Warszawa, dnia 11 lipca 2005 r.

KANCELARIA SENATU
BIURO LEGISLACYJNE

Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie została uchwalona przez Sejm w dniu 8 lipca 2005 r. Projekt tej ustawy został wniesiony do Sejmu jako przedłożenie rządowe.

Ustawodawca dostrzega, że w kwestii przestrzegania praw człowieka akty przemocy wobec kobiet i dzieci są problemem zasadniczym, nie dostrzeganym i często lekceważonym przez organy stosujące prawo.

Celem ustawy jest wzmocnienie działań organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego zmierzających do przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz do podniesienia świadomości społecznej w zakresie przyczyn i skutków takiej przemocy.

Ustawa przewiduje przyjęcie przez Radę Ministrów krajowego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, który określi zasady udzielania pomocy osobom dotkniętym przemocą oraz metody i środki oddziaływania na jej sprawców.

W art. 12 ustawy tworzy się Radę do spraw przeciwdziałania przemocy w rodzinie, która będzie organem opiniodawczym i doradczym przy Prezesie Rady Ministrów.

Art. 14 i art. 16 wprowadzają zmiany zasad orzekania środków karnych w stosunku do sprawców przestępstw popełnionych z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej wobec członka rodziny. Natomiast w art. 15 pozwala sądowi zamiast tymczasowego aresztowania zastosować dozór, pod warunkiem jednak, że oskarżony opuści lokal zajmowany wspólnie z pokrzywdzonym i określi nowe miejsce pobytu.

1) W art. 6 ustawy określone są zadania samorządów gmin, powiatów i województw w zakresie zwalczania zjawiska przemocy w rodzinie i pomocy jej ofiarom. W ust. 3 w pkt 1 należy wskazać, że powiat tworzy i prowadzi "powiatowe" lub "ponadgminne" ośrodki wsparcia, w odróżnieniu od ośrodków gminnych, o których mowa w ust.2 pkt 4.

2) W tym samym art. 6 wyjaśnienia wymaga umieszczenie w ust. 4 w zakresie zadań zleconych powiatowi "opracowywanie programów korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie". Zgodnie z ust. 5 środki na realizację tego zadania zapewnić ma budżet Państwa. Tymczasem w kolejnym ust. 6 to samo zadanie zostało wskazane jako należące do zadań własnych samorządu województwa, finansowane z jego środków.

3) W art. 12 ustawy tworzy się Radę, organ opiniodawczo-doradczy Prezesa Rady Ministrów do spraw przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Przepis jest nieprawidłowo zredagowany, brak jest określenia zadań Rady, jej liczebności. Ustawa nie określa również czy członkowie Rady mają być wynagradzani, czy będą mieli przyznawane diety za udział w pracach Rady oraz nie reguluje kwestii zwrotu kosztów za dojazdy. Odesłanie wszystkich tych kwestii do uregulowania w drodze rozporządzenia naraża przepis art. 15 ust. 3 na zarzut niekonstytucyjności.

4) Art. 14 oraz art. 16 będą wymagały przeredagowania w związku z uchwaleniem ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy- Kodeks postępowania karnego i ustawy Kodeks karny wykonawczy. Nowelizacja obecnie oczekuje na zajęcie przez Sejm stanowiska, do podjętej dnia 30 czerwca 2005 r. uchwały Senatu.