Spis oświadczeń


Oświadczenie złożone
przez senatora Piotra Gruszczyńskiego
na 28. posiedzeniu Senatu
w dniu 5 marca 2009 r.

Oświadczenie skierowane do wiceprezesa Rady Ministrów, ministra gospodarki Waldemara Pawlaka

Szanowny Panie Ministrze!

W związku z ogólnoświatowym kryzysem zwracam się do Pana Ministra z prośbą o doprecyzowanie przepisów prawa o specjalnych strefach ekonomicznych.

Poniżej na przykładzie jednej z firm, która uzyskała zezwolenie na prowadzenie działalności w SSE, pragnę przedstawić problematykę nieprecyzyjnych przepisów prawa, które w czasach kryzysu finansowego mogą doprowadzić do upadku firm działających w SSE.

Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna działa na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 grudnia 2006 r. oraz na podstawie ustawy z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych. Zgodnie z punktem III b) opisanego na wstępie zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej, w wyniku przeprowadzonych rokowań uzgodniono, że spółka REHAU będzie zatrudniać w ramach działalności gospodarczej prowadzonej na terenie strefy:

- 294 pracowników w okresie od dnia 31 grudnia 2008 r. do dnia 30 grudnia 2010 r.,

- narastająco 319 pracowników w okresie od dnia 31 grudnia 2010 r. do dnia 21 grudnia 2016 r.

Zasadnicze znaczenie dla kwestii związanych z możliwą redukcją wskazanego w zezwoleniu zatrudnienia ma art. 19 ust. 4 ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych, którego brzmienie zostało zmienione w wyniku nowelizacji tejże ustawy, a uchwalone zmiany weszły w życie z dniem 4 sierpnia 2008 r.

Zgodnie jednak z brzmieniem art. 4 ust. 1 i 2 ustawy nowelizującej do zezwoleń wydanych przed dniem wejścia w życie zmian (4 sierpnia 2008 r.), stosuje się przepisy art. 19 ust. 4 w brzmieniu dotychczasowym. W związku z powyższym mamy obecnie sytuację, w której art. 19 ust. 4 obowiązuje w dwóch brzmieniach.

1. Sprzed nowelizacji - dla zezwoleń wydanych do dnia 3 sierpnia 2008 r.: "Minister właściwy do spraw gospodarki może, na wniosek przedsiębiorcy, po zasięgnięciu opinii zarządzającego strefą, zmienić zezwolenie, z tym że ustalenie dla przedsiębiorcy korzystniejszych niż dotychczasowe warunków prowadzenia działalności gospodarczej może nastąpić, jeżeli niemożność ich dotrzymania jest spowodowana wykazanymi przez przedsiębiorcę okolicznościami od niego niezależnymi, rozszerzenie zaś przedmiotu działalności określonej w zezwoleniu może nastąpić tylko z zachowaniem warunków określonych w art. 16 ust. 3. Zmiana warunków zezwolenia nie może dotyczyć obniżenia określonego w zezwoleniu poziomu zatrudnienia, o którym mowa w art. 16 ust. 2 pkt 1".

2. Po nowelizacji - dla zezwoleń wydanych od dnia 4 sierpnia 2008 r. "Minister właściwy do spraw gospodarki może, na wniosek przedsiębiorcy, po zasięgnięciu opinii zarządzającego strefą, zmienić zezwolenie, przy czym zmiana nie może:

- dotyczyć obniżenia poziomu zatrudnienia określonego w zezwoleniu w dniu jego udzielenia o więcej niż 20%,

- skutkować zwiększeniem pomocy publicznej,

- dotyczyć spełnienia wymagań odnoszących się do inwestycji realizowanej na gruntach stanowiących własność lub użytkowanie wieczyste podmiotów innych niż wymienione w art. 5 ust. 1".

Nowe zasady zmiany zezwoleń, korzystniejsze dla przedsiębiorców działających w specjalnych strefach ekonomicznych, nie mogły objąć zezwoleń wydanych przed dniem 4 sierpnia 2008 r., gdyż zgodnie z art. 2 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, dniem udzielenia pomocy publicznej przedsiębiorcom działającym na terenie strefy jest dzień udzielenia zezwolenia i przedsiębiorca otrzymuje pomoc publiczną na zasadach obowiązujących w tym dniu. W związku z tym nowe zasady zmiany zezwolenia mogą dotyczyć wyłącznie zezwoleń wydanych po wejściu w życie ustawy nowelizującej. Z uwagi na fakt, iż spółka REHAU otrzymała zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej w strefie z dniem 26 marca 2007 r., a więc przed nowelizacją ustawy, zastosowanie do niej mają przepisy nieprzewidujące możliwości zmiany zezwolenia w zakresie obniżenia określonego w zezwoleniu poziomu zatrudnienia.

W tym miejscu należy zaznaczyć, iż z uwagi na charakter zwolnień podatkowych dla przedsiębiorców działających na terenie specjalnej strefy ekonomicznej, to znaczy z uwagi na fakt, że stanowią one pomoc publiczną, ewentualna kolejna nowelizacja ustawy nie zmieni zapewne zasad dokonywania zmiany zezwolenia w odniesieniu do zezwoleń wydanych przed datą nowelizacji. Opisany wcześniej stan prawny dosyć jednoznacznie ogranicza możliwości rozwiązania sytuacji, w jakiej znalazła się firma REHAU. Jak mniemam, w podobnej sytuacji mogą się znaleźć inne firmy działające w SSE. Nowelizacja ustawy nie dotyczy przypadku zezwolenia udzielonego firmie REHAU, stąd jedyną drogą wydaje się próba wskazania na niemożność dotrzymania warunków prowadzenia działalności gospodarczej spowodowaną okolicznościami niezależnymi od przedsiębiorcy i usunięcie z uwagi na ten fakt warunku pośredniego określającego wysokość zatrudnienia na 31 grudnia 2008 r. oraz ewentualne przesunięcie terminu wykonania docelowego warunku zatrudnienia na przykład na 31 grudnia 2011 r.

Drugą możliwość daje art. 19 ust. 3 ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych, gdzie się mówi, iż zezwolenie może zostać cofnięte w przypadku rażącego uchybienia warunkom określonym w zezwoleniu. W tym przypadku konieczne jest doprecyzowanie słowa "rażące". W kontekście nowelizacji ustawy dotyczącej zezwoleń wydanych od dnia 4 sierpnia 2008 r. rażące uchybienie to  ponaddwudziestoprocentowe odchylenie się od warunku zatrudnienia. W jednym i drugim przypadku niezbędne jest doprecyzowanie lub wskazanie drogi postępowania przedsiębiorcom dotkniętym, nieprzewidywalnymi dla nich w dniu składania wniosku o zezwolenie na działalność w SSE, skutkami kryzysu.

Z poważaniem
Piotr Gruszczyński


Spis oświadczeń