U C H W A Ł A

SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

z dnia 7 listopada 2003 r.

w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy

oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 14 października 2003 r. ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1)

w art. 1 w pkt 6, w art. 183a § 1 otrzymuje brzmienie:

"§ 1. Pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nie określony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy.";

2)

w art. 1 w pkt 6, w art. 183a w § 2 i 3, w art. 183b w § 1 w zdaniu wstępnym i w § 3 wyraz "wymienionych" zastępuje się wyrazem "określonych";

3)

w art. 1 w pkt 6, w art. 183a § 4 otrzymuje brzmienie:

"§ 4. Dyskryminowanie pośrednie istnieje wtedy, gdy na skutek pozornie neutralnego postanowienia, zastosowanego kryterium lub podjętego działania występują dysproporcje w zakresie warunków zatrudnienia na niekorzyść wszystkich lub znacznej liczby pracowników należących do grupy wyróżnionej ze względu na jedną lub kilka przyczyn określonych w § 1, jeżeli dysproporcje te nie mogą być uzasadnione innymi obiektywnymi powodami.";

4)

w art. 1 w pkt 6, w art. 183b w § 2 w pkt 1 wyrazy ", o których mowa" zastępuje się wyrazem "określonych";

5)

w art. 1 w pkt 6, w art. 183b w § 4 wyrazy "kościołów i innych publicznych lub prywatnych organizacji, których etos jest oparty na religii lub wyznaniu" zastępuje się wyrazami "kościołów i innych związków wyznaniowych, a także organizacji, których cel działania pozostaje w bezpośrednim związku z religią lub wyznaniem";

6)

w art. 1 w pkt 7, w art. 221 w § 2 w pkt 1 po wyrazie "nazwisk" dodaje się wyrazy "oraz dat urodzenia";

7)

w art. 1 w pkt 8 w lit. a, w § 3 wyrazy "na co najmniej 30 dni" zastępuje się wyrazami "co najmniej na 30 dni";

8)

w art. 1 w pkt 10, w art. 251 w § 2 po wyrazach "za zawarcie" dodaje się wyrazy ", od dnia następującego po jej rozwiązaniu,";

9)

w art. 1 pkt 12 otrzymuje brzmienie:

"12) po art. 29 dodaje się art. 291 - 293 w brzmieniu:

"Art. 291. § 1. Zmiana warunków pracy lub płacy może nastąpić na mocy porozumienia stron.

§ 2. Jeżeli porozumienie stron, o którym mowa w § 1, nie zostało zawarte na piśmie, pracodawca powinien, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia zawarcia porozumienia, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do zmienionych warunków pracy lub płacy.

Art. 292. § 1. Umowa o pracę z pracownikiem skierowanym do pracy na obszarze państwa niebędącego członkiem Unii Europejskiej na okres przekraczający 1 miesiąc, niezależnie od warunków określonych w art. 29 § 1, powinna określać:

1) czas wykonywania pracy za granicą,

2) walutę, w której będzie wypłacane pracownikowi wynagrodzenie w czasie wykonywania pracy za granicą.

§ 2. Pracodawca jest obowiązany poinformować na piśmie pracownika, o którym mowa w § 1, o świadczeniach przysługujących mu z tytułu skierowania do pracy za granicą, obejmujących zwrot kosztów przejazdu oraz zapewnienie zakwaterowania.

Art. 293. § 1. Zawarcie z pracownikiem umowy o pracę przewidującej zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy nie może powodować ustalenia jego warunków pracy i płacy w sposób mniej korzystny w stosunku do pracowników wykonujących taką samą lub podobną pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, z uwzględnieniem jednak proporcjonalności wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą, do wymiaru czasu pracy pracownika.

§ 2. Pracodawca powinien, w miarę możliwości, uwzględnić wniosek pracownika dotyczący zmiany wymiaru czasu pracy określonego w umowie o pracę.";";

10)

w art. 1 w pkt 13, w art. 331 po wyrazie "robocze" dodaje się wyrazy ", a jeżeli okres wykonywania pracy na podstawie tej umowy przekroczył 6 miesięcy - 2 tygodnie";

11)

w art. 1 w pkt 14, w § 1 wyrazy "likwidacji lub upadłości" zastępuje się wyrazami "upadłości lub likwidacji";

12)

w art. 1 w pkt 15 po wyrazach "w art. 37" dodaje się dwukropek, pozostałą treść oznacza się jako lit. b i dodaje się lit. a w brzmieniu:

"a) § 1 otrzymuje brzmienie:

"§ 1. W okresie co najmniej dwutygodniowego wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego przez pracodawcę pracownikowi przysługuje zwolnienie na poszukiwanie pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.",";

13)

w art. 1 w pkt 27, w pkt 2b wyrazy "dążyć do uczynienia zakładu pracy środowiskiem wolnym od" zastępuje się wyrazem "przeciwdziałać";

14)

w art. 1 w pkt 30, art. 943 otrzymuje brzmienie:

"Art. 943 § 1. Pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać mobbingowi.

§ 2. Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

§ 3. Pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

§ 4. Pracownik, który wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów.

§ 5. Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę powinno nastąpić na piśmie z podaniem przyczyny, o której mowa w § 2, uzasadniającej rozwiązanie umowy.";

15)

w art. 1 w pkt 36, w art. 129 skreśla się § 3;

16)

w art. 1 w pkt 36, w art. 130 § 2 otrzymuje brzmienie:

"§ 2. Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. Jeżeli jednak w tygodniu obejmującym siedem dni od poniedziałku do niedzieli, wystąpią dwa święta w inne dni niż niedziela, obniżenie wymiaru czasu pracy o 8 godzin następuje tylko z tytułu jednego z tych świąt.";

17)

w art. 1 w pkt 36, w art. 133 § 2 otrzymuje brzmienie:

"§ 2. W przypadkach określonych w art. 132 § 2 oraz w przypadku zmiany pory wykonywania pracy przez pracownika w związku z jego przejściem na inną zmianę, zgodnie z ustalonym rozkładem czasu pracy, tygodniowy nieprzerwany odpoczynek może obejmować mniejszą liczbę godzin, nie może być jednak krótszy niż 24 godziny.";

18)

w art. 1 w pkt 36, w art. 138 w § 1 zdanie drugie otrzymuje brzmienie:

"Za każdą godzinę pracy powyżej 8 godzin na dobę w dniu wykonywania pracy w przedłużonym wymiarze czasu pracy pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 1511 § 1 pkt 1.";

19)

w art. 1 w pkt 36, w art. 138 § 5 otrzymuje brzmienie:

"§ 5. Przepisy art. 130 § 2 zdanie drugie i § 3 stosuje się odpowiednio.";

20)

w art. 1 w pkt 36, w art. 145 w § 2 i w art. 1517 w § 4 wyrazy "opiekę zdrowotną" zastępuje się wyrazami "profilaktyczną opiekę zdrowotną";

21)

w art. 1 w pkt 38, w art. 154 § 1 otrzymuje brzmienie:

"§ 1. Wymiar urlopu wynosi:

1) 20 dni, jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 5 lat,

2) 23 dni, jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 5 lat,

3) 26 dni, jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.";

220

w art. 1 po pkt 40 dodaje się pkt 40a w brzmieniu:

"40a) uchyla się art. 155;";

23)

w art. 1 w pkt 46, w art. 1781 wyrazy "Pracodawca zatrudniający pracownicę w ciąży w porze nocnej jest obowiązany zmienić rozkład czasu pracy takiej pracownicy na dotychczasowym stanowisku pracy" zastępuje się wyrazami "Pracodawca zatrudniający pracownicę w porze nocnej jest obowiązany na okres jej ciąży zmienić rozkład czasu pracy";

24)

w art. 1 w pkt 56, w art. 2221 w § 1 wyraz "zatrudnienia" zastępuje się wyrazem "zatrudniania";

25)

w art. 1 w pkt 65, w art. 23712 w § 1 wyrazy "opiekę zdrowotną" zastępuje się wyrazami "profilaktyczną opiekę zdrowotną";

26)

w art. 1 w pkt 68 po wyrazach "w art. 281" dodaje się dwukropek, pozostałą treść oznacza się jako lit. a i dodaje lit. b w brzmieniu:

"b) po pkt 2 dodaje się pkt 2a w brzmieniu:

"2a) nie potwierdza na piśmie w terminie 7 dni ustaleń co do zmienionych warunków pracy lub płacy,";";

270

w art. 2, w pkt 11c wyrazy "działu pierwszego" zastępuje się wyrazami "działu drugiego";

28)

w art. 8 w pkt 1 po lit. d średnik zastępuje się przecinkiem i dodaje się lit. e w brzmieniu:

"e) w ust. 4 skreśla się wyrazy "1b i";";

29)

w art. 12 pkt 1 otrzymuje brzmienie:

"1) w art. 5 w ust. 5 :

a) po pkt 4 dodaje się pkt 4a w brzmieniu:

"4a) będącemu członkiem specjalnego zespołu negocjacyjnego lub europejskiej rady zakładowej,",

b) pkt 6 otrzymuje brzmienie:

"6) powołanemu do odbycia czynnej służby wojskowej lub jej form zastępczych.";";

30)

po art. 14 dodaje się art. 14a w brzmieniu:

"Art. 14a. Przepisy art. 251 Kodeksu pracy w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą stosuje się do umów o pracę zawartych lub zmienianych w sposób określony w tych przepisach od dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.";

31)

po art. 17 dodaje się art. 17a w brzmieniu:

"Art. 17a. 1. Pracownicy, których wymiar urlopu wypoczynkowego w dniu wejścia w życie ustawy, ustalony z uwzględnieniem art. 155 Kodeksu pracy w brzmieniu dotychczas obowiązującym jest korzystniejszy od wymiaru urlopu wypoczynkowego ustalonego zgodnie z przepisami Kodeksu pracy w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, zachowują prawo do urlopu wypoczynkowego w dotychczasowym wymiarze; jednakże prawo tych pracowników do urlopu wypoczynkowego w wyższym wymiarze jest ustalane na podstawie przepisów Kodeksu pracy w brzmieniu nadanym niniejsza ustawą.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do osób, które w dniu wejścia w życie ustawy nie pozostawały w stosunku pracy.";

32)

w art. 19 wyrazy "art. 12 pkt 1" zastępuje się wyrazami "art. 12 pkt 1 lit. a".

WICEMARSZAŁEK SENATU

Kazimierz Kutz


UZASADNIENIE

Poprawki wniesione do ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw dotyczą przede wszystkim Kodeksu pracy. W większości nie wkraczają merytorycznie w sposób istotny w uregulowania nowelizacji.

Zmiany merytoryczne stanowią materię dotyczącą umowy zawartej na czas określony - na czas zastępstwa oraz wymiaru urlopu wypoczynkowego. W kwestii umowy "na zastępstwo" Senat, mając na względzie ochronę pracownika, uznał za celowe przyznanie prawa 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia, jeżeli umowa trwała dłużej niż 6 miesięcy (poprawka nr 10). Przy tym jednak Senat przyjął, że pracownikowi nie przysługuje uprawnienie do zwolnienia na poszukiwanie pracy w okresie wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę - w przypadku umowy na czas zastępstwa, trwającej krócej niż 6 miesięcy (poprawka nr 12). Co do urlopu wypoczynkowego, Senat wprowadza trzy wymiary urlopu (20-, 23- i 26-dniowy) uzależnionego jedynie od długości zatrudnienia (do 5, powyżej 5 albo co najmniej 10 lat), rezygnując z wliczania do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, okresów nauki (poprawka nr 21, 22 i 31). Wymiar urlopu wypoczynkowego określony w taki sposób pozostaje w zgodzie z ustaleniami partnerów społecznych.

Do poprawek mających walor merytoryczny, jednakże stanowiących uzupełnienie i doprecyzowanie uregulowań zawartych w nowelizacji, należy zaliczyć:

- poprawkę nr 5, która dotyczy różnicowania w zatrudnieniu pracowników, ze względu na religię lub wyznanie, dostosowuje ona pojęcia zawarte w art. 183b § 4 Kodeksu pracy do terminologii używanej w systemie prawnym,

- poprawkę nr 8, odnoszącą się do tzw. aneksowania umów o pracę zawartych na czas określony, uściśla ona termin obowiązywania kolejnej zawartej umowy,

- poprawkę nr 14, dotyczącą mobbingu - została ona podyktowana dążeniem do uściślenia redakcji i prawidłowego brzmienia przepisów,

- poprawki nr 15, 16 i 19, które mają uściślić wymiar czasu pracy w okresach rozliczeniowych w sytuacji, gdy w tygodniu występują dwa święta w inne dni niż niedziela,

- poprawkę nr 17, uzupełniającą kategorię podmiotów, co do których okres nieprzerwanego odpoczynku może być krótszy niż 11 godzin,

- poprawkę nr 30, uściślającą, w stosunku do których umów będzie miało zastosowanie działanie ochronne art. 251 Kodeksu pracy.

Inne poprawki mają charakter porządkująco- lub uściślająco-redakcyjny bądź uzupełniający.