Warszawa, dnia 7 kwietnia 2004 r.

KANCELARIA SENATU
BIURO LEGISLACYJNE

Opinia prawna o uchwalonej przez Sejm w dniu 2 kwietnia 2004 r. ustawie o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych

 

I. Cel i przedmiot ustawy

Uchwalona przez Sejm w dniu 2 kwietnia 2004 r. ustawa o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, określana dalej jako "ustawa", stanowi akt prawny, wobec którego Rada Ministrów zadeklarowała, iż ma on na celu dostosowanie polskiego ustawodawstwa do prawa Unii Europejskiej. Ustawa w szczególności modyfikuje definicję pojazdu specjalnego, statuuje definicję ciągnika samochodowego, a także zawiera unormowania dotyczące umieszczania na tablicy rejestracyjnej pojazdu znaku wyróżniającego dane państwo, wymogu stosowania homologowanego ogranicznika prędkości oraz procedury wydawania świadectwa homologacji. Ponadto ustawa nowelizuje ustawę z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84 ze zm.) w szczególności w zakresie ustalania stawek podatku od środków transportowych.

II. Uwagi szczegółowe

1. Art. 68 ust. 4 ustawy - Prawo o ruchu drogowym, w brzmieniu nadanym przez ustawę, stanowi, że producent lub importer samochodu osobowego z silnikiem spalinowym, ciągnika rolniczego, motocykla i motoroweru, który uzyskał w odniesieniu do poszczegó lnych tych pojazdów świadectwo homologacji wydane zgodnie ze wspólnotową procedurą homologacji przez właściwy organ państwa członkowskiego Unii Europejskiej, jest obowiązany przekazać ministrowi właściwemu do spraw transportu informację o uzyskanym świadectwie homologacji typu pojazdu wraz z opisem technicznym oraz dane i informacje o pojeździe, o których mowa w art. 80b ustawy, niezbędne do rejestracji i ewidencji pojazdów, jeżeli opis techniczny ich nie zawiera. W przytoczonym przepisie należy jednoznacznie określić - poprzez precyzyjne odesłanie do odpowiednich przepisów art. 80b ustawy - Prawo o ruchu drogowym - dane, które mają być przekazywane.

2. Z punktu widzenia zasad obowiązywania aktu normatywnego zbędne jest sformułowanie zawarte w art. 68 ust. 7 pkt 2 ustawy - Prawo o ruchu drogowym, w brzmieniu nadanym przez ustawę, w myśl którego świadectwo homologacji wydaje się za opłatą na podstawie wyników badań homologacyjnych polegających na sprawdzeniu, czy dany typ pojazdu, przedmiot jego wyposażenia lub część odpowiadają warunkom określonym w regulaminach stanowiących załączniki do Porozumienia dotyczącego przyjęcia jednolitych wymagań technicznych dla pojazdów kołowych, wyposażenia i części, które mogą być stosowane w tych pojazdach, oraz wzajemnego uznawania homologacji udzielonych na podstawie tych wymagań, sporządzonego w Genewie dnia 20 marca 1958 r. (Dz. U. z 2001 r. Nr 104, poz. 1135 i 1136), przyjętych do stosowania przez Rzeczpospolitą Polską wraz ze zmianami obowiązującymi od daty wejścia ich w życie.

3. W ustawie należy konsekwentnie przestrzegać zasady techniki legislacyjnej, zgodnie z którą nie odsyła się do przepisów, które już zawierają odesłania. Korekty wymagają więc odesłania sformułowane w art. 68 ust. 13 i 20 ustawy - Prawo o ruchu drogowym, w brzmieniu nadanym przez ustawę.

4. Za niespełniającą wymogów art. 92 ust. 1 Konstytucji RP należy uznać taką konstrukcję przepisów upoważniających do wydania stosownych rozporządzeń, które zamiast formułować wytyczne dotyczące treści danego aktu wykonawczego stanowią o konieczności uwzględnienia odpowiednich przepisów prawa Unii Europejskiej albo wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych. Wymaga wspomnienia, iż z dniem uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej konieczność respektowania prawa europejskiego będzie mieć swoje źródło w obowiązku zapewnienia mu skuteczności w krajowym porządku prawnym. Podobna uwaga dotyczy przepisów upoważniających odwołujących się do umów międzynarodowych - dochowanie wymogu zgodności aktu wykonawczego z przepisami ratyfikowanej umowy międzynarodowej wynika z hierarchicznego systemu źródeł prawa określonych w Konstytucji RP. Z uwagi więc na fakt, iż wytyczne mają być konkretnymi na gruncie danej delegacji ustawowej wskazówkami wyznaczającymi treść rozporządzenia lub sposób ukształtowania jego treści należy postulować odpowiednią modyfikację art. 68 ust. 19 ustawy - Prawo o ruchu drogowym, w brzmieniu nadanym przez ustawę. W związku z tym, iż elementy wytycznych powinny być sformułowane w sposób wyczerpujący, zasadne byłoby również skreślenie w nim oraz w ust. 21 tego artykułu wyrazów "w szczególności".

5. Za niezrozumiały należy uznać art. 68a ust. 1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym, w brzmieniu nadanym przez ustawę, zgodnie z którym minister właściwy do spraw transportu przesyła, w terminie 30 dni od dnia wydania świadectwa homologacji zgodnie ze wspólnotową procedurą homologacji, do właściwych organów państw członkowskich Unii Europejskiej kopie tych świadectw wraz z opisem technicznym, wystawionych dla każdego typu pojazdu, w przypadku któ rego wydano, zmieniono lub cofnięto świadectwo homologacji typu pojazdu.

6. Ustawa nie zawiera przepisów przejściowych regulujących sposób zakończenia postępowań będących w toku. Z uwagi na wymóg zachowania pewności prawa, postulować należy, aby do postępowań w sprawach objętych przepisami ustawy stosowane były przepisy dotychczasowe.

7. Niezależnie od wskazanych wyżej uwag, ustawa wymaga również innych zmian, wynikających z konieczności zapewnienia jej wewnętrznej spójności, a także zachowania poprawnych konstrukcji redakcyjnych.

III. Propozycje poprawek

W związku z powyższymi uwagami należy postulować wprowadzenie do tekstu ustawy następujących poprawek, z zastrzeżeniem rozważenia celowości wypracowania odpowiedniej poprawki w związku z uwagą wyrażoną w pkt. II. 5:

  1. w art. 1 w pkt 6, w art. 68 w ust. 4 wyrazy "dane i informacje o pojeździe, o których mowa w art. 80b ustawy, niezbędne do rejestracji i ewidencji pojazdów" zastępuje się wyrazami "dane i informacje o pojeździe, o których mowa w art. 80b ust. 1 pkt 1-4 i ust. 1a pkt 1";
  2. w art. 1 w pkt 6, w art. 68 w ust. 7 w pkt 2 skreśla się wyrazy ", przyjętych do stosowania przez Rzeczpospolitą Polską wraz ze zmianami obowiązującymi od daty wejścia ich w życie";
  3. w art. 1 w pkt 6, w art. 68 w ust. 11 i 12 wyrazy "zmianę do posiadanego świadectwa homologacji jako rozszerzenie" zastępuje się wyrazami "zmianę posiadanego świadectwa homologacji w zakresie rozszerzenia";
  4. w art. 1 w pkt 6, w art. 68 w ust. 13 wyrazy "warunkom określonym w ust. 7" zastępuje się wyrazami "warunkom określonym w przepisach art. 66 oraz ust. 19, a także w regulaminach, o których mowa w ust. 7 pkt 2";
  5. w art. 1 w pkt 6, w art. 68 w ust. 19 wyrazy "uwzględniając w szczególności przepisy prawa Unii Europejskiej i porozumienia międzynarodowe dotyczące badań homologacyjnych oraz" zastępuje się wyrazami "uwzględniając konieczność zapewnienia bezpiecznego korzystania z pojazdów, przeznaczenie pojazdów i sposób ich wykorzystania, zakres niezbędnych danych oraz";
  6. w art. 1 w pkt 6, w art. 68 w ust. 20 wyrazy "danych i informacji, o których mowa w ust. 4" zastępuje się wyrazami "danych i informacji o pojeździe, o których mowa w art. 80b ust. 1 pkt 1-4 i ust. 1a pkt 1";
  7. w art. 1 w pkt 6, w art. 68 w ust. 21 skreśla się wyrazy "w szczególności";
  8. w art. 1 w pkt 6, w art. 68 w ust. 21 skreśla się wyrazy "o których mowa w ust. 18,";
  9. w art. 1 w pkt 7, w art. 68a w ust. 5 w zdaniu wstępnym wyraz "przekaże" zastępuje się wyrazem "przekazuje";
  10. w art. 1 w pkt 12, w art. 78a w ust. 6 skreśla się wyrazy "przez właścicieli";
  11. w art. 1 w pkt 18, w pkt 1 wyrazy "pkt 2-7" zastępuje się wyrazami "pkt 2-9";
  12. dodaje się art. 4a w brzmieniu:

"Art. 4a. Do postępowań administracyjnych w sprawach objętych przepisami niniejszej ustawy wszczętych, a niezakończonych przed dniem jej wejścia w życie, stosuje się przepisy dotychczasowe.".

opracował Piotr Magda