Zatwierdzony przez Izbę porządek 19. posiedzenia obejmował 16 punktów:

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 22. posiedzeniu, 23 maja br. Do Senatu przekazano ją 24 maja br. Zgodnie z Regulaminem Senatu, 28 maja br. marszałek skierował ją do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Jak stwierdził senator sprawozdawca, dotychczasowe rozwiązania nie określały zasad zwrotu wniesionej kaucji. Art. 14 §6l kodeksu celnego określał jedynie, że w razie zrealizowania pozwolenia w wysokości mniejszej niż 95% ogólnej ilości lub wartości towaru objętego pozwoleniem kaucja ulega w całości przepadkowi na rzecz skarbu państwa. Wprowadzona przez Sejm zmiana spowoduje, że w wypadku zrealizowania pozwolenia w wysokości powyżej 95% ilości lub wartości towaru nastąpi zwrot całej kaucji. Jeżeli pozwolenie zostanie wykorzystane w wysokości mniejszej niż 5% ilości lub wartości towaru objętego pozwoleniem, kaucja ulegnie w całości przepadkowi na rzecz skarbu państwa. Jeżeli jednak nastąpi realizacja pozwolenia w wysokości większej niż 5%, ale mniejszej niż 95% ogólnej ilości lub wartości towaru objętego pozwoleniem, kaucja ulegnie przepadkowi na rzecz skarbu państwa proporcjonalnie do niewykorzystanej ilości lub wartości towaru objętego pozwoleniem.

Ustawa dodaje także przepis dotyczący zwrotu kaucji, w myśl którego zwrot kaucji następuje w kwocie nominalnej, bez odsetek, w terminie trzydziestu dni od momentu złożenia kompletnych dokumentów dotyczących wykorzystania udzielonego pozwolenia. Szczegółowe zasady oraz tryb zwrotu kaucji ma określić minister właściwy do spraw gospodarki na podstawie rozszerzonej delegacji do wydania rozporządzenia. Rozporządzenie to ma kompleksowo objąć zasady, tryb pobierania i zwrotu kaucji, termin wnoszenia kaucji oraz formę i walutę, w jakiej może być wnoszona kaucja.

Senator M. Mietła poinformował, że członkowie Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych wnikliwie analizowali zapisy rozpatrywanej ustawy i niejednokrotnie w dyskusji i zapytaniach odnosili się do aktów prawnych i rozporządzeń regulujących problemy związane z importem towarów spożywczych i rolnych. Strona rządowa szczegółowo odpowiadała na stawiane pytania, między innymi dotyczące zezwoleń, czyli tego, kto może wystąpić o przyznanie zezwolenia na kontyngent taryfowy, jakie są zasady przyznawania zezwoleń, w jakich warunkach można odmówić wydania pozwolenia i w jakim stopniu wykorzystywane były zezwolenia wydawane na podstawie dotychczas obowiązujących przepisów.

Po zakończeniu debaty nad nowelizacją kodeksu celnego Senat przystąpił do głosowania nad projektem uchwały zgłoszonym przez Komisję Gospodarki i Finansów Publicznych. Za przyjęciem projektu opowiedziało się 62 senatorów, a 1 osoba wstrzymała się od głosu. Wobec wyników głosowania Izba przyjęła bez poprawek ustawę o zmianie ustawy - Kodeks celny.

Sprawozdanie przedstawił senator Władysław Mańkut. Jak stwierdził senator, omawiana nowelizacja realizuje przepisy ustawy z  1 marca br. o zmianach w organizacji i funkcjonowaniu centralnych organów administracji rządowej i jednostek im podporządkowanych oraz o zmianie niektórych ustaw, przesądzającej o zniesieniu 30 czerwca br. centralnego organu administracji rządowej, czyli Generalnego Inspektora Celnego.

W opinii senatora W. Mańkuta, podstawowym celem ustawy jest połączenie pionów kontroli skarbowej i celnej w ramach jednej struktury. Ustawa nie tworzy nowej instytucji. Przenosi większość uprawnień inspekcji celnej do uprawnień kontroli skarbowej i wyposaża ją w narzędzia oraz środki pozwalające na realizację przypisanych jej nowych zadań. Funkcjonowanie kontroli skarbowej w nowym kształcie będzie oparte na dotychczasowej bazie i strukturach obu służb. Tym samym ustawa, nawiązując do rządowego programu wsparcia przedsiębiorczości, znanego pod nazwą "Przede wszystkim przedsiębiorczość", ujednolica system kontroli państwa w obszarach skarbowym i celnym. Dzięki przyjętym w niej rozwiązaniom prowadzenie kontroli wiązać się będzie z mniejszym obciążeniem kontrolowanego, a inspektor kontroli skarbowej utraci rolę jednoosobowego organu orzekającego.

Kolejnym celem ustawy jest poszerzenie katalogu zadań Służby Celnej oraz poszerzenie odpowiednio zakresu jej uprawnień tak, aby mogła ona sprostać stawianym jej wymaganiom w zakresie zwalczania negatywnych zjawisk w międzynarodowym obrocie towarowym. Ustawa poszerza zakres zadań Służby Celnej o nowe zadania, polegające na walce z przestępczością w zakresie nielegalnego obrotu z zagranicą środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi, bronią i materiałami jądrowymi i promieniotwórczymi oraz wprowadzania na polski obszar celny odpadów szkodliwych i substancji chemicznych.

W celu umożliwienia skutecznej realizacji powyższego zadania Służba Celna, dzięki wprowadzeniu do kodeksu celnego nowych przepisów, otrzymuje między innymi uprawnienia do dokonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych i stosowania przesyłki niejawnie nadzorowanej. Stosowne czynności operacyjno-rozpoznawcze i niejawne nadzorowanie przemieszczania, przechowywania i obrotu przedmiotami przestępstwa, a także dysponowanie funduszem operacyjnym umożliwią ujawnienie potencjalnego odbiorcy przemycanych towarów już we wczesnym stadium postępowania przygotowawczego oraz pozwolą na penetrację środowisk przestępczych. Przyznanie Służbie Celnej uprawnień do stosowania środków przymusu bezpośredniego ma na celu zapewnienie funkcjonariuszom celnym należytego poziomu bezpieczeństwa podczas wykonywania czynności służbowych.

Sprawozdawca Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych stwierdził, że rozpatrywana przez Senat ustawa znosi centralny organ administracji rządowej, jakim jest generalny inspektor celny, oraz likwiduje urząd obsługujący ten organ, to znaczy Generalny Inspektorat Celny. Zniesienie tego centralnego organu administracji pociąga za sobą konieczność zniesienia organu terenowego, jakim jest regionalny inspektor celny, a także likwidację urzędów go obsługujących, czyli regionalnych inspektoratów celnych. Znosi się również inspektorów kontroli skarbowej jako organy kontroli skarbowej. Dotychczasowe zadania i kompetencje inspekcji celnej, poza ściśle określonymi wyjątkami, przechodzą do zakresu działania organów kontroli skarbowej, a zadania i kompetencje inspektorów kontroli skarbowej w zakresie postępowania kontrolnego przyjmują odpowiednio: generalny inspektor kontroli skarbowej oraz dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej.

Ustawa poszerza zakres działania kontroli skarbowej, dodając nowe zadania, takie jak zapobieganie i ujawnianie zjawisk korupcji wśród osób zatrudnionych lub pełniących służbę w jednostkach organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych oraz kontrola gospodarowania środkami pochodzącymi z Unii Europejskiej i międzynarodowych instytucji finansowych. W celu realizacji tych zadań kontrola skarbowa uzyskuje dodatkowe narzędzia prawne. I tak na przykład walka z korupcją możliwa będzie poprzez kontrolę oświadczeń o stanie majątkowym osób zatrudnionych lub pełniących służbę w jednostkach organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych. Wyposażenie kontroli skarbowej w środki ograniczające wolności obywatelskie, na przykład prawo do zatrzymania osoby czy pojazdu, jest związane z koniecznością zapewnienia możliwości sprawnego i efektywnego działania kontroli skarbowej, która przejęła szereg zadań wykonywanych dotychczas przez znoszoną inspekcję celną. Zagwarantowana jest jednocześnie kontrola prokuratorska nad stosowaniem tych środków, co może skutkować wszczęciem odpowiedniego postępowania.

Senator W. Mańkut zwrócił uwagę, że specyfika przyjętych przez kontrolę skarbową zadań inspekcji celnej wymaga wykonywania niektórych czynności służbowych w umundurowaniu, czy też przy użyciu oznakowanych pojazdów służbowych. Stało się zatem niezbędne określenie kompetencji wyspecjalizowanych komórek organizacyjnych kontroli skarbowej. Zatrudnieni w nich inspektorzy i pracownicy będą uprawnieni do wykonywania czynności służbowych w umundurowaniu oraz do używania w określonych sytuacjach środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej. Senator sprawozdawca podkreślił, że uprawnienia do, między innymi, zatrzymywania osób i pojazdów oraz używania środków przymusu bezpośredniego i broni palnej przysługują nielicznej grupie inspektorów i pracowników, zatrudnionych w wyodrębnionych komórkach organizacyjnych kontroli skarbowej. Ogólną zasadą pozostaje zatem cywilny charakter tej instytucji. Przyjęcie powyższych rozwiązań w żaden sposób nie spowoduje utworzenia odrębnej licznej formacji policyjnej.

Zgodnie z założeniami ustawy, po wprowadzeniu zmian organami kontroli skarbowej będą: minister właściwy do spraw finansów publicznych - jako naczelny organ kontroli skarbowej, generalny inspektor kontroli skarbowej - jako organ wyższego stopnia nad dyrektorami urzędów kontroli skarbowej, a także dyrektor urzędu kontroli skarbowej. W konsekwencji decyzji wymiarowych nie będzie wydawał inspektor, lecz dyrektor urzędu - jako organ kontroli skarbowej. Rozproszone dotychczas kompetencje w zakresie władzy i decyzji zostaną przekazane węższej grupie podmiotów, co powinno korzystnie wpłynąć na poprawność merytoryczną i formalną rozstrzygnięć wydawanych w zakresie zobowiązań podatkowych.

W zakresie kontroli celnej uprawnienia do wydawania decyzji wymiarowych pozostają w gestii organów celnych.

Sprawozdawca Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych stwierdził, że propozycja zmian w rozdziale 3b ustawy o kontroli skarbowej ("Szczególny nadzór podatkowy") wynika z konieczności ustawowego uregulowania obowiązków nakładanych na podatników w związku z wykonywaniem czynności szczególnego nadzoru podatkowego - mowa o tym w art. 84 i art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zmiany w rozdziale 3b są zatem w znacznej części wynikiem przeniesienia do ustawy materii regulowanych dotąd aktem wykonawczym, to jest rozporządzeniem ministra finansów z 16 lipca 1997 r. w sprawie zakresu i zasad wykonywania szczególnego nadzoru podatkowego. Rozdział ten w swoim nowym brzmieniu zawiera między innymi definicję stałego nadzoru, katalog uprawnień pracownika szczególnego nadzoru podatkowego oraz obowiązki podmiotu kontrolowanego; uwzględnia on również szereg zmian redakcyjnych niezbędnych z punktu widzenia prawidłowości legislacji.

Na zakończenie swojego wystąpienia senator W. Mańkut poinformował, że Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych postanowiła rekomendować Izbie przyjęcie bez poprawek ustawy o zniesieniu Generalnego Inspektora Celnego, o zmianie ustawy o kontroli skarbowej oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

W głosowaniu Senat poparł stanowisko przedstawione przez komisję i 62 głosami, przy 3 głosach przeciw i 4 wstrzymujących się, podjął uchwałę w sprawie ustawy o zniesieniu Generalnego Inspektora Celnego, o zmianie ustawy o kontroli skarbowej oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 22. posiedzeniu, 23 maja br. Do Senatu przekazano ją 24 maja br. Marszałek Senatu 28 maja br. skierował projekt ustawy do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia oraz do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Obie komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania.

W celu określenia obszaru zagadnień, którymi zajęła się Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia, senator K. Sienkiewicz przywołała definicję substancji i preparatu chemicznego. Substancje są to pierwiastki chemiczne i ich związki w takim stanie, w jakim występują w przyrodzie lub zostają uzyskane za pomocą procesu produkcyjnego, ze wszystkimi dodatkami wymaganymi do zachowania ich trwałości, oprócz rozpuszczalników, które można oddzielić bez wpływu na stabilność i skład substancji, oraz wszystkimi zanieczyszczeniami powstałymi w wyniku zastosowanego procesu produkcyjnego. Definicja preparatu, w rozumieniu omawianej ustawy, stanowi, że są to mieszaniny lub roztwory składające się co najmniej z dwóch substancji. W ustawie występuje również określenie "nowe substancje". Są to substancje nieumieszczone na liście substancji chemicznych występujących w produkcji lub w obrocie, ogłoszonej w drodze obwieszczenia przez ministra właściwego do spraw zdrowia w dzienniku urzędowym wydawanym przez tego ministra. Senator K. Sienkiewicz podkreśliła, że na rynek wprowadza się około trzydziestu tysięcy różnych chemikaliów w ilości powyżej jednej tony rocznie. Rozpatrywana ustawa ma zatem niezwykłe znaczenie z punktu widzenia interesu przemysłu chemicznego, ale także zdrowia i ochrony środowiska.

W opinii sprawozdawcy Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, przyjęte unormowania europejskie umożliwią prawidłową ochronę środowiska i zdrowia człowieka. Osoby wprowadzające do obrotu niebezpieczne substancje lub preparaty będą miały obowiązek prowadzenia i stałego aktualizowania spisu posiadanych substancji i preparatów. Omawiane przepisy wprowadzają obowiązek podania na opakowaniu nazwy substancji niebezpiecznej zawartej w preparacie. Pozwolą na określenie w stosownym akcie wykonawczym wymagań, jakie spełniać muszą opakowania, a zwłaszcza w  zakresie sposobów zamykania utrudniających dzieciom otwarcie tych opakowań. Opakowania muszą też być wyposażone w  wyczuwalne dotykiem ostrzeżenia o niebezpieczeństwie, co ma duże znaczenie dla osób niewidomych i niedowidzących.

Do ustawy dodano nowy rozdział 3a o substancjach istniejących. Ten rozdział ma na celu wcześniejszą implementację przepisów europejskich w celu wprowadzenia jednolitej oceny i kontroli ryzyka dla ludzi i środowiska, stwarzanego przez istniejące substancje chemiczne. Określa również, jakie informacje dotyczące substancji chemicznych muszą dostarczać ich importerzy i producenci. A ten rodzaj informacji różni się w zależności od ilości wyprodukowanych lub importowanych substancji.

Komisja dodała pkt 5a, zgodnie z którym minister właściwy do spraw zdrowia ogłasza w drodze obwieszczenia w dzienniku urzędowym wydawanym przez tego ministra listę substancji nowych zamieszczonych w Europejskim Wykazie Notyfikowanych Substancji Chemicznych. Komisja zaproponowała to po wysłuchaniu opinii zarówno przedstawiciela producentów różnych substancji, jak i inspektora ustanowionego z mocy tej ustawy, z uwagi na ważny interes społeczny.

W uzasadnieniu postulowanej przez komisję zmiany senator K. Sienkiewicz zwróciła uwagę, że przepisy ustawy o substancjach i preparatach chemicznych dotyczące nowych substancji są nowością w naszym ustawodawstwie i można się spodziewać, że będą stwarzały polskim producentom i przedsiębiorcom wielkie trudności, podobnie jak było po ich wejściu w życie w krajach Unii Europejskiej. Zobowiązanie ministra zdrowia do opublikowania listy substancji już notyfikowanych, zawartych w wykazie nowych substancji zgłoszonych w krajach Unii Europejskiej, będzie dużą pomocą dla przedsiębiorców polskich. W ten sposób, posiadając listę preparatów sporządzoną przez ministra właściwego do spraw zdrowia, będą mogli sprawdzić, czy wprowadzana do obrotu substancja, hurtowo lub w ramach importu, podlega przepisom ustawy o substancjach i preparatach chemicznych w części dotyczącej substancji nowych, a więc jeszcze nierejestrowanych.

Uzasadniając tę poprawkę, senator K. Sienkiewicz przypomniała, że w art. 2 omawianej ustawy bezterminowo utrzymuje się w mocy przepisy wykonawcze wydane na podstawie delegacji. Komisja uznała to za niewłaściwe, gdyż przepisy zawarte w aktach wykonawczych uzupełniają rozwiązanie merytoryczne przyjęte w ustawach. Zgodzono się z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, według której zgodnie z opiniowaną ustawą transpozycja prawa wspólnotowego nastąpiłaby częściowo na poziomie aktów wykonawczych, a nieokreślone bliżej w czasie wejście w życie norm prawnych Unii Europejskiej nie wydaje się prawidłowe. Komisja jednogłośnie podzieliła ten pogląd, tym bardziej że ustawa z 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych nie została wprowadzona w życie z powodu braku aktów wykonawczych. Do tej pory na siedemnaście obligatoryjnie wymaganych rozporządzeń wydano tylko jedno, które dotyczyło organizacji Biura do spraw Substancji i Preparatów Chemicznych. Brak tych rozporządzeń uniemożliwia wprowadzenie w życie zdecydowanej większości wymogów określonych w ustawie.

Jak stwierdził senator Z. Cybulski, od wielu lat rejestr substancji istniejących nie był uzupełniany, w związku z czym trzeba koniecznie wprowadzić zmiany zobowiązujące państwa, szczególnie polskie władze i przedsiębiorców, do jego uzupełniania poprzez inspekcję sanitarną. Chodzi między innymi o opłaty, które powinny wnosić przedsiębiorstwa, i o proces weryfikacji przeprowadzany przez odpowiednie instytucje w Polsce, co wymaga ustawowego ustalenia.

Kolejny problem wskazany przez sprawozdawcę Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej dotyczył przekraczania granic. W rozpatrywanej ustawie po ust. 3 w art. 31 dodano ust. 4 i 5, w których wyraźnie mówi się, że jeśli porozumienia międzynarodowe, których Rzeczpospolita Polska jest stroną, wymagają wyrażenia zgody na wwóz substancji lub preparatu na terytorium państwa i wywóz z terytorium państwa, czyli na eksport i import, a zatem w jedną i w drugą stronę, wymagana jest zgoda inspektora. W kontekście całej ustawy chodzi oczywiście o inspektora sanitarnego.

W ust. 5 wyraźnie stwierdzono, że minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrami właściwymi do spraw gospodarki, rolnictwa oraz środowiska, określi w drodze rozporządzenia listę substancji i preparatów, których wywóz z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wymaga uzyskania zezwolenia inspektora, listę państw będących stronami takich porozumień, wzór wniosku, tryb uzyskania zezwolenia i postępowanie inspektora w tych sprawach. W opinii senatora sprawozdawcy jest to nowe rozwiązanie, godne poparcia przez Izbę.

Na zakończenie swojego wystąpienia senator Z. Cybulski stwierdził, że Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej na posiedzeniu 14 czerwca br. zaproponowała poprawkę do art. 2 omawianej ustawy, zbieżną z poprawką Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. W art. 2 po wyrazach "przepisów wykonawczych" należy dodać wyrazy "nie dłużej niż przez okres 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy". Zdaniem senatora Z. Cybulskiego, jest to zmiana konieczna. Chodzi o to, żeby przepisy wykonawcze wydawane na podstawie upoważnień ustawowych zmienianych niniejszą ustawą zachowywały moc do czasu wydania nowych przepisów, ale nie dłużej niż przez dwanaście miesięcy.

Podczas przerwy w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, które ustosunkowały się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.

Uchwała w sprawie ustawy o zmianie ustawy o substancjach i preparatach chemicznych.

Podczas posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi senatorowie wielokrotnie podkreślali, że wprowadzenie dopłat do mleka klasy ekstra ma na celu przede wszystkim podniesienie opłacalności produkcji mleka, rozwój gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka, modernizację bazy surowcowej, poprawę jakości mleka surowego i produkcji mleka przetwórczego. Jest to ważny element, zapobiegający wycofaniu się rolników z produkcji mleka.

Jak stwierdził senator sprawozdawca, program zawiera rodzaj przetworów mlecznych objętych dopłatami i podniesieniem ich jakości, poza tym maksymalny okres stosowania dopłat. Zawarto w nim także ustalenie maksymalnej wysokości dopłat, które mogą być udzielane jednemu podmiotowi, wysokości środków finansowych przeznaczonych na dopłaty.

Członkowie komisji uznali, że program przyczyni się również do promocji spożycia mleka i jego przetworów. Tradycja spożywania mleka przez dzieci w szkole podstawowej i w gimnazjum może utrzymać się po zakończeniu przez nie nauki, zwiększając tym samym konsumpcję mleka. W związku z tym senatorowie nie poparli wniosku, aby środki przeznaczone na realizację tego programu zostały skierowane na inne cele.

Na posiedzeniu komisji pytano przedstawicieli Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, czy dopłatami objęto mleko i przetwory mleczne wyprodukowane z surowca krajowego. Niestety, na to pytanie nie uzyskano odpowiedzi. Jak stwierdził senator T. Bartos, członkowie komisji uważają, iż każde załamanie systemu regulacji rynku mleka, zmniejszenie ceny lub nieterminowa zapłata wpływają destrukcyjnie na jego funkcjonowanie. Dlatego komisja zaproponowała, aby zmian regulacji na tym rynku nie dokonywać ustawowo, ale upoważnić do tego Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Uchwała w sprawie ustawy o zmianie ustawy o regulacji rynku mleka i przetworów mlecznych

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 22. posiedzeniu, 23 maja br. Do Senatu przekazano ją 24 maja br. Marszałek Senatu 28 maja, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Nowelizacja wprowadza dwie istotne zmiany: po pierwsze, stwarza możliwość zwolnienia absolwentów szkół z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne przez dwanaście miesięcy, a po drugie, zwalnia ich z obowiązku przystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego. Według przedstawionych członkom komisji szacunków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej absolwent, który podejmie działalność gospodarczą, może w ciągu roku zaoszczędzić od 3 tysięcy do 3 tysięcy 500 zł i przeznaczyć te środki na rozwój swojej firmy, co być może zwiększy jej szansę utrzymania się na rynku po pierwszym roku działalności.

Jak stwierdził senator J. Cieślak, dyskusja na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia dotyczyła przede wszystkim skutków nowych regulacji prawnych dla wysokości przyszłej emerytury osoby, która zdecyduje się skorzystać z uprawnień zawartych w ustawie. Większość komisji uznała, że ponieważ nowe przepisy mają charakter fakultatywny, a nie obligatoryjny, to skorzystanie z nich jest sprawą dobrowolnej decyzji absolwenta podejmującego działalność gospodarczą w warunkach gospodarki rynkowej.

W imieniu Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych sprawozdanie przedstawił senator Tadeusz Wnuk. Senator przypomniał, że ustawa dostosowuje polskie prawo do ustawodawstwa Unii Europejskiej, a konkretnie do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej z listopada 1998 r. Stało się to konieczne ze względu na zobowiązania, jakie podjął rząd w obszarze negocjacyjnym "Swoboda świadczenia usług", ale nie tylko z tego powodu. W ekspertyzie Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji słusznie stwierdza się, że dziedzina, której dotyczy ta ustawa, jest związana z bardzo dynamicznym, wręcz burzliwym rozwojem nowych usług związanych z transformacją, czyli przejściem od społeczeństwa przemysłowego do społeczeństwa informacyjnego, a konkretnie z rozwojem usług świadczonych na odległość za pośrednictwem wszelkich mediów elektronicznych: naziemnych, kablowych, satelitarnych. Część tych usług dopiero wchodzi w Polsce do użytku, jak na przykład tak zwana telewizja na żądanie, telewizja kodowa, dostęp do Internetu przez różne media.

Jak stwierdził senator T. Wnuk, omawiana ustawa, spełniając oczekiwania inwestujących w technologie tego rodzaju, określa zasady ochrony prawnej usług świadczonych drogą elektroniczną, dostępnych warunkowo, to znaczy po uiszczeniu opłaty przez użytkownika usługi. Skorzystanie z tej usługi jest uzależnione od uprzedniego nabycia odpowiedniego urządzenia, na przykład dekodera, lub dostępu do tak zwanej usługi zabezpieczenia innych usług, na przykład kodowania, szyfrowania. Inaczej mówiąc, celem tej ustawy jest zapewnienie ochrony usługodawcom świadczącym tego rodzaju usługi przed pozbawieniem ich należnych wynagrodzeń przez osoby, które używają niedozwolonych urządzeń lub innych rozwiązań technicznych służących obejściu zabezpieczeń. Ochronę tych usług w zakresie odpowiedzialności cywilnej ma zapewnić uznanie wytwarzania, importu, dystrybucji, posiadania tych urządzeń oraz świadczenia usług niedozwolonych za czyny nieuczciwej konkurencji, co pozwoli oczywiście usługodawcom skorzystać ze środków przewidzianych właśnie w tej ustawie. Karane będzie również używanie urządzenia niedozwolonego dla własnych potrzeb. W wypadku skazania za te czyny sąd orzeka przepadek urządzeń niedozwolonych.

W ustawie wprowadzono dwa przepisy karne dotyczące podanych czynów niedozwolonych. Podczas dyskusji w Sejmie poświęconej tej ustawie zwracano uwagę na to, że rozpraszanie przepisów karnych po różnych ustawach może naruszać zasadę prawidłowej legislacji. Utrudnia to bowiem, a nawet uniemożliwia obywatelowi zapoznanie się z ich treścią. Zdaniem komisji należy zmierzać do tego, aby ustawodawstwo karne miało taką postać, żeby obywatel nie doznawał przeszkód w zapoznaniu się z jego treścią. Nie jest jednak możliwe ujęcie całego ustawodawstwa karnego w kodeksie karnym. Tak zwane ustawy szczegółowe stanowią także niezbędny element prawa karnego. Odwoływanie się do nich jest niezbędne szczególnie wtedy, gdy nie sposób dokonać opisu przestępstwa bez odwoływania się do aparatury pojęciowej ukształtowanej w zawartych w nich definicjach. Z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia w wypadku rozpatrywanej ustawy. Sformułowania tam zawarte stanowią rezultat tłumaczenia nieomal dosłownego dyrektyw unijnych. Dlatego w wypadku tej ustawy zamieszczenie w niej przepisów karnych trzeba uznać za uzasadnione.

Jak poinformował sprawozdawca Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych, komisja wniosła do ustawy w wersji sejmowej trzy poprawki. Pierwsza z nich stanowi, że w art. 2 pkt 2 skreśla się wyrazy "w szczególności dekodery, klucze elektroniczne, kody dostępu lub programy kryptograficzne". Komisja uznała, że ogólne ujęcie istoty urządzenia dostępu warunkowego, zawarte w pierwszej części tego przepisu, jest wystarczające, uzupełnienie go zaś o przykładowe wyliczenia jest niepotrzebne. Poprawka ta uwzględnia także wniosek Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji, w którym postulowano wykreślenie słowa "dekoder", uznając, że to określenie jest również stosowane w stosunku do uniwersalnych odbiorników satelitarnych i kablowych bez dekodera, czyli bez urządzenia warunkowego dostępu.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawił senator Janusz Bargieł. Senator omówił poprawki, których wprowadzenie jednogłośnie zaproponowała komisja. Komisji poparła trzy poprawki zawarte w stanowisku Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Ponadto przyjęto jeszcze cztery zmiany.

Zaproponowano skreślenie art. 6. W kolejnej poprawce zmieniono brzmienie zapisu o orzekaniu przepadku urządzeń niedozwolonych, stanowiących przedmioty czynów, o których mowa w art. 7 lub 8, chociażby nie były one własnością sprawcy. Ponadto w art. 10 pkt 1 i 2 wyraz "przedsiębiorcy" zastąpiono wyrazem "pokrzywdzonego". Ostatnia z poprawek Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej zmierzała do dodania art. 10a w brzmieniu: w ustawie z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (DzU nr 47 poz. 211, z 1996 r. nr 106 poz. 496, z 1997 r. nr 88 poz. 554, z 1998 r. nr 106 poz. 668 oraz z 2000 r. nr 29 poz. 356 i nr 93 poz. 1027) dodaje się art. 15b w brzmieniu: "czynem nieuczciwej konkurencji jest wytwarzanie, import, dystrybucja, sprzedaż, najem lub oddawanie do używania pod innym tytułem prawnym oraz posiadanie, w celach zarobkowych, urządzeń niedozwolonych w rozumieniu przepisów o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym. Czynem nieuczciwej konkurencji jest także instalacja, serwis lub wymiana urządzeń niedozwolonych, w celach zarobkowych, oraz wykorzystywanie przekazu informacji handlowej do promocji tych urządzeń i związanych z nimi usług".

W debacie nad ustawą o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym zgłoszono ogółem 7 wniosków.

Za przyjęciem uchwały w sprawie ustawy o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek opowiedziało się 76 senatorów, 2 osoby były przeciwne.

Uchwała w sprawie ustawy o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 22. posiedzeniu, 23 maja br. Do Senatu skierowano ją 24 maja br. Marszałek Senatu 28 maja, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

W imieniu komisji przedstawił je senator Andrzej Chronowski. Jak poinformował, w posiedzeniu komisji, które odbyło się 4 czerwca br., uczestniczyła wiceminister gospodarki Małgorzata Okońska-Zaremba.

Kolejna nowelizacja dotyczy art. 46 ust. 2, w którym od zagranicznego przedsiębiorcy wymaga się dokumentu potwierdzającego tytuł prawny przedsiębiorcy zagranicznego do lokalu. Jak wyjaśniła wiceminister gospodarki podczas posiedzenia komisji, główną przyczyną tej zmiany było to, że zdarzało się na przykład, iż siedzibą przedsiębiorstwa była ambasada. Wprowadzona zmiana stanowi dosyć dokładne doprecyzowanie.

Jeśli chodzi o art. 86, senator A. Chronowski stwierdził, że istniały pewne niejasności w sprawie sformułowania "przedstawicielstwa za granicą" i w kwestii wydawania przedsiębiorcy zaświadczenia. W związku z tym zapis sprecyzowano tak, by odnosił się do urzędu konsularnego i konsula, dzięki czemu stał się przejrzysty i jasny. Jednocześnie bardzo dokładnie sprecyzowano, że zaświadczenie takie nie jest wymagalne, jeśli między Rzecząpospolitą Polską a państwem, z którego jest przedsiębiorca, istnieje umowa międzynarodowa przyznająca wzajemność.

Z kolei art. 2 jest konsekwencją zmian zapisu mówiącego, że przedstawicielstwo za granicą zastępuje się urzędem konsularnym.

Senator A. Chronowski poinformował, że w wyniku dyskusji senatorowie z Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych nie stwierdzili uchybień legislacyjnych i jednogłośnie poparli ustawę o zmianie ustawy - Prawo działalności gospodarczej i ustawy o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z art. 54 ust. 1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności przeprowadzono głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek. Na 79 obecnych senatorów 71 głosowało za, przeciw były 4 osoby, 4 wstrzymały się od głosowania. Wobec wyników głosowania Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo działalności gospodarczej i ustawy o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej.

Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment