Diariusz Senatu RP: spis treści, następna część dokumentu


41. posiedzenie Senatu

W dniach 28 i 29 maja 2003 r. odbyło się 41. posiedzenie Senatu. Posiedzeniu przewodniczyli marszałek Longin Pastusiak oraz wicemarszałkowie: Jolanta Danielak, Ryszard Jarzembowski i Kazimierz Kutz. Na sekretarzy posiedzenia wyznaczono senatorów Zbigniewa Gołąbka i Krystynę Doktorowicz; listę mówców prowadził senator Z. Gołąbek.

Zatwierdzony przez Izbę porządek obrad obejmował 18 punktów:

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zatrudnieniu socjalnym,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy o świadku koronnym,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o nasiennictwie*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ochronie prawnej odmian roślin*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o środkach żywienia zwierząt oraz o zmianie niektórych ustaw*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks celny oraz o zmianie ustawy o Służbie Celnej*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Drugiego Protokołu dodatkowego do Europejskiej Konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Konwencji Nr 102 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej minimalnych norm zabezpieczenia społecznego, przyjętej w Genewie dnia 28 czerwca 1952 r.,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Libańską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Bejrucie dnia 26 lipca 1999 r.,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Konwencji między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Chile w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Santiago de Chile dnia 10 marca 2000 r.,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy - Prawo pocztowe*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o strażach gminnych oraz niektórych innych ustaw,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo o aktach stanu cywilnego,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych ogrodach działkowych, ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o podatkach i opłatach lokalnych,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych.

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju,

- drugie czytanie projektu ustawy o świadczeniu pieniężnym dla małoletnich ofiar wojny 1939-1945 represjonowanych przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich i III Rzeszę.

________

* Ustawa zawiera przepisy dostosowujące polskie prawodawstwo do prawa Unii Europejskiej.

Senat wprowadził poprawki do ustawy o zatrudnieniu socjalnym

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 47. posiedzeniu, 23 kwietnia 2003 r. Do Senatu trafiła 29 kwietnia. Marszałek skierował ją do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, która po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie.

Przedstawiła je senator Krystyna Sienkiewicz. Senator zaznaczyła, że nowy termin "zatrudnienie socjalne" jest pozaubezpieczeniowym segmentem całościowej reformy zabezpieczenia społecznego, zapobiegającej wykluczeniu społecznemu.

Senator sprawozdawca wskazała, że charakterystyczny dla naszych trudnych lat, trudnych przemian nierówny dostęp do dóbr i usług społecznych spycha część obywateli na margines. Może to, w razie braku działań ratunkowych, prowadzić do wykluczenia społecznego. Są grupy osób, których nikt nie chce zatrudnić, w których kolejne pokolenie dziedziczy biedę. Jak stwierdziła senator, często doświadczamy poczucia bezradności i bezsilności, mając naprzeciw siebie takiego człowieka, doświadczamy poczucia bezsilności i bezradności państwa oraz prawa.

Omawiając ustawę, senator sprawozdawca zaznaczyła, że ustawa definiuje pojęcie wykluczenia społecznego, wskazując na grupy społeczne i osoby, które tylko dzięki własnym staraniom nie są w stanie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb życiowych i znajdują się w sytuacji oznaczającej ubóstwo oraz uniemożliwiającej lub ograniczającej ich uczestnictwo w życiu zawodowym, społecznym i rodzinnym.

Instytucją i narzędziem do realizacji celów tej ustawy będą centra integracji społecznej. Jest to nowe zjawisko w życiu publicznym. Centra te będą tworzone przez samorządy lokalne. Jeżeli centrum powoła gmina, będzie ono miało status gospodarstwa pomocniczego w rozumieniu ustawy o finansach publicznych. Programy realizowane w centrum integracji społecznej będą mogły otrzymać wsparcie finansowe z Funduszu Pracy, z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, z Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, która już wkrótce, 16 lipca, zmieni swoją nazwę.

Jak zaakcentowała senator K. Sienkiewicz, sprawą najważniejszą są finanse, decydujące o powodzeniu każdego przedsięwzięcia. Ten problem był szczególnie dokładnie przedyskutowany w Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Pieniądze na realizację programów tych centrów będą pochodziły między innymi z dochodów własnych samorządu gminnego, przeznaczonych na profilaktykę i rozwiązywanie problemów uzależnień, czyli z zezwoleń na sprzedaż alkoholu. Z tych pieniędzy byłyby finansowane koszty utworzenia centrum, przystosowania do potrzeb uczestników miejsc pracy, zakupu maszyn, surowców, narzędzi.

W ten sposób najpierw sejmowa komisja polityki społecznej, a następnie  senacka Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia, która kontynuowała ten kierunek prac, zachowując tożsamość programów rozwiązywania problemów alkoholowych, doprowadziły do włączenia ich w system zabezpieczenia społecznego poprzez reintegrację podmiotów działania tych programów, czyli osób uzależnionych od alkoholu. Zachowano też rolę gminnych pełnomocników, ale umiejscowiono ich w gminnej polityce społecznej. Do dochodów z koncesjonowania hurtowego i detalicznego obrotu alkoholem dołączone będą środki, a więc i dotychczas ponoszone wydatki gmin, samorządu wojewódzkiego, Funduszu Pracy. I to będzie podstawa, punkt zaczepienia do uzyskania środków unijnych.

W kategoriach osób, które wymienia pkt 2 w art. 1, czyli adresatów ustawy o zatrudnieniu socjalnym, nie znalazły się samotne matki. Dyskutowano o tym również podczas posiedzenia komisji. Senator sprawozdawca poinformowała, że po głębokim merytorycznym uzasadnieniu poseł sprawozdawcy Alicji Murynowicz, a następnie reprezentującej rząd minister Jolanty Banach, senatorowie zgodzili się z argumentacją, iż do samotnych matek, nie zawsze przecież znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej, nie są skierowane te działania, które proponuje ustawa o zatrudnieniu socjalnym. One są podmiotem zupełnie innego obszaru działań, nakreślonych w ustawie o pomocy społecznej. Ich te działania centrów, niejako uczących życia od podstaw, raczej nie dotyczą. Innym rodzajem będą działania prowadzone przez kluby integracji społecznej.

Każde nadanie statusu centrum do 31 grudnia 2004 r. będzie wymagało opinii ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. W opinii senator sprawozdawcy, ma to swoje głębokie uzasadnienie. Nie może bowiem być tu zarzutu o arbitralność urzędu wojewody, który będzie wydawał zezwolenia, nie ma też miejsca na jakiekolwiek spory w bardzo przecież upolitycznionych samorządach. To musi być bezstronny organ. Początkowo, w latach 2003-2004, powstanie szesnaście centrów, w każdym z nich ma być mniej więcej po pięćdziesięciu uczestników. Stopniowo, w miarę zasilania środkami, pochodzącymi również z Unii Europejskiej, będą rozwijały się następne.

Kończąc swe wystąpienie, senator sprawozdawca podkreśliła, że nie należy mylić ustawy o zatrudnieniu socjalnym z ustawą o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, a zatrudnienia socjalnego z normalnym zatrudnieniem, z normalną pracą. Rozpatrywana ustawa jest adresowana do osób, które nie mieszczą się w obszarze pomocy społecznej, a nie znajdują też sobie miejsca na bardzo trudnym rynku pracy. Ustawa ma szlachetne, humanitarne przesłanie. Ma ona za zadanie przywrócenie godności ludziom poprzez możliwość ich zatrudnienia, integrację ludzi odrzuconych. Tworzy też nowe pola współpracy samorządu lokalnego z organizacjami pożytku publicznego. Daje nowe wyzwania pracownikom socjalnym.

Senator sprawozdawca poinformowała, że komisja zaproponowała trzy poprawki do ustawy. Pierwsza wyjaśniała ewentualne wątpliwości co do tego, kto jest realizatorem programu centrum integracji społecznej, poprawki druga i trzecia dotyczyły zmian wprowadzonych przez ustawę o kształtowaniu ustroju rolnego i skorelowania ich w czasie z wejściem w życie ustawy o zatrudnieniu socjalnym tak, by te dwie ustawy były kompatybilne.

W imieniu komisji senator sprawozdawca wniosła o przyjęcie ustawy z zaproponowanymi poprawkami.

Dalsze poprawki do ustawy zgłosili senatorowie podczas dyskusji.

Wszystkie proponowane zmiany rozpatrzyła komisja senacka. Komisja poparła 5 spośród 9 zgłoszonych ogółem poprawek.

Poszczególne poprawki poddano pod głosowanie, po czym Izba jednomyślnie, 79 głosami, podjęła uchwałę:

Uchwała

Senat uchwalił poprawki do ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy o świadku koronnym

Sejm uchwalił tę ustawę na 47. posiedzeniu, 23 kwietnia 2003 r., a 29 kwietnia trafiła ona do Senatu. Marszałek skierował ją do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności, która przeanalizowała ustawę i przygotowała sprawozdanie.

Sprawozdawca komisji senator Ewa Serocka podkreśliła, że rozpatrywane zagadnienie jest jednym z najtrudniejszych w doktrynie prawa karnego. Na całym świecie trwają dyskusje, w jaki sposób połączyć kwestie domniemania niewinności oskarżonego i ochrony praw człowieka z pozbawieniem sprawcy przestępstwa możliwości korzystania z owoców tego przestępstwa. W jaki sposób połączyć to, żeby owoce przestępstwa nie przynosiły korzyści, co jest niezbędne dla normalnego funkcjonowania państwa, z ochroną praw człowieka i praw majątkowych, co z kolei jest niezbędne dla normalnego funkcjonowania demokratycznego państwa.

Senator sprawozdawca wskazała też, że na wyczerpaniu jest już cierpliwość społeczeństwa wobec nieustannego i narastającego poczucia zagrożenia przestępczością i korupcją, a także wobec bezczelnego wręcz korzystania przez przestępców z owoców popełnionych przez nich czynów kryminalnych. Uczciwych ludzi, żyjących z pracy własnych rąk, a także bezrobotnych, doprowadza do wściekłości obraz, który widzą na co dzień, kiedy to przestępcy, zagarnąwszy majątek w drodze bezprawnej, w sposób bezczelny publicznie się z nim obnoszą. Mówią o tym ludzie w pociągach, w autobusach, w programach telewizyjnych i radiowych. W obliczu prawa majątki uzyskane z kryminalnego źródła przepisywane są na żonę, dzieci czy inne zaufane osoby. Nie może być tak, że przestępca, który wraca z więzienia po odbyciu kary za korupcję, wie, że w domu będzie na niego czekała wspaniała willa, luksusowy samochód, basen i stado ludzi do usług.

Senator sprawozdawca wyraziła nadzieję, że tej patologii społecznej położy kres obecna ustawa, która jest realizacją działań rządu w ramach programu "Bezpieczna Polska". Ustawa nie tylko modyfikuje obowiązujące regulacje prawne, ale też zawiera nowelizacje umożliwiające oczekiwaną przez społeczeństwo reakcję organów porządku prawnego na zaistniałe zło w postaci popełnionego przestępstwa.

Senator zaznaczyła, że do tej pory skuteczne metody pozbawiania sprawców niektórych kategorii przestępstw owoców tych przestępstw, w szczególności w wypadku przestępczości zorganizowanej, opracowało tylko kilka krajów - Niemcy, Austria, Szwajcaria. Niektórzy jednak uważają, że najlepsze prawo w tym zakresie jest w Stanach Zjednoczonych, które od lat borykają się z tymi problemami.

Senator E. Serocka zaznaczyła, że obecne zmiany w kodeksie karnym są ukierunkowane na zwiększenie represji za przestępstwa korupcyjne, żeby walka z nią była skuteczna. Jedną z zasad wprowadzonych w ustawie jest zniesienie zmowy między dającym a biorącym, pomiędzy tym, kto czynnie popełnia przestępstwo łapówkarstwa, a tym, kto robi to biernie.

Senator podkreśliła, że każda korzyść, którą przestępca uzyskał w drodze przestępstwa, stanowi korzyść uzyskaną z popełnienia przestępstwa i będzie podlegała przepadkowi na rzecz Skarbu Państwa. I to na sprawcy przestępstwa lub innej osobie podejrzanej będzie spoczywał obowiązek przedstawienia dowodu, że posiadane przedmioty nie pochodzą z przestępstw. Nie będzie trzeba mieć pewności, wystarczy duże prawdopodobieństwo, że sprawca przeniósł na inną osobę mienie stanowiące korzyść uzyskaną z przestępstwa, by uznać, że rzeczy te pochodzą z przestępstwa.

Ustawodawca dużą wagę przywiązuje do problemu przestępstw korupcyjnych popełnianych przez osoby pełniące funkcje publiczne. Ustawa wprowadza jasną i wyraźną definicję takiej osoby. Sejm wprowadził również bardziej nowoczesne definicje umożliwiające skuteczniejsze ściganie przestępstw korupcyjnych. Ponadto wprowadzono nowe kategorie przestępstw korupcyjnych. Po pierwsze, wprowadzono kategorię przestępstw polegających na głosowaniu na żądanie, czyli głosowaniu, które jest wynikiem łapówki. Chodzi o sytuację, gdy ktoś, będąc uprawnionym do głosowania, przyjmuje korzyść osobistą lub majątkową albo żąda takiej korzyści za głosowanie w określony sposób. Po drugie, wprowadzono przepisy antykorupcyjne dotyczące korupcji w sporcie.

Zmiany w kodeksie karnym wykonawczym i zmiany w kodeksie postępowania karnego są wynikiem wprowadzenia nowych rozwiązań w kodeksie karnym. Te trzy kodeksy dotyczą spraw karnych i muszą być ze sobą zsynchronizowane.

Senator sprawozdawca poinformowała, że Komisja Ustawodawstwa i Praworządności na posiedzeniu 20 maja br. dokonała wnikliwej analizy nowelizacji ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy o świadku koronnym i uchwaliła siedemnaście poprawek do tekstu ustawy. Senator przedstawiła i uzasadniła proponowane poprawki oraz wniosła o ich przyjęcie.

Wniosek mniejszości Komisji Ustawodawstwa i Praworządności przedstawił senator Zbigniew Romaszewski. Mniejszość komisji wniosła o wprowadzenie dwóch poprawek.

Dalsze poprawki zgłosili senatorowie podczas dyskusji.

Wszystkie poprawki rozpatrzyła komisja senacka. Komisja poparła 18 spośród 26 zgłoszonych ogółem poprawek. Mniejszość komisji poparła jedną poprawkę.

Poprawki przegłosowano w kolejności przepisów ustawy, a następnie Izba 76 głosami, przy 4 przeciw i 1 wstrzymującym się, powzięła uchwałę:

Uchwała

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o nasiennictwie oraz ustawy o ochronie prawnej odmian roślin

Obie ustawy, na wniosek senatora Andrzeja Anulewicza, rozpatrywano łącznie.

Ustawa o ochronie prawnej odmian roślin została uchwalona przez Sejm na 47. posiedzeniu, 24 kwietnia 2003 r. Do Senatu została przekazana 29 kwietnia. Ustawa o nasiennictwie została uchwalona przez Sejm na 48. posiedzeniu, 8 maja br. Do Senatu została przekazana 10 maja. Marszałek Senatu, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, 30 kwietnia skierował do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej ustawę o ochronie prawnej odmian roślin, a 10 maja - ustawę o nasiennictwie. Komisje po rozpatrzeniu ustaw przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej w sprawie ustawy o nasiennictwie przedstawił senator Władysław Mańkut. Jak wskazał, ma ona na celu dostosowanie dotychczas obowiązujących przepisów do ustawodawstwa Unii Europejskiej w kilku dziedzinach, to jest: rejestracji odmian gatunków roślin uprawnych, wytwarzania tych odmian, oceny i kontroli materiału siewnego gatunków roślin uprawnych oraz gatunków odmian roślin ozdobnych i obrotu nim.

Senator poinformował, że komisja rozpatrywała omawianą ustawę pod względem jej zgodności z przepisami Unii Europejskiej i wniosła propozycje czterech poprawek. Zdaniem komisji, proponowane poprawki porządkują używane słownictwo oraz doprecyzowują termin zakończenia spraw rozpoczętych przed wejściem w życie ustawy.

Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie ustawy o nasiennictwie przedstawił senator Andrzej Anulewicz. Senator podkreślił, że ustawa ta była rządowym projektem i ma na celu dostosowanie ustawodawstwa polskiego do wymogów prawa Unii Europejskiej. Stwarza ona podstawy prawne dotyczące badania i oceny odmian w celu ich rejestracji. Stwarza również podstawy prawne do prowadzenia rejestru odmian uprawnych, prowadzenia produkcji oraz obrotu materiałem siewnym.

Tylko te odmiany roślin rolniczych i warzywnych, które będą wpisane do krajowego rejestru, mogą być dopuszczane do obrotu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej - pod warunkiem, że znajdują się one we wspólnych katalogach roślin rolniczych i warzywnych. Wpis do rejestru wymaga spełnienia wymogów odrębności, wyrównania i trwałości oraz zachowania odmiany i nadania jej odpowiedniej nazwy.

Prowadzenie krajowego rejestru odmian ustawa powierza nowo powołanemu Centralnemu Ośrodkowi Badania Odmian Roślin Uprawnych. Do zadań ośrodka będzie należała stała współpraca z Komisją Europejską oraz z urzędami rejestrowymi państw członkowskich w zakresie rejestracji odmian, tworzenia wspólnych katalogów oraz prawnej ochrony odmian.

Ustawa określa wymagania dotyczące wytwarzania materiału rozmnożeniowego i nasadzeniowego roślin warzywnych i ozdobnych oraz materiału rozmnożeniowego winorośli, w szczególności w zakresie jakości i zdrowotności. Muszą one być zgodne z procedurą oceny tego materiału.

Senator A. Anulewicz zwrócił uwagę na fakt, iż import materiału siewnego i wprowadzenie go na polski rynek będą uzależnione od zgodności z systemem oceny i kwalifikacji obowiązującym w Unii Europejskiej oraz porozumienia z Komisją Europejską.

Ustawa wejdzie w życie z chwilą uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej.

Senator sprawozdawca poinformował, że w posiedzeniach i pracach Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi brali udział przedstawiciele rządu, to jest Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwa Finansów, Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, a także izb rolniczych, Związku Twórców Odmian Roślin Uprawnych, Polskiej Izby Nasiennej, Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych, Związku Szkółkarzy Polskich, Stowarzyszenia Producentów Wysokiej Jakości Materiału Szkółkarskiego.

Po przeprowadzeniu analizy bardzo szczegółowej argumentacji osób biorących udział w dyskusji Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi postanowiła zarekomendować przyjęcie ustawy o nasiennictwie wraz z sześcioma poprawkami. Senator sprawozdawca omówił i uzasadnił proponowane poprawki.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej w sprawie ustawy o ochronie prawnej odmian roślin przedstawił senator Władysław Mańkut.

Senator zaznaczył, że ustawa ta ma na celu dostosowanie dotychczasowych przepisów do przepisów obowiązujących w Unii Europejskiej i uwzględnia międzynarodową konwencję ochrony nowych roślin z 1991 r., a także członkostwo Polski w Światowej Organizacji Handlu.

Senator poinformował, że komisja po rozpatrzeniu omawianej ustawy postanowiła wnieść do niej jedną poprawkę. W imieniu komisji senator rekomendował Izbie przyjęcie tej poprawki.

Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie ustawy o ochronie prawnej odmian roślin przedstawił senator A. Anulewicz. Senator zaznaczył, że jest to rządowa propozycja uregulowań prawnych przede wszystkim w zakresie dostosowywania polskiego prawa do przepisów Unii Europejskiej. Przejrzyście reguluje ona również sprawy ochrony prawnej odmian roślin, a w szczególności tryb oraz sposób przyznawania i pozbawiania prawa do ochrony wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej przez hodowcę rośliny, a także zarobkowego korzystania z niej. Ustawa określa zakres ochrony tego prawa.

Ponadto ustawa definiuje: odmianę, odmianę mieszańcową, składnik odmiany mieszańcowej, odmianę chronioną, hodowlę roślin, zachowanie odmiany, hodowcę, materiał siewny, materiał ze zbioru, badanie odmiany, państwa stowarzyszone, państwa członkowskie, państwa trzecie.

Ustawa określa, kto może ubiegać się o wyłączne prawa hodowcy do odmiany i na jakich warunkach, reguluje też kwestię sankcji karnych. Termin wejścia ustawy w życie ustalono na dzień uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.

Jak stwierdził senator sprawozdawca, patrząc na całość ustawy, można powiedzieć, że ustawa o ochronie prawnej odmian roślin określa podmioty uprawnione, tryb przyznawania prawa do ochrony i zarobkowego korzystania z wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej odmiany rośliny oraz zakres tego prawa. Można również powiedzieć, iż ustawa zabezpiecza interesy polskich hodowców, producentów i naukowców.

Senator sprawozdawca poinformował, że w pracach komisji posiłkowano się opiniami między innymi przedstawicieli Związku Twórców Odmian Roślin Uprawnych, Polskiej Izby Nasiennej, Stowarzyszenia Producentów Wysokiej Jakości Materiału Szkółkarskiego, Związku Szkółkarzy Polskich, Centralnego Ośrodka Badań Odmian Roślin Uprawnych, izb rolniczych, Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej.

Po przeprowadzeniu szerokiej dyskusji Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi w głosowaniu jednogłośnie zdecydowała, aby zarekomendować Izbie przyjęcie prezentowanej ustawy wraz z pięcioma poprawkami. Poprawki te miały charakter doprecyzowujący, techniczno-legislacyjny.

W imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi senator wniósł o przyjęcie ustawy o ochronie prawnej odmian roślin wraz z rekomendowanymi poprawkami.

Poprawki do ustaw zgłosili także senatorowie podczas dyskusji.

Wszystkie poprawki rozpatrzyły podczas przerwy w obradach dwie komisje senackie

Połączone komisje poparły 27 spośród 28 poprawek zgłoszonych do ustawy o nasiennictwie.

Poszczególne poprawki poddano pod głosowanie, a następnie Senat 80 głosami, przy 1 wstrzymującym się, podjął uchwałę:

Uchwała

Dwie komisje senackie rozpatrzyły także poprawki zgłoszone do ustawy o ochronie prawnej odmian roślin. Komisje poparły 6 z 7 zaproponowanych poprawek.

Poprawki poddano pod głosowanie, a następnie Izba jednogłośnie, 80 głosami, podjęła uchwałę:

Uchwała

Ustawa o zmianie ustawy o środkach żywienia zwierząt oraz o zmianie niektórych ustaw - przyjęta z poprawkami

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 47. posiedzeniu, 24 kwietnia br., i przekazana do Senatu 29 kwietnia. Marszałek Senatu 30 kwietnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawił senator Władysław Mańkut. Senator podkreślił, że podstawowym celem rozpatrywanej ustawy jest dostosowanie ustawodawstwa polskiego w tym zakresie do przepisów Unii Europejskiej.

Do najważniejszych zmian wnoszonych rozpatrywaną ustawą senator zaliczył wprowadzenie od 1 sierpnia br. zakazu wytwarzania mieszanek paszowych z materiałów paszowych, które zawierają substancje niepożądane w ilości przekraczającej ich dopuszczalną zawartość.

Ponadto ustawa, nowelizując dotychczasowe uregulowania, wprowadza przepisy mające na celu skorelowanie krajowych i unijnych przepisów dotyczących wytwarzania i wprowadzania do obrotu dodatków paszowych oraz materiałów paszowych typu biobiałka.

Senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej postanowiła rekomendować Izbie siedem poprawek.

Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi przestawił senator Marian Kozłowski. Senator zaznaczył, że celem rządowego projektu ustawy z  31 stycznia br. o zmianie ustawy o środkach żywienia zwierząt oraz o zmianie niektórych ustaw jest dostosowanie obecnie obowiązującej ustawy z  23 sierpnia 2001 r. o środkach żywienia zwierząt do aktualnych przepisów prawa Unii Europejskiej obowiązujących w tej dziedzinie.

Senator sprawozdawca poinformował, że projekt ustawy został skonsultowany przez rząd z Krajową Radą Izb Rolniczych, ze społeczno-zawodowymi organizacjami rolników oraz związkami zawodowymi rolników, między innymi z Centralnym Laboratorium Przemysłu Paszowego, Federacją Związków Producentów Rolnych, Izbą Gospodarczą Handlowców, Przetwórców Zbóż i Producentów Pasz, Krajową Radą Lekarsko-Weterynaryjną, Krajową Izbą Producentów Drobiu i Pasz, Krajowym Związkiem Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych, Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym Rolników Indywidualnych "Solidarność", Polskim Związkiem Producentów Pasz oraz Związkiem Zawodowym Rolnictwa "Samoobrona".

Senator sprawozdawca podkreślił, że Sejm uchwalił tę ustawę z licznymi poprawkami, które wyraźnie ją wzbogaciły. Do najważniejszych zmian wprowadzonych rozpatrywaną ustawą senator zaliczył wprowadzenie od 1 sierpnia br. zakazu wytwarzania mieszanek paszowych z materiałów paszowych, które zawierają substancje niepożądane w ilości przekraczającej ich dopuszczalną zawartość.

Senator M. Kozłowski wskazał m.in., że ustawa nowelizująca wprowadza przepisy mające na celu skorelowanie krajowych i unijnych uregulowań dotyczących wprowadzania do obrotu dodatków paszowych oraz takich materiałów paszowych, jak biobiałka uzyskiwane z bakterii, drożdży, glonów i grzybów, niebiałkowe związki azotowe, aminokwasy i ich sole oraz analogi aminokwasów.

Do dnia uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej ustawa zakłada współistnienie uregulowań krajowych i unijnych, a od dnia akcesji Polski do Unii Europejskiej do obrotu będą mogły być wprowadzone wyłącznie dodatki paszowe, na które uzyskano zgodę Komisji Europejskiej i które zostały wpisane do prowadzonego przez tę komisję rejestru. Materiały paszowe typu biobiałka będą mogły być wprowadzane do obrotu, jeżeli zostaną dopuszczone do obrotu w Unii Europejskiej.

W ustawie uregulowano także kwestię wytwarzania środków żywienia zwierząt do wywozu poza polski obszar celny, a po akcesji Polski do Unii Europejskiej - poza obszar celny Unii Europejskiej.

Ustawa nowelizuje również ustawę o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej, dostosowując przepisy tej ustawy do przepisów ustawy o środkach żywienia zwierząt, a także ustawę o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia.

Podsumowując, senator sprawozdawca stwierdził, że rozpatrywana ustawa zapewnia bezpieczeństwo żywienia zwierząt gospodarskich, środowiska naturalnego, a tym samym konsumentów żywności. Ponadto podnosi rangę instytucji państwowych ze względu na procedury związane z działalnością komisji paszowej i dostosowuje polskie rozwiązania do wymogów Unii Europejskiej.

Senator M. Kozłowski poinformował, że Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi postanowiła rekomendować Izbie 10 poprawek do ustawy.

Ponadto senator M. Kozłowski złożył do protokołu wnioski o charakterze legislacyjnym.

Zgłoszone propozycje rozpatrzyły dwie komisje senackie. Komisje poparły wszystkie zaproponowane zmiany.

Poprawki poddano pod głosowanie, po czym Izba 81 głosami, przy 1 przeciw, podjęła uchwałę:

Uchwała

Senat przyjął bez poprawek ustawę o zmianie ustawy - Kodeks celny oraz o zmianie ustawy o Służbie Celnej

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 47. posiedzeniu, 23 kwietnia 2003 r., Do Senatu została przekazana 29 kwietnia. Marszałek Senatu 30 kwietnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych przedstawił senator Bogusław Mąsior. Senator zaznaczył, że celem ustawy jest dalsze dostosowanie polskiego prawa celnego do prawa obowiązującego w Unii Europejskiej. W ostatnich latach Parlament Europejski i rada wprowadziły zmiany do ustanowionego w 1992 r. wspólnotowego kodeksu celnego.

Rozpatrywana ustawa uwzględnia między innymi zmiany wprowadzane i wprowadzone do w.k.c. Wprowadza ona również do naszego kodeksu zapisy zgodne ze wspólnotowym kodeksem celnym; na przykład zamiast pojęcia "cło" - "należności celne przewozowe". Uwzględnia zmiany związane z przekształceniami, jakie dokonały się w administracji celnej, doprecyzowuje kompetencje i zadania organów właściwych w sprawach celnych. Przybliża tym samym Polskę do rozwiązań przyjętych w konwencji neapolitańskiej II, to jest umowie, która wiąże kraje członkowskie w zakresie wzajemnej pomocy i współpracy między administracjami celnymi krajów Unii Europejskiej.

Jak wskazał senator sprawozdawca, celem ustawy o zmianie ustawy - Kodeks celny oraz o zmianie ustawy o Służbie Celnej jest również usprawnienie w zakresie obrotu towarowego z zagranicą. Zapisy w niej zawarte umożliwiają dokonanie zgłoszenia celnego, zanim zgłaszający przedstawi towar nim objęty; wiąże się to również z ustaleniem terminu odprawy. To ułatwienie będzie szczególnie ważne na przykład przy przesyłkach kurierskich.

Ustawa wprowadza daleko idące uproszczenia w stosowaniu metod elektronicznego przekazywania danych. Urząd celny może wyrazić zgodę na to, by dokumenty wymagane przy objęciu towarów odpowiednią procedurą celną nie były przedstawiane wraz ze zgłoszeniem celnym, lecz pozostawały u wnioskodawcy do dyspozycji organów celnych.

Nowelizacja wprowadza też nową w polskim prawie celnym tak zwaną średnią stawkę celną stosowaną w procedurze uszlachetniania biernego. Zaletą tego rozwiązania jest uproszczenie formalności związanych z obliczaniem zwolnień od należności celnych przywozowych.

Senator sprawozdawca poinformował, że w czasie obrad Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych, podczas dyskusji, rozpatrywano wiele problemów, w tym również zwolnienie od cła paliw przewożonych w standardowych zbiornikach naczep i przyczep wyposażonych w układy chłodzenia, przeznaczonych do działalności gospodarczej. Chodziło o to, że takie naczepy są wyposażone w odrębne systemy chłodzenia - chłodziarki, które są zaopatrywane w paliwo ze zbiorników montowanych na tych naczepach. Ustawa przewiduje możliwość zwolnienia z cła do 200 l zawartych w takim zbiorniku. Jest to związane z tym, że bardzo często naczepy i przyczepy muszą pracować, chłodząc towar również w czasie postojów; czasem te naczepy są nawet zostawiane w trakcie przemieszczania ładunku na parkingach.

Komisja z zadowoleniem przyjęła przepis uzupełniający o doradców podatkowych katalog uprawnionych do bezpośredniego reprezentowania osoby w postępowaniu przed organem celnym, dotyczącym towaru, jego ilości i jakości, jeżeli  ilość i jakość tego towaru wskazują na przeznaczenie do działalności gospodarczej.

Pozytywnie oceniła też rozszerzenie katalogu przyczyn obligatoryjnego zwolnienia ze służby funkcjonariuszy celnych o sytuację, gdy na przykład przeciwko któremuś z nich jest wniesiony akt oskarżenia o umyślne popełnienie przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego oraz w wypadku tymczasowego aresztowania funkcjonariusza. Okazywało się bowiem w praktyce, że bardzo często funkcjonariusze celni, na których ciąży szczególna odpowiedzialność, wykonywali swój zawód również wtedy, kiedy byli objęci aktem oskarżenia.

Wątpliwości komisji budził zawarty w ustawie zapis o konieczności ochrony interesów krajowych producentów paliw. Senatorowie zastanawiali się, czy wprowadzić zapis o konieczności ochrony interesów krajowych dystrybutorów paliw. Wyjaśnienia, których w czasie posiedzenia komisji udzielił podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Robert Kwaśniak, rozwiały te wątpliwości.

W związku z tym w imieniu Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych senator B. Mąsior wniósł o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawił senator Władysław Mańkut. Senator sprawozdawca podkreślił, że podstawowym i najważniejszym celem wprowadzenia w życie nowelizacji kodeksu celnego jest zharmonizowanie przepisów prawa celnego z regulacjami obowiązującymi w krajach Unii Europejskiej. Prawo obowiązujące w Unii, w tym również wspólnotowy kodeks celny, podlega ciągłym zmianom.

Omawiając ustawę, senator wskazał, że w rozpatrywanym projekcie znalazły odzwierciedlenie zmiany wprowadzone w prawie celnym Unii rozporządzeniami Parlamentu Europejskiego z 1999 r. i z listopada 2000 r. Najistotniejsze zmiany o charakterze dostosowawczym, które przewiduje ustawa, polegają na wprowadzeniu regulacji, na podstawie których możliwe będzie przyjęcie przez organ celny zgłoszenia celnego jeszcze przed przybyciem towaru na polski obszar celny.

Kolejne proponowane w projekcie uproszczenie, daleko idące, dotyczy złagodzenia dokumentowania celnego w formie elektronicznej.

Następna kwestia to zastosowanie średniej stawki celnej, dzięki czemu wiele procesów związanych z częścią administracyjną odpraw celnych będzie mogło być skróconych.

Kolejna zmiana polega na wprowadzeniu regulacji, w myśl której możliwe będzie przedłużenie terminów przewidzianych przy ubieganiu się o zwrot lub umorzenie należności celnych w sytuacji, gdy niedotrzymanie tych terminów spowodowane było nieprzewidzianymi okolicznościami lub działaniami siły wyższej.

Senator W. Mańkut podkreślił, że w opinii Komitetu Integracji Europejskiej, ustawa jest w pełni zgodna z prawem Unii Europejskiej. Służy ona ponadto innemu ważnemu celowi, a mianowicie wprowadzeniu rozwiązań sprzyjających rozwojowi gospodarczemu w obszarze związanym z obrotem towarowym z zagranicą. Uszczegółowienie i doprecyzowanie niektórych przepisów ustawy - Kodeks celny wyeliminuje rozbieżności w ich interpretacji i przyczyni się do prawidłowego ich stosowania.

Senator sprawozdawca zaakcentował, że bardzo istotną kwestią, która przemawiała za jak najszerszym wprowadzeniem w życie proponowanych zmian, jest konieczność, aby osoby dokonujące obrotu towarowego z zagranicą i organy celne przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej jak najwcześniej zapoznały się ze wszystkimi regulacjami prawnymi i procedurami celnymi, które obowiązują w krajach Unii, i aby je stosowały.

Senator W. Mańkut poinformował, że komisja jednogłośnie przyjęła poprawkę dotyczącą nowego §7 w art. 190 kodeksu celnego, stanowiącego delegację dla ministra finansów do określenia w drodze rozporządzenia ilości paliwa podlegającego zwolnieniu od cła, przewożonego w standardowych zbiornikach przeznaczonych do działalności gospodarczej, naczepach lub przyczepach, wyposażonych w układy chłodzenia. Zastrzeżenia budził bowiem zapis zawarty w wytycznych do wydania przedmiotowego rozporządzenia, wskazujący na konieczność zapewnienia ochrony interesów krajowych producentów paliw. Wprowadzenie tego zapisu mogłoby spowodować zarzut Komisji Europejskiej nieprzestrzegania przez Polskę jednej z naczelnych zasad Unii Europejskiej, to jest zasady swobodnej konkurencji, poprzez uprzywilejowanie krajowych producentów.

Poprawka komisji polegała na wykreśleniu tego zapisu z treści wytycznych. W imieniu komisji senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie przedstawionej poprawki.

Podczas dyskusji poprawkę do ustawy zgłosił także senator Mieczysław Janowski.

Wszystkie wnioski i propozycje poprawek rozpatrzyły dwie komisje senackie. Komisje poparły wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Senat w głosowaniu zaakceptował ten wniosek i 67 głosami, przy 10 przeciw i 2 wstrzymujących się, podjął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Drugiego Protokołu dodatkowego do Europejskiej Konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych

Sejm uchwalił tę ustawę na 47. posiedzeniu, 24 kwietnia 2003 r., i pięć dni później przekazał ją do Senatu. Marszałek skierował ustawę do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. Komisje przygotowały swoje sprawozdania.

Sprawozdawca Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej senator Zbigniew Zychowicz zaznaczył, że przedmiotowy protokół wypracowany w ramach prac Rady Europy w 2001 r. jest kontynuacją działań zmierzających do efektywnego wykonywania konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych z 20 kwietnia 1959 r., przyjętej przez Polskę w 1996 r. Polska podpisała protokół 11 września 2002 r. Dotychczas został on podpisany przez dwadzieścia państw członkowskich Rady Europy.

Protokół ma na celu stworzenie ram prawnych dla bardziej efektywnej i dostosowanej do współczesnych potrzeb współpracy międzynarodowej w zakresie pomocy prawnej w sprawach karnych. Jest on odpowiedzią na współczesne wymogi dotyczące regulacji i zakresu udzielania międzynarodowej pomocy prawnej w sprawach karnych, przewidzianych przez przedmiotową europejską konwencję z 20 kwietnia 1959 r., będącą najszerzej stosowanym w Europie instrumentem prawnym z zakresu pomocy prawnej w sprawach karnych.

Senator sprawozdawca zaakcentował, że przystąpienie przez Polskę do protokołu pozwoli na podniesienie standardu współpracy międzynarodowej w zakresie obrotu w sprawach karnych. Związanie się przez Polskę protokołem jest ważne także w kontekście negocjacji akcesyjnych z Unią Europejską. Rozwiązania przyjęte w protokole są w ogromnej części tożsame z rozwiązaniami zawartymi w ramach Unii Europejskiej w konwencji z 29 maja 2000 r. o pomocy prawnej w sprawach karnych, określającej standard współpracy między państwami członkowskimi Unii Europejskiej.

Zmiany obejmują między innymi: zwiększenie zakresu przedmiotowego współpracy o sprawy, których ściganie należy do właściwości organów administracyjnych, jeżeli istnieje możliwość odwołania się do sądu od ich decyzji, modyfikację w zakresie przekazywania wniosków o pomoc prawną, wykorzystanie nowoczesnych metod i wykonywania pomocy prawnej, na przykład w formie wideokonferencji, konferencji telefonicznej, przekazywanie między stronami z własnej inicjatywy informacji przydatnych do wszczęcia postępowania karnego lub uzupełniających w wypadku toczących się postępowań, regulacje dotyczące tymczasowego przekazywania osoby pozbawionej wolności w celu przeprowadzenia czynności śledczej, współpracę transgraniczną, bezpośrednie przysyłanie pism i orzeczeń sądowych osobom przebywającym na terytorium innej strony drogą sądową. Największą nowością w zakresie współpracy prawnej w sprawach karnych jest włączenie w jej ramy form współpracy zastrzeżonych dotychczas dla współpracy policyjnej, takich jak obserwacja transgraniczna, wystawa niejawnie nadzorowana i operacja pod przykryciem.

Senator Z. Zychowicz zaznaczył, że Polska wnosi do Drugiego Protokołu do Europejskiej Konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych z 20 kwietnia 1959 r. jedno zastrzeżenie i cztery oświadczenia. Zastrzeżenie dotyczy nierozciągania współpracy transgranicznej poza organy ścigania na organy sądownicze. Koszty wdrożenia tej ustawy są znikome, dotyczą bowiem zakupu pewnej ilości urządzeń technicznych, by umożliwić wideokonferencje oraz inne techniczne kontakty przewidziane tą ustawą. Przesłuchania odbywają się bowiem na koszt strony wzywającej. Zdaniem senatora sprawozdawcy, nasi sąsiedzi będą z owej formy częściej korzystać.

Senator sprawozdawca poinformował, że drugi protokół dodatkowy podlega ratyfikacji w trybie art. 89 ust. 1 pkt 5 Konstytucji RP, a więc za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie, ponieważ dotyczy spraw uregulowanych w ustawie. Opinia Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej jest pozytywna, gdyż z punktu widzenia Unii Europejskiej, jak twierdzi UKIE, nie ma przeszkód do ratyfikacji przez Polskę drugiego protokołu.

W imieniu komisji senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Sprawozdanie Komisji Ustawodawstwa i Praworządności przedstawił senator Robert Smoktunowicz. Senator zaznaczył, że Polska nie będzie wykonywała wniosków w zakresie obserwacji transgranicznej, pozostawiając to regulacji i współpracy w ramach poszczególnych państw. Jeśli zaś chodzi o nowoczesne metody przesłuchiwania, czyli wideokonferencje i konferencje telefoniczne, to rzeczywiście następowałaby sprzeczność z polskim prawem. Będzie to jednak stosowane wyłącznie wobec biegłych i świadków, a nie osób podejrzanych lub oskarżonych. Poza tym Polska nie ma żadnego obowiązku, aby zakupywać tego typu środki. Nie będziemy tutaj musieli burzyć budżetu Ministerstwa Sprawiedliwości. Kraj, który nie dysponuje tymi urządzeniami, nie będzie zobowiązany do ich stosowania.

Kończąc swe wystąpienie, senator R. Smoktunowicz poinformował, że Komisja Ustawodawstwa i Praworządności jednogłośnie postanowiła zaproponować przegłosowanie ustawy o ratyfikacji Drugiego Protokółu dodatkowego do Europejskiej konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych bez poprawek.

Jednobrzmiące wnioski obu komisji senackich poddano pod głosowanie. W jego wyniku Senat jednomyślnie, 79 głosami, podjął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Konwencji Nr 102 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej minimalnych norm zabezpieczenia społecznego, przyjętej w Genewie dnia 28 czerwca 1952 r.

Sejm uchwalił tę ustawę 24 kwietnia 2003 r. i 29 kwietnia przekazał do Senatu. Marszałek skierował ją do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, które przeanalizowały ustawę i przygotowały sprawozdania.

Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia przedstawiła senator Krystyna Sienkiewicz. Senator przypomniała, że Konwencja nr 102 została przyjęta 28 czerwca 1952 r., na trzydziestej piątej sesji Konferencji Ogólnej Międzynarodowej Organizacji Pracy, i weszła w życie w kwietniu 1955 r. Do grudnia ubiegłego roku ratyfikowało ją czterdzieści państw, w tym czternastu obecnych członków Unii Europejskiej. Senator wyraziła nadzieję, że znajdziemy się w  gronie zarówno ratyfikujących konwencję, jak i członków Unii Europejskiej.

Jak wskazała senator sprawozdawca, omawiana konwencja określa szczegółowo zakres minimalnych norm zabezpieczenia społecznego w następujących dziedzinach: opieka lekarska, zasiłki chorobowe, świadczenia w razie bezrobocia, świadczenia na starość, w razie wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz w razie inwalidztwa, a także w razie śmierci żywiciela rodziny.

Senator K. Sienkiewicz stwierdziła, że polski system zabezpieczenia społecznego w zasadzie odpowiada w tym zakresie standardom ustanowionym w konwencji. Jak zaznaczyła, było to przedmiotem dyskusji Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia z udziałem ministra Krzysztofa Patera, który przedstawił również analizę porównawczą do uzasadnienia wniosku ratyfikacyjnego konwencji nr 102. Senatorowi przyznali, że ta konwencja nie rozszerza, ale też nie ogranicza praw i wolności obywatelskich zawartych w konstytucji, a jedynie prawa te potwierdza. Nie zwiększa też wydatków ani nie zmniejsza dochodów podmiotów sektora publicznego.

W imieniu Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia senator sprawozdawca wniosła o przyjęcie rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Senator Zbigniew Zychowicz przedstawił sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Przypomniał, że celem ustawy jest upoważnienie prezydenta RP do ratyfikacji konwencji nr 102 Międzynarodowej Organizacji Pracy, dotyczącej minimalnych norm zabezpieczenia społecznego.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że system zabezpieczenia społecznego w Polsce obejmuje gałęzie i świadczenia wyszczególnione w konwencji, wyczerpuje  w sposób ogólny, jeśli chodzi o przedmiot i podmioty, ale nie spełnia wszystkich wyszczególnionych tam norm. Przeprowadzona analiza porównawcza polskiego systemu zabezpieczenia społecznego i standardów ustanowionych w konwencji nr 102 pozwala na podjęcie decyzji o ratyfikacji, a tym samym przyjęciu zobowiązań z następujących części konwencji: I, II, V, VII, VIII, X, XI oraz XII w odniesieniu do części wcześniej wymienionych. Część XII dotyczy równouprawnienia mieszkańców kraju podmiotu konwencji z obywatelami innych państw podmiotów konwencji, a części XIII i XIV dotyczą postanowień wspólnych i postanowień różnych.

Senator sprawozdawca podkreślił, że polskie ustawodawstwo w szeroko rozumianym zakresie jest zgodne z zapisami tych części. Jak stwierdził, ratyfikowanie wymienionych części nie spowoduje zwiększenia wydatków lub zmniejszenia dochodów podmiotów sektora finansów publicznych w stosunku do wielkości wynikających z obowiązujących przepisów.

Polska, ratyfikując konwencję nr 102, potwierdza przyjęte w wyniku ratyfikacji Europejskiej Karty Społecznej zobowiązanie z art. 12 ust. 2 karty, który stanowi, że układające się strony zobowiązują się utrzymać stan zabezpieczenia społecznego na poziomie co najmniej równym poziomowi niezbędnemu do ratyfikacji konwencji nr 102 Międzynarodowej Organizacji Pracy, dotyczącej minimalnych norm zabezpieczenia społecznego.

Senator Z. Zychowicz podkreślił fakt włączenia omawianej konwencji do dorobku prawnego Wspólnot Europejskich. Ratyfikowało ją czternaście państw. Z tego powodu jej ratyfikacja przez Polskę prowadzi do ugruntowania pozycji międzynarodowej naszego kraju. Społecznym skutkiem ratyfikacji konwencji nr 102 jest gwarancja nieobniżania granicy zabezpieczenia najbardziej wrażliwych grup społecznych.

Według Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej postanowienia konwencji nie są sprzeczne z ustawodawstwem Unii Europejskiej, wręcz przeciwnie, są emanacją tego ustawodawstwa.

Wniosek o ratyfikację został skonsultowany z wszystkimi resortami oraz wszystkimi podmiotami, których dotyczy. Przede wszystkim jest to zgodne z konwencją Międzynarodowej Organizacji Pracy nr 144, dotyczącą trójstronnych konsultacji w zakresie wprowadzania w życie międzynarodowych norm w sprawie pracy z 1976 r. Wniosek o ratyfikację konwencji przedstawiono więc do opinii OPZZ, NSZZ "Solidarność", Business Centre Club, konfederacjom pracodawców, Związkowi Rzemiosła Polskiego. Po wyjaśnieniu przyczyn sprzeciwu (chodziło o to, iż OPZZ sądził, że konwencja powinna również ujmować minimum socjalne) OPZZ również wyraził zgodę na ratyfikację tej konwencji.

Kończąc swe wystąpienie, senator sprawozdawca wyjaśnił, iż Polska akceptuje podmiotowy i przedmiotowy zakres tej konwencji, w tym ostatnim wypadku zastrzegając sobie prawo do przyjęcia tylko niektórych części. Nie jesteśmy bowiem w stanie przyjąć wszystkich minimów, jak choćby tego, że zasiłek dla bezrobotnych to 45% średniej płacy, ani też długości przyznawania zasiłku dla bezrobotnych i innych.

W imieniu Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie ustawy w zaproponowanym kształcie.

Jednobrzmiące wnioski obu komisji senackich poddano pod głosowanie. W jego wyniku Senat 78 głosami, przy 1 wstrzymującym się, podjął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.


Diariusz Senatu RP: spis treści, następna część dokumentu