Minister Finansów przekazał wyjaśnienie w związku z oświadczeniem senatora Jerzego Cieślaka, złożonym na 45. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 51):
Warszawa, dn. 1999-12-02
Pani
Alicja Grześkowiak
Szanowna Pani Marszałek,
W związku z oświadczeniem Pana Senatora Jerzego Cieślaka podczas 45 posiedzenia Senatu RP w dniu 19 listopada 1999 r. w sprawie wysokości dopłat do biletów ulgowych w PKS - uprzejmie wyjaśniam, co następuje:
Do końca 1998 r. przewoźnicy autobusowi otrzymywali z budżetu państwa dotacje przedmiotowe do pasażerskich przewozów autobusowych w komunikacji międzymiastowej z tytułu stosowanych przez przewoźników ustawowych ulgowych i bezpłatnych przejazdów oraz cen urzędowych. Dotacje te były planowane przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej i wypłacane z budżetu tego resortu przewoźnikom do wysokości kwoty zaplanowanej w ustawie budżetowej na dany rok.
Również i na rok 1999 wysokość dotacji budżetowej na dopłaty do ulg ustawowych w krajowych pasażerskich przewozach autobusowych w wysokości 148.180 tys. zł została zaplanowana przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z podziałem na poszczególne województwa. Wielkość ta jest na poziomie roku 1998 mimo, iż inne wydatki budżetowe były planowane poniżej wykonania 1998 r. Zaproponowana w ustawie budżetowej na rok 1999 kwota tych środków została przyjęta przez Senat RP.
Pragnę jednocześnie wyjaśnić, że od 1 stycznia 1999 r. nastąpiła zasadnicza zmiana sposobu dotowania przewoźników autobusowych. Przewoźnicy autobusowi otrzymują obecnie z budżetu państwa dopłatę (dotację celową) tylko do stosowanych ustawowych ulg i bezpłatnych przejazdów zgodnie z art. 8a ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do bezpłatnych i ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz. U. Nr 54, poz. 254 z późn. zmianami). Wysokość dopłaty, w myśl tej ustawy, powinna być określana na podstawie ewidencji prowadzonej przez przewoźników za pomocą kas rejestrujących. Dotychczas przewoźnicy takiej ewidencji nie prowadzili.
W praktyce okazało się, że z przyczyn technicznych nie jest możliwe przedstawienie wydruków z kas rejestrujących, które umożliwiałyby ustalenie wielkości sprzedaży wszystkich biletów ulgowych z tytułu uprawnień ustawowych.
W związku z tym, na spotkaniu przedstawicieli związków zawodowych i pracodawców PKS oraz strony rządowej w dniu 12 maja 1999 r. ustalono, że za rok 1999 dopłata do biletów ulgowych będzie dotyczyła tylko sprzedaży imiennych, miesięcznych biletów szkolnych zgodnie z wydrukami z kas rejestrujących.
Natomiast od 1 stycznia 2000 r. w programach kas rejestrujących u przewoźników autobusowych mają być rejestrowane oddzielnie wszystkie rodzaje ulg ustawowych i w związku z tym w budżecie państwa na rok 2000 zaplanowano dotację na ten cel w łącznej wysokości ok. 360.000 tys. zł, w tym w budżetach poszczególnych województw w wysokości 299.994 tys. zł oraz w części 83-rezerwy celowe 60.000 tys. zł, ponieważ na etapie opracowywania projektu ustawy budżetowej na rok 2000 nie można było przewidzieć jak w poszczególnych województwach będą kształtowały się wydatki na dopłaty w roku 2000. Kwota środków budżetowych zaplanowanych w projekcie budżetu państwa na rok 2000 na dopłaty do ulg ustawowych do pasażerskich przewozów autobusowych jest o 142,9% wyższa niż w roku 1999. Sytuacja finansowa budżetu państwa nie pozwalała na dalsze jej zwiększenie kosztem wydatków budżetowych przeznaczonych na inne ważne cele gospodarcze i społeczne. Należy przy tym podkreślić, iż trudno dziś jednoznacznie stwierdzić, że 5 tysięcy kilometrów linii kolejowych zostanie w roku 2000 zlikwidowanych oraz przewidzieć czy i o ile procent wzrosną ceny usług za przewozy autobusowe w roku 2000, co niewątpliwie będzie miało wpływ na wielkość dotacji na dopłaty do tych przewozów.
Z wyrazami szacunku
Z upoważnienia Ministra Finansów
Podsekretarz Stanu
Rafał Zagórny