I ostatnia sprawa - oświadczenia skierowane do ministra kultury. Jedno dotyczy sytuacji bibliotek publicznych w Polsce. Opiekę nad bibliotekami publicznymi przejęły samorządy, a ponieważ nie są one w stanie sprostać zadaniom, które na nich spoczywają, biblioteki te są likwidowane. Ponadto w kolejnym oświadczeniu zwracam się do ministra ze względu na to, że zagrożone jest istnienie ochronki imienia Żeromskiego w Nałęczowie, a minister, odpowiadając mi na poprzednie
oświadczenie i opierając się na błędnych informacjach, odpisał mi, że wszystko jest w porządku.Oświadczenie złożone
przez senator Marię Szyszkowską
Oświadczenie skierowane do ministra kultury Waldemara Dąbrowskiego
Jestem głęboko zaniepokojona sytuacją bibliotek publicznych w Polsce. W ostatnich latach wiele z nich zostało zlikwidowanych lub włączonych do innych instytucji - ośrodków sportu, rekreacji i kultury lub muzeów. Większość odczuwa dotkliwy brak środków finansowych i nie ma żadnych możliwości rozwoju. Księgozbiory nie są powiększane, nie przeprowadza się ich modernizacji, to jest zmiany struktury czy komputeryzacji. Działalność bibliotek dodatkowo utrudniają obowiązujące procedury przetargowe, które nie uwzględniają szczególnego charakteru zakupu materiałów: książek, czasopism czy baz danych. Jak dotąd nie został również rozwiązany problem czytelnictwa osób niepełnosprawnych.
Szczególnie niepokojący jest sposób obsadzania stanowisk bibliotecznych. Konkursy, mające na celu wyłonienie kandydatów o najlepszych kwalifikacjach, zastępowane są arbitralnymi decyzjami urzędników. Protest budzi zwłaszcza powoływanie na stanowiska dyrektorów osób bez odpowiedniego wykształcenia, wiedzy merytorycznej oraz doświadczenia w kierowaniu nie tylko bibliotekami, ale również zespołami ludzkimi. Zaznaczam, że w środowisku bibliotekarzy uznaje się to za przejaw wadliwego rządzenia państwem i dominacji interesów grupowych nad ogólnospołecznymi.
Nie ulega wątpliwości, że samorządy, które w wyniku reformy administracyjnej przejęły opiekę nad bibliotekami publicznymi, nie są w stanie sprostać spoczywającemu na nich zadaniu. Dlatego uważam, że powinna zostać przyjęta jednolita, stała i aktywna polityka państwa w tym zakresie.
W związku z tym bardzo proszę o udzielenie informacji, czy zostały podjęte lub są planowane inicjatywy zmierzające do zmiany obecnej sytuacji i stworzenia nowej wizji bibliotekarstwa publicznego w Polsce. Moim zdaniem, przy jej opracowywaniu bardzo pomocne byłoby nawiązanie współpracy z organizacjami społecznymi od wielu lat prowadzącymi działalność w tym zakresie.
prof. zw. dr hab. Maria Szyszkowska
Senator RP