Oświadczenie skierowane do ministra rolnictwa i rozwoju wsi Marka Sawickiego

Szanowny Panie Ministrze!

Informacje w mediach, dotyczące głośnej sprawy płatności do uprawy orzechów włoskich zarówno w ramach uzupełniających płatności obszarowych, jak i w ramach programu rolnośrodowiskowego pakiet - rolnictwo ekologiczne, wariant - uprawy sadownicze, wypowiedzi Pana Ministra w związku z pytaniem pana posła Wojciecha Pomajdy w programie telewizyjnym "Tydzień" w dniu 1 lutego 2009 r. oraz pojawienie się na stronie ministerstwa projektu nowego rozporządzenia w sprawie programu rolnośrodowiskowego na lata 2007-2013 zrodziły we mnie wiele wątpliwości i skłoniły do zadania następujących pytań.

Jakie wymagania dotyczące uprawy orzechów włoskich obowiązywały w PROW 2004-2006?

Do jakiego areału tej uprawy otrzymano dopłaty w roku 2004?

Jaka była dynamika wzrostu powierzchni tej uprawy i związanych z tym dopłat w następnych latach? Chodzi o dane z podziałem na województwa i wielkość gospodarstwa.

Jakie były kryteria i definicje dotyczące tej uprawy w ramach programu rolnośrodowiskowego i jakie przyjęto teraz, a zwłaszcza jak określane są pojęcia "sad" oraz "drzewo"?

Jakie wymagania stosowane były przy wydawaniu decyzji przez ARiMR w roku 2005, gdy dopłaty uzupełniające do uprawy orzechów na podstawie rozporządzenia Komisji WE nr 1973/2004 z 29 października 2004 r. ustanowienia szczegółowych zasad zastosowania rozporządzenia Komisji WE nr 1782/2003 w sprawie systemów wsparcia przewidzianych w tytułach IV i IVa tego rozporządzenia oraz wykorzystania gruntów zarezerwowanych do produkcji surowców, przysługiwały do "sadów rodzących orzechy"?

Dlaczego nie wyznaczono w Polsce regionów "tradycyjnej uprawy" orzechów, by - zgodnie z duchem wymienionego rozporządzenia oraz rozporządzenia Komisji WE nr 263/2006 r. z dnia 15 lutego 2006 r. zmieniającego rozporządzenie WE nr 796/2004 i WE nr 1973/2004 w odniesieniu do orzechów - ustanowić "system wsparcia dla sektora orzechów w celu zapobieżenia potencjalnemu zaniknięciu produkcji orzechów na obszarach ich tradycyjnej uprawy"?

W wyniku braku wyznaczonych obszarów sadzono orzechy włoskie na kilkusethektarowych powierzchniach między innymi w województwach zachodniopomorskim i warmińsko-mazurskim, gdzie warunki klimatyczno-glebowe nie są odpowiednie dla tego drzewa. Dlatego też te regiony nigdy nie były tradycyjnymi regionami uprawy orzechów.

Nowy projekt rozporządzenia w sprawie programu rolnośrodowiskowego w ogóle nie przewiduje wsparcia ekologicznej uprawy orzechów, w wyniku czego producenci między innymi w województwach podkarpackim i lubelskim, które od dziesiątek lat są tradycyjnymi regionami uprawy orzecha włoskiego, zostaną tego wsparcia pozbawieni.

Jak są uregulowane wymagania w stosunku do uprawy roślin zaliczonych do roślin sadowniczych w rozporządzeniu ministra rolnictwa i rozwoju wsi z dnia 28 lutego 2008 r., takich jak: głóg, jarzębina (jarząb pospolity), kalina koralowa, tarnina i dzika róża, znanych powszechnie jako drzewa i krzewy dziko rosnące?

Na jakiej podstawie prawnej były wypłacane środki finansowe w latach 2004-2008 w przypadku uprawy wymienionych gatunków?

Jaki akt prawny określa wymagania dla materiału szkółkarskiego tych gatunków?

Jaki akt prawny regulował listę roślin objętych płatnościami oraz kryteria ich uprawy w latach 2004-2008?

Jak zostały uregulowane wymagania do uprawy innych gatunków roślin, między innymi babki lancetowatej, babki płesznik, kocanki piaskowej, krwawnika, lepiężnika różowego, lulka czarnego, łopianu, nawłoci późnej i wiesiołka dwuletniego, znanych powszechnie jako rośliny dziko rosnące, a kolokwialnie mówiąc - chwasty, zwłaszcza nawłoć, która jest gatunkiem inwazyjnym?

Proszę o wskazanie miejsca publikacji kryteriów i zastosowanych definicji - w odniesieniu do upraw roślin znajdujących się na liście projektowanego rozporządzenia - które zostaną zastosowane przy podejmowaniu decyzji o uzupełniających płatnościach obszarowych oraz rolnośrodowiskowych, zwłaszcza jeśli chodzi o uprawy warzywnicze i zioła, bo w ich przypadku w sposób znaczący zwiększono kwoty dopłat.

Czy polskie akty prawne są zgodne z prawem Unii Europejskiej? Chodzi przede wszystkim z rozporządzenie Komisji WE nr 1975/2006 z dnia 7 grudnia 2006 r., ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady WE nr 1698/2005 w zakresie wprowadzenia procedur kontroli, jak również wzajemnej zgodności w odniesieniu do środków wsparcia rozwoju obszarów wiejskich.

Warto w tym miejscu przypomnieć, iż art. 5 ust. 3 tego rozporządzenia mówi: "Bez uszczerbku dla przepisów szczegółowych nie dokonuje się żadnych płatności na rzecz beneficjentów, w odniesieniu do których stwierdzono, że sztucznie stworzyli warunki do otrzymania takich płatności, aby otrzymać korzyści sprzeczne z celami wsparcia".

W związku z tym na podstawie jakich aktów prawnych zostały wydane środki finansowe w latach 2004-2008 zarówno na uzupełniające płatności obszarowe, jak i na płatności rolnośrodowiskowe, ze szczególnym uwzględnieniem uprawy orzechów włoskich w województwach tak "predysponowanych" do uprawy orzechów włoskich jak: zachodniopomorskie, warmińsko-mazurskie, lubuskie, wielkopolskie?

Byłby zobowiązany za wyszczególnienie powierzchni upraw orzechów włoskich w tych województwach w latach 2004-2008.

Z wyrazami szacunku
Jan Wyrowiński