Minister Pracy i Polityki Społecznej przekazał informację w związku z oświadczeniem senatora Ryszarda Gibuły, złożonym na 68. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr
74):Pani
Prof. dr hab. Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowna Pani Marszałek
W odpowiedzi na oświadczenie złożone przez senatora Ryszarda Gibułę w sprawie bezrobocia wśród młodzieży, przekazane przy piśmie z dnia 20 listopada br. (AG/043/384/2000/IV) wyjaśniam, co następuje:
Rząd podziela zaniepokojenie Pana senatora stanem bezrobocia wśród młodzieży polskiej. Wg. naszych szacunków w końcu września 2000 r. w urzędach pracy zarejestrowanych było
786,4 tys. bezrobotnych w wieku 15 - 24 lata (wzrost w porównaniu z grudniem 1999 r. wyniósł ponad 56 tys. osób), co stanowiło 31,1% ogółu zarejestrowanych absolwentów (wobec 148,3 tys. w końcu września 1999 r.). Udział bezrobotnych absolwentów w ogólnej liczbie bezrobotnych wyniósł we wrześniu br. 6,2%. Natomiast wskaźnik płynności zatrudnienia w całym 1999 r. w grupie bezrobotnych absolwentów wyniósł 28,5% wobec 34,9% w roku poprzednim. W całym roku 1999 zarejestrowano także w urzędach pracy 35,3 tys. absolwentów szkół wyższych tj. o 13 tys. więcej niż w okresie 1998 roku.O trudnej sytuacji młodzieży na rynku pracy świadczy również fakt, że ponad
¼ (26,3%) osób młodych poszukuje pracy ponad rok od momentu zarejestrowania się w urzędzie pracy. Począwszy od 1997 roku następuje także spadek udziału absolwentów podejmujących pracę w stosunku do nowo rejestrujących się. I tak:- w 1997 roku - udział ten wynosił 39,7%,
- w 1998 roku - 34,9%,
- w 1999 roku - 25,9%,
- we wrześniu 2000 r. -25,5%.
Trudno jednak byłoby uznać, że wzrost bezrobocia spowodowany jest głównie napływem absolwentów na rynek pracy. W roku szkolnym 1998/99 szkoły opuściło 802,6 tys. absolwentów, a w roku szkolnym 1999/2000 - 961,5 tys. (tj. o 158 tys. więcej). Jednakże napływ absolwentów do urzędów pracy w okresie czer
wiec-wrzesień 2000 r. wyniósł 309,9 tys. i w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego był wyższy tylko o 9,7 tys. W końcu września 2000 r. udział absolwentów w ogóle bezrobotnych ukształtował się na poziomie 6,2% a w końcu września ubiegłego roku na poziomie 6,8%.Wg danych demograficznych udział grupy ludności w wieku 15-24 lat w ogólnej liczbie osób czynnych zawodowo będzie wzrastał w najbliższych latach średnio o ok. 76 tys. osób rocznie. Z dokonanych oszacowań wynika, że aby zapewnić stan zbliżony do pełnego wykorzystania potencjału pracy, w istniejących społeczno-ekonomicznych warunkach kraju, niezbędne jest stworzenie do 2006 roku ponad 2 mln. nowych miejsc pracy.
Propozycje rozwiązania problemu bezrobocia zostały zawarte w dokumencie przyjętych przez Radę Ministrów w styczniu br. pn.: "Narodowa Strategia Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich w latach 2000-2006", który zawiera opis koniecznych działań, jakie należy podjąć w najbliższych latach na rzecz wzrostu zatrudnienia w Polsce. Dz
iałania te zawierają się w czterech podstawowych kategoriach:- wzroście tzw. "zatrudnialności" (co oznacza wyposażenie ludzi w lepsze, niż dotąd atrybuty dające większe szanse na bycie zatrudnionym),
- promocji równości szans na rynku pracy dla różnych grup społecznych,
- rozwoju przedsiębiorczości,
- poprawie zdolności adaptacyjnych przedsiębiorstw i ich pracowników do nowych warunków rynku pracy.
W czerwcu Rząd przyjął "Narodowy Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia na lata 2000-2001", który stanowi operacjonalizację założeń i celów wskazanych w Strategii. W planie tym zawarto szereg działań ukierunkowanych na rozwiązywanie problemów młodych ludzi na rynku pracy. Są to:
- Zwiększenie oferty aktywnych programów rynku pracy adresowanych do młodzieży.
- Poprawa jakości systemu edukacji narodowej.
- Wzmocnienie systemu poradnictwa zawodowego dla dzieci i młodzieży.
- Rozwój systemowych działań wspierających usamodzielnienie się i readaptację młodzieży zagrożonej marginalizacją społeczną.
- Powiązanie edukacji z rynkiem pracy.
- Upowszechnianie komputera w nauczaniu szkolnym i pozaszkolnym.
- Przygotowanie pakietu rozwiązań prawnych stwarzających preferencje w dostępie do szkoleń i rynku pracy dla młodzieży nie objętej reformą systemu edukacji narodowej.
Za realizację powyższych działań odpowiedzialne będą zarówno Ministerstwo Pracy jak i Ministerstwo Edukacji Narodowej. Celem podejmowanych przedsięwzięć będzie przede wszystkim wspieranie szans zatrudnieniowych młodych ludzi poprzez ich lepsze przygotowanie do wymagań rynku pracy.
Należy stwierdzić, że istniejące aktualnie rozwiązania prawne dotyczące absolwentów stanowią dostateczny wyraz preferencji wobec młodych bezrobotnych. Skala, w jakiej preferencje te są wykorzystywane jest z jednej strony funkcją wielkości dysponowanych środków z Funduszu Pracy a z drugiej strony funkcją chłonności gospodarki na nowe miejsca pracy.
Wielu rozwiązań problemu ludzi młodych na rynku pracy należy poszukiwać w skali lokalnej. We wrześniu br. Prezes Krajowego Urzędu Pracy, w związku z trudną sytuacją młodzieży na rynku pracy wysłał do ok. 300 podmiotów (organizacji, stowarzyszeń, instytucji, samorządów, marszałków, etc.) pismo z prośbą o zgłaszanie pomysłów, programów i projektów, które wsparłyby Krajowy Urząd Pracy w działaniach na rzecz młodzieży. Wykonanie pierwszego wstępnego projektu działań na podstawie otrzymanych odpowiedzi zaplanowano na koniec 2000 roku.
Z szacunkiem
Longin Komołowski