Druk nr 913

22 marca 2005 r.

SENAT

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

V KADENCJA

KOMISJA

Ustawodawstwa i Praworządności

Pan

Longin PASTUSIAK

MARSZAŁEK SENATU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Na podstawie art. 77 ust. 1, w związku z art. 76 ust. 1 Regulaminu Senatu Komisja Ustawodawstwa i Praworządności wnosi o podjęcie inicjatywy ustawodawczej dotyczącej projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny.

W załączeniu przekazuję projekt ustawy wraz z uzasadnieniem.

Jednocześnie informuję, że w dalszych pracach nad tym projektem ustawy komisję reprezentować będzie senator Gerard Czaja.

Przewodnicząca Komisji

Ustawodawstwa i Praworządności

(-) Teresa Liszcz

p r o j e k t

U S T A W A

z dnia

o zmianie ustawy - Kodeks cywilny

Art.1

W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz.93, z późn. zm. 1) art. 80 otrzymuje brzmienie:

"Art.80 § 1. Jeżeli osoba nie mogąca czytać ma złożyć świadczenie woli na piśmie, oświadczenie powinno być złożone w formie aktu notarialnego.

§2. Forma pisemna oświadczenia jest zachowana również w przypadku, gdy osoba nie mogąca czytać wyrazi swoją wolę ustnie w obecności wybranej przez siebie osoby zaufania, a na dokumencie obejmującym treść tego oświadczenia umieści swój podpis lub odcisk palca. Obok tych znaków osoba zaufania zamieszcza stwierdzenie, że treść dokumentu odpowiada woli nie mogącego czytać i składa swój podpis z zaznaczeniem, że został złożony na jego życzenie."

Art.2

Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.

UZASADNIENIE

Powyższa nowelizacja jest odpowiedzią na postulaty zgłaszane przez organizacje pozarządowe, a przede wszystkim Polski Związek Niewidomych, a dotyczy art. 80 Kodeksu cywilnego, który utrudnia złożenie osobie nie umiejącej czytać oświadczenia woli. Zawarta w dotychczasowym artykule 80 KC norma stwarza wiele problemów osobom niepełnosprawnym szczególnie niewidomym lub też niedowidzącym. Różne instytucje odmawiają przyjęcia dokumentów podpisanych przez niewidomych w formie innej niż akt notarialny, narażając ich tym samym na ponoszenie dodatkowych kosztów - w odróżnieniu od innych obywateli.

Twórcy tego rozwiązania, którego historia jest bardzo odległa, mieli na względzie ochronę osób nie mogących czytać, w tym również niewidomych, przed nadużyciami nieuczciwych kontrahentów. Przepisy te do pewnego czasu nie były stosowane w odniesieniu do osób niewidomych, umiejących składać podpisy na wystawionych dokumentach lub składających oświadczenie woli w formie pisemnej.

Sytuacja od pewnego czasu uległa zdecydowanej zmianie. Większość, szczególnie instytucji finansowych, żąda od osób nie mogących czytać składania oświadczenia woli w formie aktu notarialnego. Poczucie godności tych obywateli zostało więc wycenione na poziomie kosztów sporządzenia aktu notarialnego.

Proponowane zmiany art. 80 Kodeksu cywilnego, poprzez dodanie paragrafu 2, stanowić będą nadal ochronę osób nie mogących czytać jak i kontrahentów przyjmujących oświadczenie woli, ułatwią one jednak tym osobom normalne funkcjonowanie w codziennym życiu. Proponowane rozwiązanie dopuszcza możliwość osobie nie umiejącej czytać, korzystania z pomocy wybranej przez siebie zaufanej osoby przy składaniu oświadczenia woli.

1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1971 r. Nr 27, poz. 252, z 1976 r. Nr 19, poz. 122, z 1982 r. Nr 11, poz. 81, Nr 19, poz. 147 i Nr 30, poz. 210, z 1984 r. Nr 45, poz. 242, z 1985 r. Nr 22, poz. 99, z 1989 r. Nr 3, poz. 11, z 1990 r. Nr 34, poz. 198, Nr 55, poz. 321 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 107, poz. 464 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 17, poz. 78, z 1994 r. Nr 27, poz. 96, Nr 85, poz. 388 i Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 114, poz. 542, Nr 139, poz. 646 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 115, poz. 741, Nr 117, poz. 751 i Nr 157, poz. 1040, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 758, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 271, Nr 74, poz. 855 i 857, Nr 88, poz. 983 i Nr 114, poz. 1191, z 2001 r. Nr 11, poz. 91, Nr 71, poz. 733, Nr 130, poz. 1450 i Nr 145, poz. 1638, z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 141, poz. 1176, z 2003 r. Nr 49, poz. 408, Nr 60, poz. 535, Nr 64, poz. 592 i Nr 124, poz. 1151 oraz z 2004 r. Nr 91, poz. 870, Nr 96, poz. 959, Nr 162, poz. 1692, Nr 172, poz. 1804 i Nr 281, poz. 2783