% w 2006 r.". W stosunku do pierwotnego zapisu jest to również zmniejszenie udziału. Jest to uzasadnione, ponieważ w resorcie obrony, jak zresztą w każdym resorcie, są wydatki sztywne, stałe, które nie mogą być zmniejszone. Wobec tego korektę zrobiono kosztem wydatków majątkowych.

Przedstawiony przez komisję projekt uchwały poddano pod głosowanie. Senat 71 głosami, przy 5 wstrzymujących się, zaakceptował ten projekt i podjął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 33. posiedzeniu, 30 października br., i tego dnia przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 30 października, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca komisji senator Jerzy Markowski przypomniał, że w ustawie o finansach publicznych przewidywano, iż w roku 2003 będzie można dokonać przeniesienia obsługi budżetu państwa na jeden scentralizowany rachunek, który będzie umożliwiał obsługiwanie budżetu państwa w miarę spływania dochodów. Działanie takie mogłoby zmniejszyć konieczność posiadania rezerw związanych z płynnością budżetu, a tym samym potrzebą angażowania długu publicznego w finansowanie różnic między dochodami a wydatkami.

W tym zakresie zarówno rząd, jak i Narodowy Bank Polski podjęły szereg działań, żeby wdrożyć postanowienia art. 190 ustawy o finansach publicznych. W międzyczasie okazało się jednak, że realizacja założeń programu wymaga dofinansowania służb poboru podatku i służb dysponentów budżetu. Okazało się również, iż są możliwe do pozyskania na ten cel środki z programu Phare, ale dopiero w roku 2003 byłyby one wykorzystane w należyty sposób.

Również w ustawie na 2003 r. przewidziano rezerwę celową na dofinansowanie tego zadania ze środków własnych. Dlatego logiczne wydaje się skorzystanie z szansy wsparcia krajowych służb finansowo-podatkowych tym wyposażeniem, które jest dostępne, a można je sfinansować chociażby w taki sposób, żeby znowelizować ust. 1 art. 190 ustawy o finansach publicznych. Ta nowelizacja polega na tym, że wydłuża się do końca 2004 r. obowiązujące zasady dotyczące obsługi bankowej budżetu państwa, w myśl której każda państwowa jednostka budżetowa będzie posiadać odrębny rachunek bieżący dopiero od 1 stycznia 2005 r., a nie, jak dotychczas zakładano, od 1 stycznia 2003 r. Ma to być jeden centralny rachunek bieżący państwa.

Senator sprawozdawca przypomniał, że ta operacja wyposażenia dotyczy prawie trzech tysięcy jednostek budżetowych w skali kraju. Chodzi tu o takie rachunki, jak rachunki bieżące budżetu państwa, rachunek bieżący środków pochodzących ze źródeł zagranicznych jako niezwrotnych, rachunek bieżący państwowych jednostek budżetowych, rachunki urzędów skarbowych, rachunki bieżące funduszy celowych, rachunki bieżące gospodarstw pomocniczych i rachunki pomocnicze generalnie. Jest to zatem usystematyzowanie wszystkich rachunków, które są ważne z punktu widzenia polityki budżetowej państwa. A skoro jest szansa na skorzystanie ze wsparcia finansowego po to, by uporządkować te czynności operacyjne akurat w taki sposób i w takim czasie, to wydaje się logiczne, by z tego skorzystać.

Nowelizacja ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw została uchwalona przez Sejm na 33. posiedzeniu, 28 października br. Do Senatu została przekazana 29 października, a marszałek Senatu 30 października, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Grzegorz Matuszak. Senator poinformował, że na posiedzeniu komisji jej członkowie - po wysłuchaniu wyjaśnień posła Przemysława Gosiewskiego, który uzasadniał celowość przyjętej ustawy, oraz po zapoznaniu się z opinią Biura Legislacyjnego - wymienili poglądy na temat zaproponowanych w ustawie rozstrzygnięć prawnych, mających ograniczyć zjawiska korupcji i nepotyzmu w strukturach władzy publicznej, samorządowej i państwowej.

Ponadto w toku dyskusji ujawniły się pewne niedopatrzenia redakcyjne, które uszły uwadze Sejmu w chwili uchwalania ustawy, ale zostały wychwycone przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

W imieniu Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senator G. Matuszak wniósł o przyjęcie ustawy z zaproponowanymi poprawkami.

Wszystkie wnioski i propozycje poprawek rozpatrzyła komisja senacka. Komisja nie przychyliła się do wniosku o odrzucenie ustawy, natomiast poparła 25 spośród 29 zgłoszonych ogółem poprawek.

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 33. posiedzeniu, 30 października br., i tego dnia przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 30 października, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca komisji senator Zbyszko Piwoński przypomniał, że geneza omawianej ustawy sięga początku obecnej kadencji i ubiegłorocznych ustaw okołobudżetowych, którymi to ustawami ratowano finanse przed grożącą im zapaścią. Wśród tych ustaw przyjęto i tę, która w roku 2002 utrzymała wysokość uposażeń w całej sferze budżetowej na poziomie tych z roku 2001. W ustawie budżetowej uczyniono jeden wyjątek, zapowiadając możliwość odstępstwa od tej zasady w październiku lub, ewentualnie, w grudniu bieżącego roku w stosunku do jednej grupy zawodowej - do nauczycieli. Oczywiście z pewnym zastrzeżeniem: jeżeli pozwoli na to stan gospodarki, zwłaszcza wpływy z podatku vatowskiego. Tak też się stało - niedawno nastąpiło uruchomienie zamrożonego dotychczas systemu płac nauczycieli.

Senator sprawozdawca poinformował, że komisja postanowiła rekomendować Izbie wprowadzenie poprawki do ustawy. Związana ona była z tym, że w wyniku porozumienia resortów doszło do zmiany zasad finansowania lecznicy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Ma być ona utrzymywana ze środków przewidzianych w budżecie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, a nie, jak było do tej pory, ze środków Ministerstwa Zdrowia. Zmiana ta stanowi jedynie przesunięcie środków z jednego działu do drugiego; nie powoduje żadnych skutków finansowych, ponieważ dotyczy tych samych wydatków.

Uchwała

Przedstawił je senator Kazimierz Drożdż. Senator zaznaczył, że prezentowana ustawa jest projektem rządowym i należy do pakietu ustaw okołobudżetowych. Przedmiotem zmiany jest przepis mówiący o wejściu w życie art. 46 pkt 2 ustawy, który dotyczy ustawy o finansowaniu dróg publicznych. Podczas uchwalania ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej założono, że od 1 stycznia 2003 r. wejdzie w życie przepis przewidujący ustalenie w ustawie budżetowej wydatków związanych z budową, modernizacją, utrzymaniem i ochroną określonych dróg publicznych oraz zarządzaniem nimi - wydatków w wysokości nie mniejszej niż 35% planowanych na dany rok wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych. Oznaczało to zwiększenie o 5% wydatków planowanych na ten cel w ustawie budżetowej. Celem nowelizacji ustawy jest odłożenie tego zwiększenia o rok, to jest do 1 stycznia 2004 r.

Senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Skarbu Państwa i Infrastruktury postanowiła rekomendować Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek.

Senat w głosowaniu przychylił się do tego stanowiska i 64 głosami, przy 7 przeciw i 4 wstrzymujących się, podjął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 33. posiedzeniu, 30 października br., i w tym dniu przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 30 października, zgodnie z Regulaminem Senatu, skierował ją do Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca komisji senator Krzysztof Szydłowski poinformował, że po rozpatrzeniu ustawy na swym posiedzeniu komisja postanowiła zarekomendować Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek.

Jak wskazał, istotą tej nowelizacji jest dostosowanie jej treści do projektu ustawy budżetowej na rok 2003. Zmiana dotyczy art. 79 ust. 1 pkt 3 i przewiduje zmniejszenie na rok przyszły kwoty dotacji zapisanej w ustawie z 2000 r. z 800 do 300 milionów zł, czyli do poziomu dotacji do kolejowych regionalnych przewozów pasażerskich jak w roku bieżącym, to jest roku 2002.

Wskazano, iż rząd zwrócił także uwagę na fakt, że grupa kapitałowa PKP w roku przyszłym otrzyma około 423 miliony zł z Unii Europejskiej. Ponadto skorzysta z ustawy restrukturyzacyjnej w zakresie umorzenia należności publicznoprawnych na kwotę ponad 2 miliardów zł, zostaną też zwiększone z 3 miliardów 900 milionów zł do 6 miliardów zł gwarancje skarbu państwa na emisję obligacji przez PKP, z czego w roku 2003 o mniej więcej 1 miliard 500 milionów zł.

Sprawozdawca komisji senator Adam Graczyński przypomniał niektóre zapisy nowelizowanej ustawy. Została ona uchwalona przez Sejm 6 lipca 2001 r., a realizacja przewidzianego w niej programu ma potrwać, zgodnie z podjętymi wtedy decyzjami, do roku 2016. Nakłady na realizację całej ustawy mają wynieść około 9 miliardów zł, czyli około 2 miliardów 500 milionów dolarów. Przewidywane są one głównie na budowle przeciwpowodziowe - około 3 miliardów zł, na oczyszczalnie ścieków - około 3 miliardów 600 milionów zł i na budowle regulacyjne - około 1 miliarda zł.

Jak wskazał senator, tę bardzo ważną ustawę uchwalono po powodzi, tragedii, która miała miejsce w roku 1997. Ustawa już obowiązuje i, niezależnie od jej znaczenia dla ochrony przeciwpowodziowej, ma ona również doniosłe skutki, jeśli chodzi o możliwości ekonomiczne wynikające właśnie z realizacji całego programu - znakomicie powiąże to gospodarkę śląską w Polsce z obszarem Unii Europejskiej. Będzie to powiązanie bardzo efektywne ekonomicznie, ponieważ transport wodny jest znacznie tańszy od transportu drogowego czy kolejowego.

Senator sprawozdawca zaakcentował, że w trakcie posiedzenia komisja zainteresowała się przebiegiem realizacji ustawy i postanowiła zwrócić się do pełnomocnika rządu do spraw realizacji tego programu oraz do ministra środowiska o szczegółową informację na temat przebiegu prac zarówno w roku bieżącym, jak i w roku 2003, w aspekcie finansowym i rzeczowym. Senator poinformował, że Komisja Ochrony Środowiska zamierza odbyć posiedzenie poświęcone tej tematyce tak szybko, jak to będzie możliwe, najpóźniej w styczniu przyszłego roku.

Senator A. Graczyński zaznaczył, że finansowanie tego programu jest złożone i oparte na środkach budżetowych, na środkach narodowego funduszu, wojewódzkiego funduszu, a także na środkach gminnych i prywatnych oraz, co warte szczególnego podkreślenia, na środkach Unii Europejskiej i finansowych instytucji europejskich. Jak stwierdził senator sprawozdawca, bez udziału tych dwóch ostatnich podmiotów, a mianowicie Unii Europejskiej i Europejskiego Banku Inwestycyjnego czy Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, niemożliwa byłaby realizacja programu, ponieważ udział w nim tych dwóch instytucji ma wynosić około 50%. Nasz kraj nie jest tak zasobny kapitałowo, żeby sfinansować w określonym czasie ten bardzo potrzebny, ale jakże kosztowny program.

Senator A. Graczyński wskazał, że przyczyną nowelizacji tej ustawy była uchwała Rady Ministrów z 20 września br., która zmniejsza wydatki budżetowe na rok 2003. W związku z tym zaszła potrzeba, aby w źródłach finansowania zmniejszyć wydatki z budżetu na rok 2003 o kwotę około 9 milionów 700 tysięcy zł. Nie będzie to powodować uszczuplenia środków na finansowanie zadań w roku 2003, ponieważ przewiduje się zwiększenie finansowania o tę samą kwotę z innych źródeł. Proponuje się, żeby wydatki z budżetu na realizację tej inwestycji w roku 2004 wzrosły o tę kwotę, o którą maleją w roku 2003.

Senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Ochrony Środowiska dokonała bardzo szczegółowej analizy załącznika nr 2, w którym są podane nakłady na kilkanaście lat z różnych źródeł, i stwierdziła, że występują tam pewne drobne uchybienia o charakterze arytmetycznym. Niektóre wielkości różnią się o bardzo niewielką kwotę - 1 tysiąc zł, 1 milion zł - i dlatego komisja postanowiła zaproponować poprawkę polegającą na wprowadzeniu drobnych korekt w załączniku nr 2, w szczególności w kwocie globalnej wydatku z budżetu państwa na rok 2003 o 1 tysiąc zł oraz w wydatkach ze środków narodowego funduszu na rok 2003 w pozycji dotyczącej kredytów od instytucji w roku 2003. Chodzi również o środki, które są angażowane przez gminy i osoby prywatne w roku 2003.

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 33. posiedzeniu, 30 października br., i w tym samym dniu przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 30 października, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca komisji senator Ewa Serocka podkreśliła, iż ustawa sejmowa nie tylko zmienia prawo o ustroju sądów powszechnych, ale także ustawę o prokuraturze, ustawę o finansach publicznych, ustawę o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz niektóre ustawy, a także ustawę o kuratorach sądowych.

Ustawa ta ma charakter ustawy okołobudżetowej. W wypadku dwóch pierwszych ustaw wprowadzono zmiany polegające na wydłużeniu z trzech do sześciu miesięcy okresu delegowania do wyższego sądu lub prokuratury. Po upływie tego okresu sędzia lub prokurator uzyskują prawo do wynagrodzenia zasadniczego w stawce podstawowej przewidzianej dla sędziego lub prokuratora wyższej jednostki. W ust. 2 art. 1 ustawy dokonano zmiany stawek awansowych dla sędziów: pierwszej stawki awansowej, którą obniżono ze 110% do 107% stawki podstawowej, oraz drugiej stawki awansowej, którą obniżono ze 125% do 115% stawki podstawowej.

Senator sprawozdawca zaznaczyła, iż rządowy projekt zmian zakładał identyczne zmiany stawek awansowych w ustawie o prokuraturze, na skutek przyjęcia przez Sejm tylko jednej z dwóch poprawek dotyczących stawek powstała jednak niespójność, przejawiająca się w obniżeniu stawek sędziom i pozostawieniu wyższych stawek prokuratorom. Spowodowało to duże niezadowolenie w środowisku sędziowskim, doprowadziło do dyskryminacji zawodu sędziowskiego. Złamano tu zasadę nieróżnicowania płac sędziów i prokuratorów, podważono również ideę przewodnią ustawodawcy, ideę unikania zróżnicowania stawek sędziów i prokuratorów.

Nowelizacja ustawy o finansach publicznych dotyczy przeprowadzenia audytu wewnętrznego w jednostkach sądownictwa powszechnego, prokuratury oraz służby więziennej.

Celem nowelizacji ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej jest usunięcie niespójności pomiędzy nowelizowaną ustawą a ustawą o finansach publicznych, z których wynika wyłączenie stosowania ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej do pracowników zatrudnionych w sądach i trybunałach wymienionych w art. 83 ust. 2 ustawy o finansach publicznych.

Wniosek mniejszości Komisji Ustawodawstwa i Praworządności przedstawiła senator Teresa Liszcz. Jak stwierdziła, wniosek ten zmierza do wyeliminowania niezgodności, jaka powstała w wyniku ustawy sejmowej, między zasadami wynagradzania sędziów i prokuratorów, w taki sposób, żeby to było równanie w górę. To znaczy nie takie, jakiego chce większość, czyli polegające na obniżeniu stawek awansowych prokuratorów, tylko polegające na zaniechaniu obniżania stawek awansowych sędziów.

Senator zaakcentowała, że w nowym prawie o ustroju sądów powszechnych, uchwalonym w 2001 r., te stawki awansowe były przewidziane nie tylko po to, żeby zróżnicować wynagrodzenie zasadnicze sędziów stosownie do tego, w jakim szczeblu sądu orzekają - w sądzie rejonowym, okręgowym czy apelacyjnym - ale także po to, żeby wprowadzić swoisty awans poziomy w ramach danego stanowiska sędziowskiego. Po pierwsze, aby uszanować doświadczenie i większą sprawność tych sędziów, którzy dłużej orzekają, a po wtóre, aby zatrzymać w sądach niższych szczebli sędziów lepszych, z doświadczeniem.

Senator T. Liszcz przypomniała, że w ubiegłym roku w ogóle zawieszono wejście w życie przepisów o stawkach awansowych, argumentując to szczególnie trudną sytuacją budżetową. Sędziowie zaakceptowali ten stan rzeczy, nie protestowali, wykazali zrozumienie. Przychodzi kolejny rok i obniża się te stawki, przy czym nie jest to epizodyczny przepis, który obniżałby je czasowo. To jest trwałe, docelowe obniżenie stawek.

Do zaproponowanych zmian ustosunkowała się komisja senacka. Komisja poparła dwie spośród pięciu zgłoszonych ogółem poprawek.

Uchwała

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 33. posiedzeniu, 30 października br. Do Senatu została przekazana 30 października i w tym samym dniu, zgodnie z art. 68 ust. 1 regulaminu, marszałek skierował ją do Komisji Nauki, Edukacji i Sportu. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca komisji senator Jolanta Popiołek wskazała, że celem ustawy jest wprowadzenie dodatkowych godzin wychowania fizycznego. Ustawa wprowadza realne zwiększanie liczby zajęć wychowania fizycznego w latach 2003-2005: dla klas czwartych szkół podstawowych od 1 września 2003 r., dla uczniów klas piątych i szóstych szkół podstawowych od 1 września 2004 r., a dla uczniów gimnazjum od 1 września 2005 r.

Podczas dyskusji nad ustawą senator Olga Krzyżanowska, w imieniu własnym i grupy senatorów: Teresy Liszcz, Janiny Sagatowskiej, Doroty Simonides i Andrzeja Wielowieyskiego, złożyła wniosek o odrzucenie ustawy w całości.

Ustawa o zmianie ustawy o giełdach towarowych została uchwalona przez Sejm na 33. posiedzeniu, 30 października br. Do Senatu została przekazana również 30 października. Tego samego dnia marszałek Senatu, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Projekt ten został wniesiony przez Komisję Polityki Społecznej i Zdrowia. Marszałek Senatu 8 sierpnia br., zgodnie z art. 79 ust. 1 oraz art. 84 ust. 5 Regulaminu Senatu, skierował projekt do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Pierwsze czytanie projektu uchwały zostało przeprowadzone na wspólnych posiedzeniach komisji w dniach 22 i 29 października br. Komisje po rozpatrzeniu projektu uchwały przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.

Senator Jerzy Cieślak, sprawozdawca Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, przedstawił wspólne sprawozdanie komisji o projekcie uchwały. Senator przypomniał, że 28 maja br. odbyło się posiedzenie Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia poświęcone epidemiologii chorób nowotworowych i sytuacji ośrodków onkologicznych w naszym kraju. Obecni na posiedzeniu przedstawiciele Centrum Onkologii w Warszawie, Polskiej Unii Onkologii i dyrektorzy regionalnych centrów onkologii zgłosili wówczas potrzebę uchwalenia ustawy nadającej priorytet profilaktyce i leczeniu chorób nowotworowych.

Członkowie komisji uznali, że obecnie nie ma możliwości i nie ma warunków do uchwalenia takiej ustawy. Celowe jest natomiast opracowanie Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych. 28 sierpnia br. komisja przyjęła projekt uchwały Senatu w tej sprawie. W dniach 22 i 29 października bieżącego roku, na posiedzeniu połączonych komisji - Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia oraz Komisji Ustawodawstwa i Praworządności - senatorowie wprowadzili czternaście istotnych zmian, skracających i doprecyzowujących tekst tego projektu.

Jak stwierdził senator sprawozdawca, tekst projektu uchwały należy uzupełnić, wprowadzając w akapicie trzecim, w wersie trzecim, po wyrazach "sprzyjającego zmniejszeniu" wyraz "liczbę". W opinii senatora, nie jest to wniosek o charakterze merytorycznym ani legislacyjnym, można to potraktować jako uzupełnienie redakcyjne, doskonalące tekst ustawy.

Senat w pierwszej kolejności przegłosował wniosek o przyjęcie projektu uchwały bez poprawek (15 głosów za, 62 - przeciw, 1 osoba wstrzymała się od głosu) oraz wniosek o wprowadzenie poprawki do projektu (78 głosów za). Następnie poddano pod głosowanie projekt uchwały ze zmianami wynikającymi z przyjętej poprawki. W wyniku tego głosowania Izba jednomyślnie, 78 głosami, powzięła uchwałę:

Uchwała

Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment