Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment


43. POSIEDZENIE SENATU

W dniach 9 i 10 lipca 2003 r. odbyło się 43. posiedzenie Senatu. Posiedzeniu przewodniczyli wicemarszałkowie: Jolanta Danielak, Ryszard Jarzembowski i Kazimierz Kutz. Na sekretarzy posiedzenia wyznaczono senatorów Andrzeja Jaeschkego i Mariana Lewickiego; listę mówców prowadził senator A. Jaeschke

Zatwierdzony przez Izbę porządek obrad obejmował następujące punkty:

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o rencie socjalnej,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o spłacie pożyczek udzielonych w 2000 r. kasom chorych z budżetu państwa,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne oraz o zmianie niektórych ustaw,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym,

- informacja Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego Rzeczypospolitej Polskiej o działalności Sądu Najwyższego w 2002 roku,

- zmiany w składzie komisji senackich.

______________________

* Ustawa zawiera przepisy dostosowujące polskie prawodawstwo do prawa Unii Europejskiej.

Senat wprowadził poprawki do ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 50. posiedzeniu, 12 czerwca 2003 r. Do Senatu trafiła 16 czerwca. Marszałek skierował ją do Komisji Kultury i Środków Przekazu, która przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Ryszard Sławiński, który przypomniał, że obowiązująca obecnie ustawa o ochronie dóbr kultury ma ponad czterdzieści lat. Mimo że była wielokrotnie nowelizowana, jest dokumentem anachronicznym. Uchwalona w poprzednim wieku i ustroju, nie może sprostać wymogom obecnych czasów i sytuacji, w której Polska się znajdzie po wejściu do Unii Europejskiej.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że prace nad nową ustawą trwały kilkanaście lat. Dopiero w ubiegłym roku nabrały tempa w sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu. Z uwagi na obszerność materii ustawowej, jej wagę i znaczenie dla kultury w sejmowej komisji zdecydowano się powołać specjalną podkomisję. Odbyło się dziesięć posiedzeń podkomisji i osiem posiedzeń komisji w pełnym składzie. Brali w nich udział liczni eksperci oraz przedstawiciele zainteresowanych środowisk: architekci, konserwatorzy zabytków, służby ochrony i dokumentacji zabytków, archeolodzy, a także numizmatycy i antykwariusze.

Jak wskazał senator sprawozdawca, także tytuł rozpatrywanej ustawy ma swoją historię. Pierwszy był poselski projekt ustawy o ochronie dziedzictwa narodowego, drugi - rządowy projekt ustawy o zabytkach. Był i trzeci tytuł - na początku sugerowano, by była to ustawa o ochronie dóbr kultury. W wyniku dyskusji ostatecznie powstała ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Sejm przyjął, że ochrona to zespół praw na rzecz zabytków i dziedzictwa, a opieka to zespół działań na ich rzecz, działań profesjonalnych, skodyfikowanych i działań o charakterze społecznym czy wręcz hobbystycznym.

Senator Ryszard Sławiński podkreślił, że rozpatrywana ustawa jest obszernym aktem legislacyjnym, zawiera bowiem aż sto pięćdziesiąt jeden artykułów, zebranych w trzynastu rozdziałach. Ustawa nie tylko na nowo reguluje wiele kwestii z dziedziny zabytków i dóbr kultury narodowej, ale także nowelizuje osiemnaście innych ustaw, m.in. o ochronie przyrody, o muzeach, o bibliotekach, o języku polskim, prawo budowlane, o ochronie środowiska.

Ustawa określa przedmiot, zakres i formy ochrony zabytków oraz opieki nad nimi, zasady tworzenia programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, zasady finansowania prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytkach, a także organizację ochrony zabytków. Zawiera też słowniczek określeń.

Senator sprawozdawca zaakcentował, że ustawa powstawała przy silnym sporze o rolę właściciela i pozycję konserwatora. Zderzały się w tym sporze dwa dobra: prawo własności i ochrona dorobku narodowego rozumianego jako dziedzictwo całego narodu i jego historycznego stanu posiadania, a więc coś, co musi podlegać szczególnej ochronie. Spór wiązał się też z zapisami dotyczącymi finansowania. Sejm przyjął zasadę generalną, iż sprawy finansowania reguluje ustawa budżetowa.

Nowy w ustawie jest rozdział 6 "Restytucja zabytków wywiezionych niezgodnie z prawem z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej". Zapisy tego rozdziału będą obowiązywać od 1 maja 2004 r., a więc od dnia uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej. Senator zaznaczył, że zapisy tego rozdziału budzą emocje i zastrzeżenia. Na przykład ekspert komisji sejmowej i senackiej profesor Błeszyński stwierdził, że implementacja przepisów unijnych, nie tylko zresztą w tej dziedzinie, jest często zbyt dosłowna, co w przyszłości może stwarzać pewne kłopoty. Za mało chętnie dostosowujemy przepisy europejskie do naszych warunków.

Walorem ustawy jest określenie silnej pozycji służb konserwatorskich oraz zdecydowane włączenie do ochrony zabytków i opieki nad zabytkami ogniw samorządu terytorialnego.

Senator sprawozdawca poinformował, że podczas siedmiogodzinnego posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu jej członkowie wysłuchali informacji przewodniczącego podkomisji sejmowej posła Jana Byry. Swoje stanowisko w imieniu rządu zaprezentował podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury Maciej Klimczak. W posiedzeniu uczestniczyli też: dr hab. Marian Arszyński z Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, prof. dr hab. Juliusz Chrościcki - przewodniczący Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk, Mirosław Zeidler - konserwator i zabytkoznawca z Gdańska, a także ekspert komisji prof. dr Jan Błeszyński.

Zaproszeni na posiedzenie naukowcy wysunęli wiele zarzutów pod adresem ustawy. Prof. M. Arszyński, podkreślając ogrom pracy nad ustawą, zarzucił jej hipertrofię, a więc nadmierny przerost zawartości, i uznał, że wiele rozstrzygnięć można było odesłać do rozporządzeń. Prof. J. Chrościcki optował za odrzuceniem ustawy, deklarując napisanie przez polskich akademików nowej w ciągu trzech, czterech miesięcy. Najistotniejszym zarzutem wobec tej ustawy jest, zdaniem profesora, zbyt restrykcyjnie ograniczona możliwość wywozu zabytków i dzieł sztuki za granicę oraz ograniczenie możliwości handlu nimi po naszym wejściu do Unii Europejskiej. M. Zeidler uznał, iż ustawa jest rodem z PRL.

Komisja otrzymała też opinie na piśmie: od prof. dr. hab. Jana Pruszyńskiego i prof. Wiktora Zina. W obu opiniach, inspirowanych, podtrzymano wniosek o odrzucenie ustawy. Nadeszła też opinia ze Stowarzyszenia Antykwariuszy Polskich, surowo oceniająca ustawę i jej rozstrzygnięcia dotyczące możliwości wywozu dzieł antykwarycznych i handlu nimi.

Komisja otrzymała też sporo sugestii, by przyjąć ustawę bez poprawek. Ale zarówno Biuro Legislacyjne Senatu, jak i minister kultury przygotowali poprawki, które - zdaniem komisji - poprawiają ustawę, usuwają niezręczności legislacyjne, redakcyjne i językowe, a także merytoryczne.

W imieniu komisji senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie ustawy z 49 poprawkami.

Dalsze propozycje poprawek do ustawy zgłosili senatorowie podczas dyskusji. Senatorowie Grzegorz Matuszak i Teresa Liszcz złożyli wniosek o odrzucenie ustawy w całości.

Wszystkie wnioski rozpatrzyła senacka komisja podczas przerwy w obradach. Komisja poparła 72 spośród 76 zgłoszonych ogółem poprawek i wniosków.

W pierwszej kolejności podano pod głosowanie wniosek o odrzucenie ustawy (Izba 66 głosami, przy 9 za i 7 wstrzymujących się, odrzuciła ten wniosek), następnie przegłosowano poszczególne poprawki, po czym Senat 81 głosami, przy 5 wstrzymujących się, podjął uchwałę:

Uchwała

Ustawa o rencie socjalnej - przyjęta bez poprawek

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 51. posiedzeniu, 27 czerwca 2003 r. i tego samego dnia przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 30 czerwca, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca komisji senator Krystyna Sienkiewicz podkreśliła, że uchwalona podczas 51. posiedzenia Sejmu ustawa o rencie socjalnej uzyskała w tej Izbie poparcie trzystu dziewięćdziesięciu siedmiu osób - wszystkich obecnych wówczas posłów. Również senatorowie Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia jednogłośnie opowiedzieli się za przyjęciem ustawy bez poprawek

Senator K. Sienkiewicz przypomniała, że rentę socjalną, finansowaną ze środków budżetu państwa, przyznaje się i wypłaca osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem osiemnastego roku życia lub w trakcie nauki w szkole bądź w szkole wyższej, przed ukończeniem dwudziestego piątego roku życia, a także w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Jak wskazała senator, jest to świadczenie o zupełnie innym charakterze niż pozostałe świadczenia z systemu pomocy społecznej, i przyznane na odrębnych zasadach, dlatego też zostało wyodrębnione z systemu pomocy społecznej.

Świadczenie to jest adresowane do określonej grupy osób, u których całkowita niezdolność do pracy powstała w wieku niedającym jeszcze możliwości zatrudnienia i które nie będą miały możliwości nabycia prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Jest to świadczenie o charakterze obligatoryjnym, na które nie mają i nie będą miały wpływu władze lokalne czy układy polityczne.

Rentę socjalną będzie wypłacał Zakład Ubezpieczeń Społecznych bądź Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego albo odpowiednie struktury w służbach mundurowych, co gwarantuje, iż świadczenie to będzie wypłacane terminowo, w całości i w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy. Może to być świadczenie stałe, w wypadku osób z orzeczoną na stałe niezdolnością do pracy, bądź świadczenie okresowe, w zależności od uznanego stopnia niepełnosprawności - określenia tego stopnia będzie dokonywał orzecznik ZUS. Renta socjalna, tak jak każde inne świadczenie, będzie podlegała waloryzacji i będzie to waloryzacja znacznie korzystniejsza niż w systemie pomocy społecznej.

Kwota wypłacanej renty socjalnej jest powiązana z kwotą najniższej renty i wynosi 84% tego świadczenia z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Obecnie jest to kwota 464 zł 21 gr brutto oraz 419 zł i 7 gr netto. Prawo do renty socjalnej ulegnie zawieszeniu w wypadku osiągnięcia dochodów na poziomie 30% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (obecnie 680 zł brutto oraz 501 zł netto).

Przy przyznawaniu renty socjalnej nie bierze się pod uwagę żadnego kryterium dochodowego. Jest to odmienne rozwiązanie niż w wypadku świadczeń z pomocy społecznej. Renta socjalna jest osobista, jest przyznana danej osobie, bez powiązania z innymi osobami w rodzinie. Świadczenie to jest adresowane do blisko dwustu dwudziestu tysięcy obywateli Rzeczypospolitej.

Dla osób już pobierających rentę socjalną i przyszłych świadczeniobiorców ważne będzie spełnienie ich wielokrotnie wyrażanego w różnych formach - na sejmikach osób niepełnosprawnych, w stowarzyszeniach, w organizacjach pożytku publicznego - oczekiwania, postulatu, aby otrzymywali swoje renty tak, jak się otrzymuje inne renty, a nie z pomocy społecznej.

Senator sprawozdawca podkreśliła, że ustawa zawiera również cenne rozwiązania dla osób, które mają staż pracy: w wypadku kobiet - dwudziestoletni, a w wypadku mężczyzn - dwudziestopięcioletni, a także są całkowicie niezdolne do pracy. Te osoby będą mogły uzyskać rentę nawet wówczas, gdy całkowita niezdolność do pracy nastąpiła później niż osiemnaście miesięcy po zakończeniu pracy. W opinii senator K. Sienkiewicz, jest to niezwykle ważne rozwiązanie nie tylko dla zainteresowanych osób, ale i dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, dla kondycji rodzin, dla statusu materialnego wielu osób, a przy tym przynajmniej częściowo likwidujące tryb wyjątkowy przyznawania rent.

W określonych wypadkach renta socjalna nie przysługuje. Mówi o tym art. 7 ustawy. Nie otrzymają jej osoby pobierające emeryturę, rentę inwalidzką, rentę strukturalną, zasiłek przedemerytalny, świadczenia przedemerytalne.

Osoby tymczasowo aresztowane lub osoby odbywające karę pozbawienia wolności otrzymają 50% świadczenia, ale będzie to świadczenie przeznaczone na pokrycie kosztów najmu lokalu, tak by z aresztu czy z więzienia nie wychodził bezdomny i nie tworzył dodatkowych problemów sobie i swojemu otoczeniu.

W imieniu Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia senator sprawozdawca wniosła o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Poprawki do ustawy zgłosiła natomiast senator Teresa Liszcz podczas dyskusji.

Wszystkie wnioski i propozycje poprawek rozpatrzyła komisja senacka. Komisja poparła wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Senat w głosowaniu przychylił się do stanowiska komisji i 66 głosami, przy 14 przeciw i 6 wstrzymujących się, podjął uchwałę o przyjęciu ustawy o rencie socjalnej bez poprawek.

Senat uchwalił poprawki do ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 50. posiedzeniu, 12 czerwca 2003 r. Do Senatu została przekazana 16 czerwca. Marszałek Senatu tego samego dnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca komisji senator Teresa Liszcz zaznaczyła, że rozpatrywana nowelizacja stanowi bardzo dużą zmianę kodeksu karnego wykonawczego. W art. 1, dotyczącym zmiany tego kodeksu, zawarte jest sto pięćdziesiąt punktów. Ponadto jest kilka zmian dotyczących innych ustaw. Tak obszerna zmiana wynika jednak głównie z tego, że zgodnie z nową konstytucją wszelkie sprawy dotyczące ograniczeń praw i wolności konstytucyjnych mają być ustanawiane przez ustawę. Do tej pory najogólniejsze, najważniejsze kwestie z tego zakresu były zawarte w kodeksie karnym wykonawczym, a szczegóły, bardzo istotne dla tych ograniczeń, znajdowały się w aktach wykonawczych, w rozporządzeniach ministra sprawiedliwości - przede wszystkim w rozporządzeniach zawierających: regulamin wykonywania kary pozbawienia wolności, regulamin wykonywania aresztu tymczasowego, regulamin wykonywania kary aresztu wojskowego.

Konstytucja wymusiła na ustawodawcy przeniesienie tych rozwiązań wprost do kodeksu karnego wykonawczego jako do ustawy i to przede wszystkim wpłynęło na obszerność nowelizacji. Przy tej okazji dokonano przeglądu i poprawiono wiele przepisów. Przede wszystkim chodziło jednak o przeniesienie na poziom ustawy regulacji z dotychczasowych aktów wykonawczych.

Niezależnie od tego dokonano także innych zmian, w pewnej części merytorycznych, a w sporej części redakcyjnych. Chodziło o usunięcie pewnych wewnętrznych kolizji między przepisami, poprawę redakcji. Jednak i te redakcyjne zmiany mają istotne znaczenie, ponieważ usuwają wątpliwości interpretacyjne, ułatwiają i ujednolicają stosowanie tych przepisów.

Relacjonując dyskusję na posiedzeniu komisji senator sprawozdawca zaznaczyła, że kilka zmian okazało się szczególnie dyskusyjnych. Pierwszą taką zmianą była figurująca w art. 1 pkt 3. Chodziło o wprowadzoną przez Sejm możliwość pozostawiania bez rozpoznania skarg i próśb osadzonych, które się powtarzały i które były oparte na tych samych podstawach faktycznych. Zastanawiano się, czy to, że są to skargi oparte na tych samych podstawach faktycznych, wystarczy, żeby je pozostawić bez rozpoznania. Czy też, jak proponował jeden z ekspertów, drugą przesłanką powinno być to, że one są oczywiście bezzasadne, że już pierwsza lektura skargi wskazuje nie tylko na to, że jest to powtarzająca się skarga dotycząca tego samego faktu istniejącego bądź w rzeczywistości, bądź tylko w wyobraźni skazanego, ale że do tego jest ona ewidentnie bezpodstawna.

Komisja po długiej dyskusji ostatecznie uznała, że nie trzeba dawać tej dodatkowej przesłanki.

Inną żywo dyskutowaną sprawą była kwestia udziału kuratora zawodowego w posiedzeniach sądu penitencjarnego dotyczących spraw osadzonego - bardzo istotnych, związanych z wykonywaniem kary czy przyjęciem go do wykonywania kary.

Jak stwierdziła senator sprawozdawca, nikt nie miał wątpliwości, że udział kuratora w tych posiedzeniach jest bardzo pożądany. Wiadomo jednak, że kuratorów jest za mało, że pracują w terenie, mają bardzo wielu podopiecznych i trudno ustawowo zobowiązywać ich do tego, żeby brali udział w każdym posiedzeniu. Sejm przyjął kompromisowe rozwiązanie: napisano, że kurator powinien wziąć udział w posiedzeniu. Powinien - to nie znaczy, że musi, to znaczy, że powinien się stawić, ale jeśli nie mógł i się nie stawił, to nie złamał prawa.

Po dyskusji członkowie senackiej komisji przyjęli takie rozwiązanie, żeby kurator był w każdym wypadku zawiadamiany o posiedzeniu, tak aby mógł wziąć w nim udział, jeśli może i uważa to za potrzebne. Jeżeli zaś sąd uzna jego udział za niezbędny, żeby to było zaznaczone - wówczas sąd decyduje, że w określonym posiedzeniu udział kuratora jest niezbędny.

Dyskusyjny okazał się także pkt 33 w art. 1. Chodziło o to, czy względy wychowawcze, jak uchwalił Sejm, czy też względy resocjalizacyjne mają decydować o ewentualnej zmianie sposobu wykonania kary już w trakcie jej wykonywania. Sejm w ustawie użył zwrotu "względy wychowawcze", nawiązując do pewnych dyrektyw dotyczących wymiaru kary. W trakcie prac zaproponowano zastąpienie tych słów terminem "względy resocjalizacyjne", przekonując, że jest to pojęcie szersze, gdyż termin "względy wychowawcze" odnosi się w zasadzie do młodocianych, ponieważ ich się wychowuje, a określenie "względy resocjalizacyjne" jest bardziej uniwersalne i odnosi się także do osadzonych dorosłych.

Bardzo żywa dyskusja dotyczyła art. 1 pkt 52. Chodziło o skazanych stwarzających poważne zagrożenie społeczne lub poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa zakładu, w którym są osadzeni, potocznie nazywanych szczególnie niebezpiecznymi. Ci skazani odbywają karę w zakładzie zamkniętym, i to w warunkach zapewniających wzmożoną ochronę społeczeństwa przed nimi. Problem dotyczył tego, co ma przesądzać o tym, że określony osadzony - odnosi się to także do tymczasowo aresztowanych - ma być zaliczony do kategorii szczególnie niebezpiecznych.

Sprawą dyskusyjną okazała się także kwestia obniżenia minimalnego wynagrodzenia, które muszą otrzymywać zatrudnieni osadzeni. Dotychczas obowiązywała wobec nich ogólna reguła, że ma to być co najmniej zagwarantowane ustawowo wynagrodzenie minimalne. To między innymi sprawiło, że są ogromne trudności z uzyskaniem dla skazanych pracy poza zakładem karnym. W zakładzie pracy dla nich też nie ma, a przedsiębiorstwa przywięzienne są niekonkurencyjne, gdyż muszą zapłacić przynajmniej wynagrodzenie minimalne, które jest coraz powszechniejsze wśród ludzi na wolności.

Sejm uchwalił, że wystarczy, by wynagrodzenie zatrudnionego skazanego osiągnęło połowę minimalnego wynagrodzenia. Przedstawiono różne ekspertyzy na ten temat, senatorowie uznali jednak, że nie trzeba tego zapisu zmieniać, że są racje przemawiające za obniżeniem minimalnego wynagrodzenia osób osadzonych. Wskazywano, że z minimalnego wynagrodzenia człowiek na wolności musi utrzymać się sam, a teoretycznie także rodzinę, podczas gdy skazany ma dach nad głową, okrycie i jedzenie.

Drugi argument był taki, że to obniżenie wynagrodzenia ma działać w interesie skazanych, że dzięki temu ich praca staje się konkurencyjna i  łatwiej znajdzie się dla nich zatrudnienie.

Kolejny argument to ten, że sami skazani bezpośrednio niczego nie stracą, ponieważ przedtem mieli minimalne wynagrodzenie zrównane z pracownikami wolnymi, ale od razu potrącano im z niego połowę do budżetu państwa. Obecnie zaś tego potrącania nie będzie.

Inna, bardziej szczegółowa kwestia, nad którą dyskutowano na posiedzeniu komisji, dotyczyła kontrolowania rozmów osadzonych, a mianowicie, czy pojęciem kontroli rozmów powinna być także objęta możliwość nagrywania rozmów. Sejm nie przewidywał takiego elementu kontroli rozmów, a senacka komisja po dyskusji też takiej poprawki nie zgłosiła.

W rezultacie dyskusji Komisja Ustawodawstwa i Praworządności postanowiła zgłosić 31 poprawek do rozpatrywanej ustawy. W imieniu komisji senator sprawozdawca wniosła o ich uchwalenie.

Senator T. Liszcz przedstawiła też dwa wnioski mniejszości Komisji Ustawodawstwa i Praworządności.

Dalsze propozycje poprawek do ustawy zgłosili senatorowie podczas dyskusji.

Wszystkie wnioski i propozycje zmian rozpatrzyła komisja senacka. Komisja poparła 39 spośród 46 zgłoszonych ogółem poprawek.

Poszczególne poprawki podano pod głosowanie, po czym Izba 82 głosami, przy 1 wstrzymującym się, podjęła uchwałę:

Uchwała

Senat wprowadził poprawki do ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 50. posiedzeniu, 11 czerwca 2003 r. Do Senatu została przekazana 13 czerwca, a marszałek Senatu 16 czerwca, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawił senator Bernard Drzęźla. Senator zaznaczył, że rozpatrywana ustawa o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy dostosowuje ustawę do konwencji o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich z  26 lipca 1995 r., ustanowionej na podstawie Traktatu o Unii Europejskiej.

Konwencja ta umożliwia penalizowanie wszelkich działań polegających na bezprawnym pomniejszaniu dochodów Wspólnot Europejskich. Przepisy znowelizowanej ustawy będą się odnosić do czynów popełnianych przez obywateli polskich za granicą, a także do czynów obywateli polskich i cudzoziemców, którzy na terytorium naszego kraju nakłaniają lub udzielają pomocy w popełnieniu za granicą przestępstwa skierowanego przeciwko interesom finansowym Wspólnot Europejskich.

Ważnym uzupełnieniem naszego kodeksu karnego skarbowego, przewidzianym w rozpatrywanej ustawie, zawartym w dodanym §26a, jest rozszerzenie definicji należności publicznoprawnych o należność stanowiącą przychód budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich lub budżetu zarządzanego przez Wspólnoty Europejskie albo w ich imieniu.

Senator B. Drzęźla podkreślił, że zakres ingerencji w kodeks karny skarbowy, dostosowującej go do Konwencji o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich, jest stosunkowo nieduży i nie narusza jego dotychczasowej struktury.

Senator sprawozdawca poinformował, że komisja postanowiła rekomendować Izbie przyjęcie rozpatrywanej ustawy bez poprawek. Wniosek w tej sprawie komisja przyjęła jednogłośnie.

Sprawozdanie Komisji Ustawodawstwa i Praworządności przedstawił senator Robert Smoktunowicz. Senator zaznaczył, że dotychczasowe przepisy polskiego kodeksu karnego skarbowego chroniły wyłącznie, z oczywistych względów, interesy państwa polskiego. W związku z akcesją powstaje konieczność ochrony również interesów finansowych Wspólnot Europejskich. Jest to podstawowy cel nowelizacji.

Ponadto rozszerzono definicję podatnika, tak by obejmowała ona podmiot zobowiązany do uiszczania należności do budżetu Unii Europejskiej.

Istotne zmiany wprowadzono też w art. 86-92, które mają na celu przygotowanie do tej sytuacji, że po wstąpieniu do Unii Europejskiej (ustawa wchodzi w życie z chwilą członkostwa, czyli 1 maja 2004 r.) Polska jako kraj członkowski będzie jedynie pobierać te należności celne i przekazywać je do Unii Europejskiej.

Senator sprawozdawca poinformował ponadto, że Komisja Ustawodawstwa i Praworządności, w pełni akceptując meritum ustawy, postanowiła zaproponować, ze względu na czystość języka polskiego, wprowadzenie 6 czysto językowych poprawek do nowelizacji.

Przedstawione wnioski i propozycje poprawek rozpatrzyły dwie komisje senackie. Połączone komisje postanowiły rekomendować Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek.

Senat 69 głosami, przy 9 za i 5 wstrzymujących się, odrzucił ten wniosek, wobec czego poddano pod głosowanie poprawki przedstawione przez Komisję Ustawodawstwa i Praworządności, po czym Izba 75 głosami, przy 6 przeciw i 2 wstrzymujących się, powzięła uchwałę:

Uchwała

Senat przyjął bez poprawek ustawę o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 51. posiedzeniu, 26 czerwca 2003 r. Do Senatu została przekazana 27 czerwca. Marszałek Senatu 30 czerwca, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawiła je senator Aleksandra Koszada. Senator przypomniała, że omawiana ustawa jest inicjatywą poselską. Reguluje ona dwie kwestie: immunitetu parlamentarnego oraz tworzenia biur poselskich, senatorskich lub biur poselsko-senatorskich.

Senator sprawozdawca podkreśliła, że ustawa w zaproponowanym kształcie w pełni dostosowuje poszczególne zapisy do przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z  2 kwietnia 1997 r. i orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 28 listopada 2001 r., dotyczącego art. 8 ust. 1 ustawy nowelizowanej.

Rozpatrywana ustawa określa szczegółowe zasady pociągania posłów i senatorów do odpowiedzialności karnej oraz określa odpowiedzialność sądową z tytułu działań wchodzących w zakres sprawowania mandatu, lecz naruszających prawa osób trzecich. Określa również zasady zatrzymania lub aresztowania posłów i senatorów, a także tryb postępowania w tych sprawach.

Jak wskazała senator A. Koszada, istotna jest możliwość złożenia przez posła lub senatora oświadczenia o wyrażeniu zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej. Nie trzeba wtedy angażować w całą procedurę Sejmu lub Senatu.

Bardzo istotne jest także uregulowanie odmawiające możliwości skorzystania z immunitetu w wypadku, gdy postępowanie karne zostało wszczęte przed dniem ogłoszenia wyników wyborów wobec osoby, która została wybrana na posła lub senatora. Poseł lub senator, przeciwko któremu toczy się postępowanie karne wszczęte przed dniem wyborów, może wystąpić do Sejmu lub Senatu z wnioskiem o zażądanie przez Sejm lub Senat zawieszenia postępowania karnego do czasu wygaśnięcia mandatu. Wniosek ten nie może jednak dotyczyć kary orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu. Sejm lub Senat podejmuje uchwałę w tej sprawie większością 3/5 głosów ustawowej liczby posłów lub senatorów.

Przepisy dotyczące wyrażenia zgody na pociągnięcie posła lub senatora do odpowiedzialności karnej stosuje się odpowiednio do odpowiedzialności za wykroczenia.

Senator sprawozdawca podkreśliła, że dzięki przyjętym rozwiązaniom immunitet nie będzie traktowany jako środek zapewniający bezkarność parlamentarzystom, którzy naruszyli prawo. Wskazała też, że wejście w życie regulacji w zakresie immunitetu parlamentarnego będzie wymagać odpowiednich zmian w przepisach Regulaminu Senatu, określających tryb postępowania w tych sprawach (dotyczy to art. 26 Regulaminu Senatu).

Nowelizacja  wprowadza też obligatoryjną zasadę tworzenia biur poselskich, senatorskich lub poselsko-senatorskich w celu obsługi działalności parlamentarzystów w terenie.

Kończąc swe wystąpienie, senator sprawozdawca poinformowała, że połączone komisje jednogłośnie postanowiły rekomendować Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek.

Poprawki do ustawy zgłosili natomiast senatorowie Zbigniew Romaszewski i Anna Kurska podczas dyskusji.

Przedstawione wnioski rozpatrzyły dwie komisje senackie. Połączone komisje poparły wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Senat w głosowaniu podzielił stanowisko komisji i 68 głosami, przy 14 przeciw i 3 wstrzymujących się, podjął uchwałę o przyjęciu ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora bez poprawek.

Uchwała

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 50. posiedzeniu, 11 czerwca 2003 r. Do Senatu została przekazana 13 czerwca. Marszałek Senatu 16 czerwca, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie.

Sprawozdawca komisji senator Andrzej Spychalski podkreślił, że rozpatrywana inicjatywa ustawodawcza Senatu - nowelizacja ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, wchodzi w końcową fazę procedowania. Sejm Rzeczypospolitej przyjmując uchwałę Senatu z 4 października 2002 r. skierował projekt ustawy do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji do spraw Kontroli Państwowej. Obie komisje na wspólnym posiedzeniu po wysłuchaniu sprawozdawcy i dyskusji postanowiły powołać podkomisję. Podkomisja sejmowa odbyła pięć posiedzeń i jako rezultat swojej pracy przekazała sprawozdania właściwym komisjom ustanowionym do rozpatrzenia omawianej noweli. Komisje sejmowe podczas kolejnych wspólnych dwóch posiedzeń wprowadziły zmiany do senackiego projektu nowelizowanej ustawy, przekazując je Sejmowi. Sejm podczas debaty 11 czerwca br. uchwalił projekt ustawy, nadając jej nowy tytuł: ustawa o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, ustawa o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że podczas prac nad ustawą, szczególnie w pierwszej fazie, ze strony niektórych posłów, zwłaszcza posłów opozycji, podnoszone były wątpliwości co do intencji nowelizacji tej ustawy. Wielokrotnie mówiono, że nowela jest zamachem na stabilność regionalnych izb obrachunkowych i jest wyrazem chęci stymulowania przez koalicję rządzącą kluczowych funkcji i stanowisk w regionalnych izbach obrachunkowych.

Odrzucano - a raczej jej nie doceniono - nadrzędną ideę, mianowicie potrzebę dostosowania rozwiązań prawnych do standardów stawianych nowoczesnej administracji publicznej, w szczególności organom nadzoru i kontroli, jakimi są regionalne izby obrachunkowe.

Początkowe kontrowersje, podobne zresztą jak te w Senacie, oddalono w toku dalszego procedowania nad ustawą. Stały się one wtedy okazją do podjęcia wnikliwej analizy noweli senackiej. Sejm utrzymał i podzielił podstawowe cele nowelizacji.

Po pierwsze - wprowadzenie sześcioletniej kadencyjności prezesów izb oraz utrzymanie zasady wybierania ich w drodze konkursu i rozszerzenie kręgu podmiotów, które mogą pełnić tę funkcję. Utrzymał także zasadę zatrudniania prezesa po upływie jego kadencji jako etatowego członka kolegium izby i możliwość odwołania się od uchwały kolegiów w sprawie wyboru kandydatów do ministra właściwego do spraw administracji.

Po drugie - doprecyzowanie zasad przeprowadzania kontroli przez regionalne izby obrachunkowe oraz uzupełnienie postępowania nadzorczego w zakresie uchwał budżetowych organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego.

Po trzecie - wprowadzenie mnożnikowego systemu wynagradzania prezesów izb, ich zastępców oraz etatowych członków kolegium.

Po czwarte - objęcie świadczeniami z tytułu wypadków przy pracy pozaetatowych członków kolegiów RIO.

Po piąte - wprowadzenie zakazu łączenia pracy wykonywanej w RIO z zatrudnieniem w jednostkach kontrolowanych przez te izby. Sejm utrzymał ten zakaz oraz poszerzył go także o umowy cywilno-prawne.

W toku prac sejmowych w projekcie ustalono kilka zmian merytorycznych.

Przepisy określające zadania RIO poszerzono o obowiązek sporządzania raportów wobec jednostek samorządu terytorialnego i związków jednostek samorządu terytorialnego, w których powtarzają się nieprawidłowości i zagrożenia niewykonania zadań ustawowych. Ten nowy artykuł został wprowadzony na wniosek samych regionalnych izb obrachunkowych i nosi numer art. 10a. Kolegium izby na podstawie działalności nadzorczej, kontrolnej i opiniodawczej, w razie potrzeby swoją uchwałą decyduje o sporządzeniu takiego raportu. Określa zakres i termin jego sporządzenia. Raport po przyjęciu jest przekazywany do organu stanowiącego lub ustawodawczego właściwej jednostki samorządu terytorialnego i podlega ogłoszeniu w systemie teleinformatycznym.

Wprowadzono zasadę sześcioletniej kadencyjności w stosunku do pozostałych członków kolegium RIO (rozwiązanie to było przedmiotem rozważań Senatu i jako problem dyskusyjny nie znalazło zastosowania w senackiej noweli).

Jak zaznaczył senator A. Spychalski, wprowadzona przez Sejm zasada budzi pewne wątpliwości. Były one przedmiotem rozważań Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisja postanowiła ostatecznie rozstrzygnąć problem podczas obrad Izby.

Podobnie komisja postanowiła rozstrzygnąć dyskutowany podczas wielu posiedzeń w komisjach, zarówno sejmowych, jak i senackich, problem wyboru przez kolegium izb obrachunkowych nie jednego, jak to jest zawarte w noweli, lecz dwóch kandydatów na prezesa izby celem przedstawienia propozycji ministrowi właściwemu do spraw administracji.

Sejm wprowadził także szereg doprecyzowań i zmian redakcyjnych oraz językowych w kilku artykułach, zmieniając także ich systematykę. Uczynił przez to nowelę bardziej czytelną i przejrzystą, a zwłaszcza kompatybilną z innymi aktami prawnymi obowiązującymi w samorządach i ich związkach.

Senator sprawozdawca poinformował, że komisja na posiedzeniu 11 czerwca br., rozpatrując akt prawny przekazany przez Sejm, postanowiła zaproponować Izbie wprowadzenie trzech poprawek do ustawy.

Poprawki do ustawy zgłosili także senatorowie Zbyszko Piwoński i Andrzej Spychalski podczas dyskusji.

Zaproponowane zmiany rozpatrzyła komisja senacka podczas przerwy w obradach. Komisja poparła wszystkie poprawki.

Przeprowadzono łączne głosowanie nad poprawkami, po czym Izba 84 głosami, przy 1 przeciw, podjęła uchwałę:

Uchwała

Senat wprowadził poprawki do ustawy o spłacie pożyczek udzielonych w 2000 r. kasom chorych z budżetu państwa

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 50. posiedzeniu, 12 czerwca 2003 r.; 16 czerwca została skierowana przez marszałka Senatu do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia oraz Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Komisje te rozpatrzyły ustawę i przygotowały swoje sprawozdania.

Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia o rozpatrywanej ustawie przedstawił senator Mirosław Lubiński. Senator podkreślił, że ustawa ta stwarza warunki do wydłużenia okresu spłaty pożyczek w celu poprawy płynności finansowej Narodowego Funduszu Zdrowia, który po likwidacji kas chorych jest zobowiązany, na podstawie ustawy o Narodowym Funduszu Zdrowia, do spłaty tych pożyczek. Zgodnie z ustawą pożyczki te będą podlegać zwrotowi w całości wraz z oprocentowaniem nie później niż do 31 marca 2007 r. Łączna kwota zobowiązań z tytułu przedmiotowej pożyczki na dzień 31 grudnia 2002 r. wynosiła 821 milionów 549 tysięcy 167 zł.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że ze względu na trudną sytuację finansową większości kas chorych nie było możliwości spłaty pożyczki w roku 2002. Proponowana pomoc dla Narodowego Funduszu Zdrowia w postaci odroczenia terminu płatności o dwa lata jest więc konieczna, choć być może niewystarczająca.

Senator M. Lubiński poinformował, że podczas posiedzenia komisji dyskusję wywołał art. 3 ust. 3, mówiący o możliwości umorzenia pożyczki w wypadkach uzasadnionych względami społecznymi lub gospodarczymi, po wzięciu pod uwagę możliwości płatniczych dłużnika oraz uzasadnionego interesu Skarbu Państwa. W efekcie komisja nie zaproponowała zmian w tym artykule. Spowodowane to było głównie wyjątkowo trudną sytuacją bardzo wrażliwej społecznie sfery naszego życia, jaką jest sfera ochrony zdrowia.

Senator wskazał, że omawiana ustawa przewiduje spłaty pożyczek w okresie czterech lat z przychodów Narodowego Funduszu Zdrowia, z wyłączeniem dotacji przekazywanych z budżetu państwa. W celu realizacji uregulowań ustawy zostanie zawarta umowa pomiędzy Narodowym Funduszem Zdrowia a ministrem właściwym do spraw budżetu.

Ponieważ art. 1 przedłuża termin zwrotu pożyczek i stanowi o zwrocie pożyczek w całości, a art. 3 ust. 3, będący przepisem szczególnym w stosunku do tego artykułu, zezwala na umorzenie pożyczki, więc ze względu na poprawność legislacyjną Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia postanowiła zaproponować wprowadzenie poprawki polegającej na zastąpieniu w art. 1 wyrazów "wraz z oprocentowaniem w całości zwrotowi" wyrazami "zwrotowi w całości wraz z oprocentowaniem, z zastrzeżeniem art. 3 ust. 3".

W imieniu Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie rozpatrywanej ustawy wraz z poprawką zaproponowaną przez komisję.

Wniosek mniejszości Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia przedstawiła senator Zdzisława Janowska. Senator zaznaczyła, że osoby, które go zgłosiły, popierają zmianę wprowadzoną w art. 3 ust. 3. Jak stwierdziła, wniosek mniejszości zmierza do uwzględnienia przede wszystkim interesu społecznego, a nie interesu skarbu państwa. Senator sprawozdawca zwróciła uwagę, że art. 3 ust. 3 mówi, iż minister właściwy do spraw budżetu, w przypadkach uzasadnionych względami społecznymi lub gospodarczymi, na wniosek dłużnika, może z zastrzeżeniem terminu określonego w art. 1 umorzyć pożyczkę, odroczyć termin spłaty całości lub części należności albo rozłożyć płatność całości lub części należności na raty, biorąc pod uwagę możliwości płatnicze dłużnika oraz uzasadniony interes skarbu państwa.

Jak stwierdziła senator sprawozdawca, wątpliwy jest interes skarbu państwa, kiedy zamierza się umorzyć zadłużenie. Niebagatelny jest natomiast interes społeczny, interes pacjenta. W związku z tym wniosek mniejszości koncentrował się właśnie na tych kwestiach i brzmiał następująco: "Minister właściwy do spraw budżetu, w przypadkach uzasadnionych względami społecznymi, na wniosek dłużnika, może, z zastrzeżeniem terminu określonego w art. 1, umorzyć pożyczkę, odroczyć termin spłaty całości lub części należności albo rozłożyć płatność całości lub części należności na raty, biorąc pod uwagę uzasadnione możliwości płatnicze dłużnika". Pozostawia się słowa "uzasadnione możliwości płatnicze dłużnika", wykreśla natomiast wyrazy "uzasadniony interes skarbu państwa".

Senator Z. Janowska podkreśliła, że w wypadku tych uzasadnionych możliwości płatniczych nie chodzi o to, żeby walczyć o nieoddawanie pieniędzy, kiedy ktoś źle gospodarzył. Chodzi o uwzględnienie tych sytuacji, w których kasa chorych za wszelką cenę musiałaby oddać pieniądze, bez względu na to, co się dzieje w terenie. Placówka, choć dobrze zarządzana, może mieć takie a nie inne trudności ekonomiczne, a kontrakty, które powinny być w niej nadal realizowane, musiałyby być niezwykle uszczuplone. Nie byłoby wręcz mowy o leczeniu ludzi na danym terenie. Interes i wzgląd społeczny jest więc czynnikiem decydującym i temu służy ta poprawka - stwierdziła senator.

Sprawozdanie Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych przedstawił senator Franciszek Bobrowski. Senator zaznaczył, że zgodnie z brzmieniem ustawy pożyczki wraz z oprocentowaniem będą podlegać w całości zwrotowi nie później niż do 31 marca 2007 r. Spłata pożyczek będzie następowała z wyłączeniem dotacji z budżetu państwa. W celu realizacji uregulowań ustawy zostanie zawarta umowa pomiędzy następcą prawnym kas chorych a ministrem właściwym do spraw budżetu.

Jak stwierdził senator sprawozdawca, ustawa stwarza warunki nie tylko do wydłużenia okresu spłaty pożyczek. Ustawowo bowiem została określona ścieżka wzrostu składki na ubezpieczenie zdrowotne i  do roku 2007 składka ma osiągnąć 9%, do Narodowego Funduszu Zdrowia wpłynie więc około 17 miliardów zł więcej. W związku z tym nie jest tak, że ustawa o spłacie pożyczek stawia Narodowemu Funduszowi Zdrowia, który przejął spadek po kasach chorych, warunki niemożliwe do spełnienia. Wydłużenie terminu oraz przyrost wynikający ze wzrostu składki dają realne możliwości spłaty zaciągniętych pożyczek.

Senator F. Bobrowski poinformował, że po wnikliwej dyskusji z udziałem podsekretarza stanu z Ministerstwa Finansów Piotra Sawickiego oraz podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia Macieja Tokarczyka została zgłoszona poprawka zmierzająca do skreślenia ust. 3 w art. 3 uchwalonej przez Sejm ustawy. W uzasadnieniu poprawki stwierdzono, że wprowadzenie ust. 3 nie tylko stawia poszczególne podmioty gospodarcze w bardzo nierównej pozycji, ale również powoduje dużą uznaniowość i nie dyscyplinuje poszczególnych jednostek, jeśli chodzi o gospodarowanie środkami finansowymi. Podkreślono również niespójność pomiędzy art. 1 tej ustawy a art. 3 ust. 3, gdyż w art. 1 w sposób jednoznaczny mówi się o spłacie zaciągniętych pożyczek.

W imieniu Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie ustawy wraz z poprawką.

Poprawki do ustawy zgłosiła także senator Genowefa Ferenc podczas dyskusji.

Wszystkie wnioski i propozycje poprawek rozpatrzyły dwie komisje senackie. Połączone komisje poprały 3 z 5 zgłoszonych ogółem poprawek. Mniejszość połączonych komisji poparła 2 poprawki.

Poszczególne poprawki poddano pod głosowanie, a następnie Izba 78 głosami, przy 4 przeciw i 2 wstrzymujących się, powzięła uchwałę:

Uchwała

Ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych - przyjęta bez poprawek

Ustawę o terminach zapłaty w transakcjach handlowych Sejm uchwalił na 50. posiedzeniu, 12 czerwca 2003 r. 16 czerwca trafiła ona do Senatu, a marszałek skierował ją do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej w sprawie rozpatrywanej ustawy przedstawił senator Władysław Mańkut.

Senator poinformował, że komisja nie wnosi zastrzeżeń do ustawy, która merytorycznie jest w pełni zgodna z przedłożeniem rządowym. Na regulację tę od dawna czekają polscy przedsiębiorcy, czego najlepszym wyrazem jest żywe zainteresowanie środowiska gospodarczego oraz prasy postępem prac nad ustawą. Stosowanie w obrocie nadmiernie wydłużonych terminów płatności oraz brak zapłaty za towar lub usługę to istotne przeszkody w prawidłowym funkcjonowaniu przedsiębiorców, mające pośrednio wpływ na wzrost bezrobocia. Problem ten został uznany za poważny także w Unii Europejskiej, czego rezultatem było wydanie w 2000 r. dyrektywy 2000/35 w sprawie zwalczania opóźnionych płatności w transakcjach handlowych.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że rekomendowana przez komisję ustawa jest nową regulacją, mającą zastąpić obowiązującą ustawę z 6 września 2001 r. o terminach zapłaty w obrocie gospodarczym, która wymaga głębokich zmian, odpowiadających potrzebom obrotu gospodarczego oraz dostosowujących w pełni polskie prawo do przepisów wskazanej dyrektywy.

Senator W. Mańkut podkreślił, że wspomniana dyrektywa jest podstawą działań legislacyjnych służących wprowadzeniu instrumentów prawnych służących ograniczeniu zjawiska zwanego potocznie zatorami płatniczymi. Szczegółowe analizy wykazały jednak, iż przepisy dyrektywy, w większości zresztą funkcjonujące już w polskim prawie cywilnym, nie będą wystarczające i dostatecznie skuteczne. W związku z tym rząd opracował akt prawny kompleksowo regulujący, obok przepisów kodeksu cywilnego, kwestie związane z terminami płatności.

Obecnie obowiązująca ustawa z 6 września 2001 r. o terminach zapłaty w obrocie gospodarczym miała charakter interwencyjny i nie stanowi pełnej implementacji dyrektywy, ponieważ nie obejmuje wszystkich uczestników obrotu profesjonalnego. Zastosowane rozwiązania dotyczą jedynie stosunków między małymi przedsiębiorcami a przedsiębiorcami nieposiadającymi takiego statusu. Ponadto ustawa o terminach zapłaty w obrocie gospodarczym nie zawiera uregulowań odnoszących się do sfery tak zwanych władz publicznych, do czego zobowiązuje dyrektywa.

Nowa regulacja w stosunku do obowiązującej obejmuje praktycznie wszystkich uczestników obrotu gospodarczego i wprowadza nowe instrumenty poprawiające pozycję wierzyciela w transakcjach handlowych. Ustawa określa szczególne uprawnienia wierzyciela w związku z terminami zapłaty w transakcjach handlowych. Taką transakcją w rozumieniu ustawy jest umowa, której przedmiotem jest odpłatne dostarczenie towaru lub odpłatne świadczenie usług, jeżeli strony tej umowy zawierają ją w związku z wykonywaną przez siebie działalnością gospodarczą lub zawodową. Dotyczy to wszystkich przedsiębiorców, podmiotów zobowiązanych do stosowania przepisów o zamówieniach publicznych, rolników, osób wykonujących wolny zawód oraz oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych. Regulacja nie dotyczy konsumentów.

Jak wskazał senator sprawozdawca, nadrzędnym celem tej regulacji jest zachęcenie stron transakcji handlowych do stosowania krótkich terminów zapłaty po realizacji dostawy towarów lub wykonaniu zamówienia na usługi. Ustawa wprowadza cztery podstawowe rozwiązania służące realizacji tego celu. Po pierwsze, w wypadku umów przewidujących termin zapłaty dłuższy niż trzydzieści dni, od trzydziestego pierwszego dnia po spełnieniu własnego świadczenia wierzyciel będzie mógł żądać od dłużnika odsetek ustawowych. Po drugie, jeżeli termin zapłaty nie został określony w umowie, wierzycielowi będą przysługiwać bez wezwania, czyli automatycznie, odsetki ustawowe za okres począwszy od trzydziestego pierwszego dnia po spełnieniu jego świadczenia niepieniężnego. Po trzecie, jeżeli zapłata nie nastąpi w uzgodnionym terminie, wierzycielowi, który spełni określone w umowie świadczenie, przysługiwać będą bez wezwania odsetki w wysokości odsetek za zwłokę naliczanych przy zaległościach podatkowych. Strony mają przy tym prawo do ustalenia wyższych odsetek. Po czwarte, następuje przyspieszenie dochodzenia roszczeń wynikających z nowej ustawy: w wypadku gdy sprawa związana z transakcją handlową zostanie skierowana na drogę postępowania sądowego, wierzyciel zwolniony będzie z ponoszenia kosztów sądowych, a sąd wyda nakaz zapłaty, jeśli zaś nie będzie podstaw do wydania nakazu, sąd musi wyznaczyć rozprawę nie później niż przed upływem dwóch miesięcy od wniesienia pozwu, co zapewni dotrzymanie przewidzianego dyrektywą dziewięćdziesięciodniowego terminu uzyskania tytułu egzekucyjnego.

W zakresie ochrony wierzyciela ustawa wprowadza rozwiązanie idące dalej, niewymagane przez prawo wspólnotowe, przy czym możliwość ustanowienia przepisów korzystniejszych dla wierzyciela jest wprost przewidziana w dyrektywie 2000/35 Unii Europejskiej.

Zdaniem senatora sprawozdawcy, zaproponowane przepisy będą skuteczne. Dwa pierwsze rozwiązania, uprawniające wierzyciela do otrzymania odsetek ustawowych, przyczynią się do skrócenia umownych i faktycznie stosowanych terminów zapłaty za towar lub usługi, z kolei rozwiązania dotyczące odsetek podatkowych oraz przyspieszonego trybu dochodzenia roszczeń będą stanowić bardzo silną motywację dla dłużnika do nieprzekraczania umownych terminów zapłaty. Wszystkie wymienione instrumenty mają być dla dłużnika bodźcem ekonomicznym do terminowego regulowania zobowiązań. W pewnych okolicznościach opłacalne będzie bowiem uregulowanie należności przed terminem, nawet kosztem zaciągnięcia kredytu bankowego.

Senator sprawozdawca poinformował, że wprowadzenie ustawy nie wymaga zmian w przepisach podatkowych. Wynika to z faktu, że odsetki przewidziane w nowej regulacji wywołują skutki w zakresie podatków dochodowych dopiero z chwilą ich zapłaty. W związku z tym samo uprawnienie do żądania odsetek czy też ustawowe uprawnienie do ich otrzymania nie powoduje zwiększenia kosztów ani przychodów stron umowy. Nowa regulacja nie spowoduje też bezpośrednich skutków finansowych obciążających budżet państwa.

Nowe przepisy wejdą w życie z dniem 1 stycznia przyszłego roku.

W imieniu Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej senator W. Mańkut wniósł o przyjęcie bez poprawek zaprezentowanej ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

Sprawozdanie Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych przedstawiła senator Genowefa Ferenc. Senator poinformowała, że komisja zaproponowała przyjęcie ustawy bez poprawek.

Senator sprawozdawca podkreśliła, że dotychczasowe rozwiązania prawne w obrocie gospodarczym traktowały małe przedsiębiorstwa w sposób uprzywilejowany, miały wspomagać je w tym obrocie. W rzeczywistości rozwiązania te rodziły zagrożenie wyeliminowania z obrotu gospodarczego właśnie tych małych firm.

Senator sprawozdawca przedstawiła informację o zadłużeniu firm w Polsce. Wynosi ono 406 miliardów zł, z czego 116 miliardów zł pochodzi z systemu bankowego, a 290 miliardów zł to tak zwany kredyt kupiecki. Zadłużenie to, a także te wszystkie negatywne zjawiska w obrocie gospodarczym, o których tak wiele się słyszy, pogłębiają oczywiście deficyt gospodarczy. Firmy, które mogłyby przetrwać, tracą płynność finansową, bo nie mają uregulowanych należności. Taki jest obecnie stan.

Zdaniem senator, dobrym rozwiązaniem, również dla małych i średnich firm, jest zaproponowana w ustawie możliwość reprezentowania interesów przedsiębiorcy przez organizacje pracodawców, do których należy.

W ustawie proponuje się też szybką drogę dochodzenia roszczeń w postępowaniu sądowym, na co również obecnie bardzo narzekają przedsiębiorcy. Są to zmiany wprowadzone do kodeksu postępowania cywilnego. To postępowanie, szczególnie postępowanie nakazowe, powinno spowodować, że rzeczywiście to dochodzenie będzie znacznie szybsze.

Takie rozwiązania pozwolą spełnić warunki postawione w dyrektywie. Bardzo istotną sprawą jest również to, że proponuje się zwolnienie z kosztów sądowych w sprawach cywilnych wierzycieli, którzy będą występowali z powództwem o zapłatę odsetek.

Senator zwróciła też uwagę, że do dnia wejścia Polski do Unii Europejskiej wyłączone zostają spod działania ustawy zakłady opieki zdrowotnej oraz jednoosobowe spółki Skarbu Państwa, które prowadzą zakłady opieki zdrowotnej w lecznictwie uzdrowiskowym.

W imieniu komisji senator G. Ferenc zwróciła się o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Jednobrzmiący wniosek obu komisji senackich poddano pod głosowanie. W jego wyniku Senat jednomyślnie, 84 głosami, podjął uchwałę o przyjęciu bez poprawek ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

Senat przyjął bez poprawek ustawę o zmianie ustawy o rachunkowości

Ustawę tę Sejm rozpatrzył na swoim 51. posiedzeniu, 26 czerwca 2003 r. Nazajutrz przesłał ją do Senatu. 30 czerwca marszałek Senatu skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie z obrad obu komisji, poświęconych ustawie o zmianie ustawy o rachunkowości, przedstawił senator Władysław Mańkut. Senator zaznaczył, że konieczność podjęcia czynności legislacyjnych powodujących zmiany w obszarze ustawy o rachunkowości wynikają z przyjętego przez Polskę w stanowisku negocjacyjnym zobowiązania do wdrożenia do polskiego porządku prawnego dyrektywy 89/117/EWG w sprawie obowiązków w zakresie jawności dokumentów księgowych filii, utworzonych w państwie członkowskim, instytucji kredytowych i instytucji finansowych mających swoją siedzibę poza tym państwem członkowskim.

Uwzględniając zawarcie układu o Europejskim Obszarze Gospodarczym, wprowadza się w ustawie o zmianie ustawy o rachunkowości rozszerzenie podmiotowe stosowania dyrektyw o rachunkowości w art. 64b, nowelizuje się jednocześnie art. 56 i 58, zastępując wyrazy "Unii Europejskiej" wyrazami "Europejskiego Obszaru Gospodarczego", przez co rozumie się kraje Unii Europejskiej oraz Islandię, Norwegię i Liechtenstein.

Ustawa o zmianie ustawy o rachunkowości ma zatem charakter dostosowawczy - dostosowuje prawo polskie do prawa Unii Europejskiej.

Senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych na swoim posiedzeniu 1 lipca br., a Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej na posiedzeniu 8 lipca br., postanowiły przedłożyć Izbie jednobrzmiące projekty uchwały o przyjęciu ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości bez poprawek.

Senat w głosowaniu przychylił się do tego stanowiska i 79 głosami, przy 4 przeciw i jednym wstrzymującym się, podjął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Senat przyjął bez poprawek ustawę o zmianie ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne oraz o zmianie niektórych ustaw

Ustawę Sejm przyjął na 51. posiedzeniu, 27 czerwca 2003 r. Tego samego dnia wpłynęła ona do Senatu. 30 czerwca marszałek skierował ją do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie.

Przedstawił je senator Władysław Mańkut. Senator zaznaczył, że w dyskusji na posiedzeniu komisji wielokrotnie podkreślano, iż ta nowelizacja to trudna decyzja legislacyjna, jednakże niezbędna ze względu na tworzenie warunków do realizacji rządowego Programu Restrukturyzacji Górnictwa Węgla Kamiennego w Polsce w latach 2003-2006, z wykorzystaniem ustaw antykryzysowych i zainicjowaniem prywatyzacji niektórych kopalń.

Program restrukturyzacji górnictwa, w wyniku nowelizacji ustawy z  8 maja 1997 r., faktycznie będzie mógł być realizowany dzięki finansowaniu między innymi z dotacji budżetu państwa, środków własnych spółek węglowych, środków pochodzących z kredytów udzielanych przez zagraniczne instytucje finansowe i z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.

Ponadto proponowane uregulowania umożliwiają wykorzystanie instrumentów poręczenia i gwarancji Skarbu Państwa do finansowania programów z kredytów zaciągniętych w takich instytucjach finansowych, jak Bank Światowy, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, czy też inne instytucje finansowe tego typu.

Rozszerzenie zakresu przedmiotowego ustawy - poprzez zapewnienie możliwości udzielania poręczeń i gwarancji spłaty kredytów bankowych oraz poręczeń i gwarancji wykonania zobowiązań wynikających z obligacji, w wypadku gdy środki pochodzące z kredytu lub emisji obligacji przeznaczone będą na finansowanie restrukturyzacji i zatrudnienia w przedsiębiorstwach górniczych, likwidację kopalń oraz usuwanie szkód górniczych - tworzy nową jakość w realizacji programu restrukturyzacji górnictwa.

W zależności od projektów ustaw budżetowych w latach przyszłych będzie możliwe uzyskanie bezpośrednio przez rząd kredytów z Banku Światowego i innych międzynarodowych bądź europejskich instytucji finansowych, z przeznaczeniem na spłatę zobowiązań zaciągniętych przez podmioty sektora górnictwa węglowego, które przeznaczone były na cele restrukturyzacyjne sektora i objęte uprzednio poręczeniem lub gwarancją Skarbu Państwa.

Łączna przewidywana kwota poręczeń i gwarancji Skarbu Państwa oceniona została na poziomie nieprzekraczającym 2 miliardów 500 milionów zł.

Poręczenia te i gwarancje będą mogły być udzielane do 31 grudnia 2004 r.

Senator sprawozdawca podkreślił, iż cytowana ustawa o zmianie ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne oraz o zmianie niektórych ustaw powoduje też zmiany następujących ustaw: ustawy o restrukturyzacji hutnictwa żelaza i stali, ustawy o autostradach płatnych oraz ustawy o objęciu poręczeniami Skarbu Państwa spłaty niektórych kredytów mieszkaniowych. Ustawy te są zmieniane w takim zakresie, w jakim jest to konieczne do dostosowania niektórych przepisów tych ustaw do zmian wprowadzonych do ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne nowelą z 23 listopada 2002 r.

Jak stwierdził senator W. Mańkut, wprowadzone zmiany mają charakter porządkowy, a nie merytoryczny. Ustawa zmienia delegację ustawową do wydawania rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie warunków i trybu sprzedaży wierzytelności Skarbu Państwa z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji, zamiany tych wierzytelności na akcje lub udziały, rozłożenia ich spłaty na raty oraz umorzenia wierzytelności w całości lub w części, poprzez dodanie wytycznych dotyczących treści aktu, co stanowi spełnienie wymogu określonego w art. 92 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Senator sprawozdawca poinformował, że w czasie obrad Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych jej członkowie stawiali szereg pytań związanych z obszarem rozpatrywanej ustawy, które głównie dotyczyły: kosztów, jakie do tej pory Skarb Państwa poniósł na restrukturyzację górnictwa, liczby zlikwidowanych w latach 1990-2002 kopalń, liczby zwolnionych osób w górnictwie węgla kamiennego oraz obecnego stanu zatrudnienia, jak też dalszych planów rządu w zakresie restrukturyzacji sektora górniczego oraz kosztów tej restrukturyzacji.

Senator przypomniał, że w roku 1990 było siedemdziesiąt kopalń eksploatujących złoża węgla kamiennego, a w czerwcu 2003 r. takich kopalń było czterdzieści jeden. Z zestawienia tych liczb wynika, że liczba kopalń zmniejszyła się o dwadzieścia dziewięć. Zmniejszenie to nie zawsze było wynikiem likwidacji kopalń, zdarzały się też połączenia kopalń eksploatujących na przykład sąsiednie złoża węgla. Likwidacja kopalń nie była jednak celem samym w sobie. Wobec nadmiernego potencjału wydobywczego celem zasadniczym kolejnych programów restrukturyzacji sektora było i jest dostosowanie tego potencjału do możliwości opłacalnej sprzedaży węgla. Oznacza to całkowitą lub częściową likwidację kopalń mających wyczerpane złoża, wysokie koszty wydobycia, wysoki stopień naturalnych zagrożeń eksploatacji, a także oznacza likwidację rejonów, pól i poziomów wydobycia oraz zmniejszenie czynnego frontu eksploatacyjnego. W wyniku tych działań wydobycie węgla kamiennego zostało zmniejszone ze 145 milionów t w roku 1990 do 102 milionów t w 2002 r.

Stan zatrudnienia w sektorze górniczym węgla kamiennego na koniec 1990 r. wynosił trzysta osiemdziesiąt siedem tysięcy, a na koniec 2002 r. sto czterdzieści tysięcy siedemset. W latach 1990-2002 zatrudnienie zmalało więc o dwieście czterdzieści siedem tysięcy, to jest o ponad 63%. W tym w latach 1998-2002 stan zatrudnienia zmniejszył się o sto dwa tysiące. Na dzień 30 kwietnia 2003 r. stan zatrudnienia w skali całego sektora wynosił sto trzydzieści dziewięć tysięcy sześćset czterdzieści osób.

28 stycznia 2003 r. Rada Ministrów przyjęła Program Restrukturyzacji Górnictwa Węgla Kamiennego w Polsce na lata 2003-2006, z wykorzystaniem ustaw antykryzysowych i z zainicjowaniem prywatyzacji niektórych kopalń. Według skorygowanych szacunków łączne koszty realizacji tego programu wyniosą 24 miliardy 331 tysięcy zł.

Senator sprawozdawca, kończąc swe wystąpienie, poinformował, że Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych, w wyniku dyskusji i po uprzednim przegłosowaniu, postanowiła wnieść o przyjęcie rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Senat po dyskusji przychylił się do stanowiska komisji i 77 głosami, przy 5 przeciw i 1 wstrzymującym się, podjął uchwałę o przyjęciu bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne oraz o zmianie niektórych ustaw.

Senat uchwalił poprawki do ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw

Ustawa została uchwalona na 50. posiedzeniu Sejmu, 11 czerwca 2003 r. 13 czerwca została przekazana do Senatu, a 16 czerwca marszałek skierował ją do Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie.

Sprawozdawca komisji senator Mieczysław Mietła podkreślił, że celem uchwalonej przez Sejm ustawy jest doprecyzowanie przepisów ustaw dotyczących problematyki transportu drogowego. W związku z tym dokonano zmian w ustawie z  6 września 2001 r. o transporcie drogowym w zakresie przepisów ogólnych, podejmowania i wykonywania transportu drogowego, uzyskiwania certyfikatów, kompetencji zawodowych, ponoszenia przez przedsiębiorcę podejmującego i wykonującego transport drogowy stosownych opłat, zadań inspekcji transportu drogowego, nadzoru, kontroli i kar pieniężnych, dodano także rozdziały dotyczące kierowców wykonujących transport drogowy lub przewozy na potrzeby własne oraz przepisy karne.

Ustawa nowelizuje ponadto: ustawę z 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe, ustawę z 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego, ustawę z  20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, ustawę z  5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie, ustawę z 24 sierpnia 2001 r. o czasie pracy kierowców i ustawę z 6 września 2001 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym.

Senator sprawozdawca poinformował, że członkowie Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury, po wysłuchaniu stanowiska przedstawicieli Ministerstwa Infrastruktury i opinii senackiego biura legislacyjnego, poddali szczegółowej analizie podczas pytań i dyskusji zapisy uchwalonej przez Sejm ustawy, mając głębokie przekonanie, że jest to ustawa o dużym znaczeniu i ciężarze gatunkowym, gdyż dotyczy około stutysięcznej rzeszy przedsiębiorców, a wprowadzone zmiany mają uporządkować w sposób czytelny i jednoznaczny zapisy dotyczące wszystkich uczestników dużego rynku transportowego.

W imieniu komisji senator M. Mietła zwrócił się o przyjęcie 47 poprawek, które, zdaniem komisji, przyczynią się do poprawy stanowionego prawa.

Poprawki do ustawy zgłosili także senatorowie Jerzy Suchański i Genowefa Ferenc.

Wszystkie propozycje zmian w ustawie rozpatrzyła komisja senacka. Komisja poparła 66 spośród 68 zgłoszonych ogółem poprawek.

Poszczególne poprawki poddano pod głosowanie, po czym Izba 70 głosami, przy 4 przeciw i 3 wstrzymujących się, powzięła uchwałę:

Uchwała

Poprawka Senatu do ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym

Ustawę o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym Sejm uchwalił na swym 51. posiedzeniu, 26 czerwca 2003 r. Następnego dnia trafiła ona do Senatu, a 30 czerwca marszałek skierował ją do Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury.

Sprawozdanie komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy przedstawił senator Krzysztof Szydłowski. Senator przypomniał, że Trybunał Konstytucyjny stwierdził niezgodność z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej przepisów art. 65 ust. 7 ustawy z 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym oraz rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji z 21 czerwca 1999 r. w sprawie określenia sposobu zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego podczas trwania imprez na drogach, warunków ich odbywania oraz trybu postępowania w tych sprawach, wydanego na podstawie tego przepisu. Trybunał Konstytucyjny uznał, że materia uregulowana w tym rozporządzeniu, a dotycząca określenia sposobu zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego podczas trwania imprez na drogach publicznych, ma istotne znaczenie dla korzystania z wolności zgromadzeń i nie może być przekazana do unormowania w akcie niższego rzędu niż ustawa. Wobec tego zaproponowano, aby zagadnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego podczas odbywania na drogach publicznych imprez uregulować wprost w ustawie.

W związku z tym ustawa wskazuje podmiot odpowiedzialny za stworzenie warunków niezbędnych do bezpiecznego przebiegu imprezy na drodze. Nałożono na organizatora imprezy masowej szereg obowiązków, związanych między innymi ze spełnieniem wymagań określonych w przepisach prawa budowlanego, przepisach sanitarnych czy dotyczących ochrony przeciwpożarowej oraz zapewnienia pomocy medycznej. Czynności te mają charakter organizacyjny i ze względu na ograniczenia w korzystaniu z drogi publicznej wymagają współdziałania z policją, służbami ratowniczymi, zarządcą drogi albo organami zarządzającymi ruchem na drogach.

Określono także procedurę uzyskania zezwolenia na organizację imprezy masowej na drodze publicznej. Zezwolenie takie będzie wydawane, tak jak dotychczas, w drodze decyzji administracyjnej przez organ zarządzający ruchem na drodze, po zasięgnięciu opinii właściwego ze względu na miejsce imprezy komendanta wojewódzkiego policji, czy też odpowiednio oddziału straży granicznej bądź jednostki żandarmerii wojskowej. Termin wydania takiego zezwolenia określono na czternaście dni od dnia wystąpienia o jego wydanie.

Ponadto określone zostały podstawy odmowy wydania zezwolenia na zorganizowanie imprezy. Odmowa taka zostanie wydana wtedy, gdy organizator nie spełnia określonych wymogów i nie posiada środków technicznych gwarantujących bezpieczny przebieg imprezy masowej na drodze publicznej lub gdy impreza zagraża bezpieczeństwu w ruchu drogowym, a nie ma możliwości organizowania objazdów niepowodujących istotnego zwiększenia kosztów ponoszonych przez uczestników ruchu drogowego.

Wskazano także przyczyny obligatoryjnego cofnięcia wydanego zezwolenia. Zostanie ono cofnięte wtedy, gdy okaże się, że impreza zagraża życiu i zdrowiu albo mieniu wielkiej wartości. Organ wydający zezwolenie może także je cofnąć, gdy impreza zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego. Decyzję o wydaniu lub odmowie wydania zezwolenia na odbycie imprezy wydaje się co najmniej na siedem dni przed planowanym terminem rozpoczęcia imprezy.

W sytuacji, gdy impreza masowa organizowana jest bez wymaganego zezwolenia, organ kontroli ruchu drogowego przerywa taką imprezę wprost, obligatoryjnie. Organ kontroli ruchu drogowego może przerwać imprezę, gdy miejsce, trasa lub czas jej trwania wykraczają poza warunki określone w zezwoleniu, gdy istnieje niebezpieczeństwo zagrożenia życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia wielkiej wartości lub gdy jej przebieg powoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

Spod regulacji dotyczących organizowania imprez wyłączone zostały imprezy o charakterze religijnym. Są one unormowane w odrębnych przepisach. W ustawie wyraźnie zastrzeżono, że do imprez, których dotyczy nowelizacja, nie stosuje się przepisów o bezpieczeństwie imprez masowych, z wyłączeniem przepisów regulujących organizację oraz uprawnienia służb porządkowych.

Art. 2 ustawy uchwalonej przez Sejm odracza obowiązek wyposażenia określonych pojazdów w ograniczniki prędkości, jeżeli pojazdy te nie były dotychczas w nie wyposażone, a były używane w krajowym transporcie drogowym oraz niezarobkowym przewozie drogowym, do dnia 1 stycznia 2008 r. Senator K. Szydłowski poinformował, że Komisja Skarbu Państwa i Infrastruktury zaproponowała wprowadzenie tu zmiany, polegającej na tym, że w art. 2 dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 i dodaje się ust. 2 w brzmieniu: "Przepisu ust. 1 nie stosuje się do pojazdów przewożących towary niebezpieczne". Była to poprawka merytoryczna zaproponowana przez Ministerstwo Infrastruktury. Komisja uznała tę poprawkę za zasadną.

Po dyskusji projekt uchwały zaproponowany przez komisję poddano pod głosowanie. W jego wyniku Senat 74 głosami, przy 3 wstrzymujących się, podjął uchwałę:

Uchwała

Informacja Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego Rzeczypospolitej Polskiej o działalności Sądu Najwyższego w 2002 roku

Zgodnie z art. 4 §1 i 2 ustawy z  23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym pierwszy prezes Sądu Najwyższego składa corocznie Senatowi informację o działalności Sądu Najwyższego oraz o wynikających z niej istotnych problemach. Nad informacją tą nie przeprowadza się głosowania.

Marszałek Senatu otrzymane od pierwszego prezesa Sądu Najwyższego informacje, zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 10 Regulaminu Senatu, skierował do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. Komisja Ustawodawstwa i Praworządności na posiedzeniu 1 lipca br. zapoznała się z przekazaną przez pierwszego prezesa Sądu Najwyższego informacją i poinformowała o tym marszałka Senatu.

Podczas posiedzenia plenarnego Izby główne wątki tej informacji przedstawił pierwszy prezes Sądu Najwyższego Lech Gardocki. Prezes Gardocki odpowiedział też na pytania zadawane przez senatorów.

Przewodnicząca posiedzeniu wicemarszałek Jolanta Danielak stwierdziła, że Senat zapoznał się z przedstawioną informacją.

Zmiany w składzie komisji senackich

Senator Gerard Czaja, z upoważnienia Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich, przedłożył wniosek, który komisja opracowała na swym posiedzeniu 19 marca 2003 r., dotyczący zmian w składzie komisji senackich.

Senator sprawozdawca poinformował, że senator Tadeusz Wnuk zwrócił się do marszałka Senatu z prośbą o umożliwienie przystąpienia do pracy w Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, a senator January Bień - do pracy w senackiej Komisji Nauki, Edukacji i Sportu.

Oba wnioski były przedmiotem obrad komisji. Komisja postanowiła zaproponować, aby senator January Bień został członkiem Komisji Nauki, Edukacji i Sportu, a senator Tadeusz Wnuk - Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej.

Wniosek komisji poddano pod głosowanie. W jego wyniku Senat 69 głosami, przy 1 wstrzymującym się, podjął uchwałę:

Uchwała


Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment