Wyjaśnienie w związku z oświadczeniem senatora Jerzego Cieślaka, złożonym na 57. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 61), przekazał Minister Pracy i Polityki Społecz
nej:Warszawa, 17.05. 2000 r.
Pani
Prof. dr hab. Alicja Grześkowiak
Szanowna Pani Marszałek
W odpowiedzi na oświadczenie Pana Jerzego Cieślaka - Senatora Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie zmniejszenia limitu środków finansowych na rehabilitację zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych w Jeleniej Górze, przekazane pismem z dnia 28 kwietnia 2000 r. znak: AG/043/126/2000/IV - z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów - pragnę wyjaśnić, że środki finansowe na
określone ustawowo zadania na rzecz osób niepełnosprawnych przekazywane są starostom przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych według algorytmu, określonego w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 26 stycznia 1999 r. w sprawie algorytmu podziału środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na realizację określonych zadań jednostek samorządu terytorialnego oraz sposobu przedstawiania sprawozdań o wykorzystaniu tych środków (Dz.U. Nr 8 poz. 73).Algorytm uwzględnia m.in. liczbę osób niepełnosprawnych w powiecie, kwotę zobowiązań ze środków Funduszu z tytułu realizacji umów zawartych do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego realizację zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej oraz wysokość środków przewidzianą w planie finan
sowym Funduszu na poszczególne zadania.Jednym z elementów algorytmu jest m.in. liczba osób niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy nie pozostających w zatrudnieniu. Przyjęte dane do wyliczenia algorytmu w tym zakresie pochodzą z Krajowego Urzędu Pracy (dane dotyczące osób bezrobotnych) oraz z powiatowych urzędów pracy i starostów (dane dotyczące osób poszukujących pracy).
Należy podkreślić, że w roku bieżącym przewidywane jest znaczne zmniejszenie (w granicach 30%) przychodów PFRON w porównaniu z uzyskanymi w roku ubiegłym.
Przyczyną takiego stanu są m.in. zmiany w przepisach podatkowych, które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2000 r. W ich wyniku Fundusz uzyska znacznie mniejsze wpływy z zakładów pracy chronionej, przede wszystkim z podatku VA
T.Ponadto nastąpiło zaniechanie poboru wpłat na PFRON od państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych będących jednostkami lub zakładami budżetowymi albo gospodarstwami pomocniczymi.
W związku z powyższym, zmniejszeniu uległy środki planowane na poszczególne zadania w tym m.in. na refundację kosztów tworzenia nowych stanowisk pracy oraz wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne, zmniejszeniu uległy również środki na likwidację barier funkcjonalnych, w planie na rok 2000.
Ponadto wyjaśniam, iż Prezydent Miasta Jelenia Góra otrzymał na 2000 r. ogółem kwotę 3.440.626,- zł (w tym 67.463,- zł na koszty obsługi realizowanych zadań) na zadania wynikające z ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, w ty
m kwotę 1.720.983,- zł, stanowią środki na zobowiązania realizowane w 2000 r., a podjęte w roku ubiegłym.Natomiast starosta jeleniogórski otrzymał na 2000 r. ogółem kwotę 936.111,- zł (w tym 18.355,- zł na koszty obsługi realizowanych zadań) na zadania wynikające z ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, w tym kwotę 497.706,- zł, stanowią środki na zobowiązania realizowane w 2000 r., a podjęte w roku ubiegłym.
Jak z powyższego wynika około 50% całej kwoty przyznanej na rok 2000 na zadania związane z rehabilitacją zawodową i społeczną stanowią zobowiązania podjęte w roku ubiegłym.
Jest to kolejna przyczyna mająca wpływ na obniżenie kwot, które mogą być wykorzystane na nowe zobowiązania m.in. na tworzenie nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych oraz na likwidację barier funkcjonalnych, w roku 2000.
Jednocześnie wyjaśniam, iż możliwości skorzystania przez osoby niepełnosprawne z pomocy w rozwiązywaniu problemów wynikających z niepełnosprawności, nie ograniczają się do rozwiązań ustawowych, realizowanych przez starostów.
Inną formą realizacji działań związanych z integracją osób niepełnosprawnych ze środowiskiem osób pełnosprawnych są programy celowe. Głównym zadaniem tych programów jest realizacja określonego sposobu pomocy indywidualnym osobom niepełnosprawnym, a tym samym przyczynianie się do rehabilitacji społecznej i zawodowej tych osób.
Programy celowe realizowane są przez jednostki właściwe ze względu na miejsce zamieszkania uczestnika programu, tj. oddziały PFRON i - jako zadania zlecone - przez samorządy powiatowe.
Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom osób niepełnosprawnych, opracował i przygotował do realizacji w 2000 r. m.in. programy takie jak: Drogowska
z, Komputer dla Homera, PEGAZ, BRAILLE 2000, SEZAM.Program Drogowskaz służący pomocą osobom niepełnosprawnym w zaopatrzeniu w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz w komunikowaniu się. Program obejmuje cztery obszary: pomoc w zaopatrzeniu w sprzęt ortopedyczny, środki pomocnicze i lecznicze środki techniczne, pomoc w zakupie sprzętu komputerowego, pomoc w zakupie wózków inwalidzkich o napędzie elektrycznym, finansowanie szkoleń w zakresie nauki języka migowego.
Program będzie realizowany przez okres 3 lat, przy czym na każdy rok będzie odrębnie ustalana wielkość środków finansowych Funduszu. Na realizację programu w części dotyczącej przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych przewidziane zostały w roku bieżącym środki PFRON w wysokości 25 mln zł (z tego 2% przeznaczono na obsługę programu).
Pomoc finansowa jest realizowana w formie dofinansowania lub refundacji ze środków PFRON kosztów nabycia (lub naprawy) przedmiotów ortopedycznych, środków pomocowych i leczniczych środków technicznych, przysługujących osobom niepełnosprawnym.
W II połowie kwietnia br. program został skierowany do oddziałów PFRON, a po podpisaniu stosownych umów będzie w najbliższym czasie realizowany przez starostów.
Program Komputer dla Homera - stanowiący pomoc finansową dla osób niewidomych i niedowidzących w dostępie do nowoczesnego sprzętu komputerowego wraz z odpowiednim oprzyrządowaniem. Program ten realizuje prawa osób niewidomych i niedowidzących do nauki, swobodnego komunikowania się i pracy.
Program jest przewidziany na okres 4 lat a jego zadaniem jest ułatwienie dostępu do wiedzy i informacji. Adresatami programu są niewidomi i niedowidzący w wieku aktywności zawodowej a także niepełnosprawne dzieci i młodzież z dysfunkcją narządu wzroku.
Program przewiduje również możliwość finansowania kosztów szkolenia w zakresie obsługi sprzętu elektronicznego.
Program PEGAZ oferujący pomoc w aktywizowaniu osób niepełnosprawnych poprzez likwidację barier transportowych. Celem Programu jest umożliwienie osobom niepełnosprawnym dostępu do szkoły, zakładu pracy, placówek służby zdrowia, urzędów, placówek kulturalno-oświatowych i innych jednostek.
Program "BRAILLE 2000" służy pomocą finansową - poprzez refundację wynagrodzeń osób niepełnosprawnych ze schorzeniami narządu wzroku zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności w wysokości 75% najniższego wynagrodzenia - dla pracodawców prowadzących zakłady pracy chronionej zatrudniających osoby niewidome. Celem programu jest utrzymanie zatrudnienia osób niewidomych oraz zmniejszenie kosztów bezpośrednich w zakładach pracy chronionej.
Uruchomienie w/w programu w tym zakresie wychodzi naprzeciw rozwiązaniom systemowym zaproponowanym w autopoprawce do projektu nowelizacji ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, wniesionej przez Rząd do Parlamentu (druk Nr 1462).
W projekcie w/w autopoprawki zostały uwzględnione starania środowiska osób niepełnosprawnych dotyczące promowania zatrudnienia osób niewidomych, poprzez włączenie osób niepełnosprawnych ze schorzeniem narządu wzroku zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności w refundację wynagrodzeń - analogicznie jak w stosunku do osób chorych psychicznie, upośledzonych umysłowo lub chorych na epilepsję.
Program "SEZAM" będący formą pomocy zakładom pracy chronionej zagrożonych utratą płynności finansowej na utrzymanie istniejących miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych. Program przewiduje dwie formy pomocy dla pracodawców prowadzących zakłady pracy chronionej: dofinansowanie do odsetek od kredytów bankowych zaciągniętych na zapłatę podatku VAT oraz pożyczki udzielanej na ten cel.
MINISTER
Up. SEKRETARZ STANU
Joanna Staręga-Piasek