Warszawa, dnia 16.05.2001 r.

Nawiązując do treści pisma Pani Marszałek z dnia 30 kwietnia 2001 roku - AG/043/226/01/IV pragnę uprzejmie poinformować, iż oświadczenie złożone przez senatora Rzeczypospolitej Polskiej Jerzego Suchańskiego na 80 posiedzeniu Senatu w dniu 26 kwietnia 2001 roku, informujące o nieprawidłowościach w przebiegu prywatyzacji Kopalni Odkrywkowej Surowców Drogowych w Kielcach oraz groźbach bezprawnych, kierowanych przez zarządcę komisarycznego pod adresem pracowników kopalni, przekazano Prokuratorowi Okręgowemu w Kielcach celem procesowego wyjaśnienia podniesionych okoliczności.

Warszawa, dnia 18 maja 2001 roku

Sytuacja finansowa urzędów pracy w 2000 roku była bardzo trudna z uwagi na znacznie wyższe wydatki na zasiłki dla bezrobotnych oraz zasiłki i świadczenia przedemerytalne od kwot planowanych w ustawie budżetowej. Dlatego też, pomimo przekazania samorządom powiatowym środków Funduszu Pracy w wysokości o ponad 850 mln zł wyższej od planowanej (głównie w wyniku zaciągniętego kredytu), nie zostały do końca ubiegłego roku sfinansowane wszystkie zobowiązania Funduszu Pracy, w tym zobowiązania wobec pracodawców z tytułu zatrudnienia w celu przygotowania zawodowego pracowników młodocianych.

Środki pieniężne są przekazywane w miarę możliwości finansowych Funduszu Pracy. Wysokość kwot przekazywanych przez Krajowy Urząd Pracy zależy od dotacji budżetowych i rytmiczności pobierania składek przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Powoduje to m.in. zmienną wysokość przekazywanych środków, a także powodować może okresowy niedobór środków potrzebnych do zrealizowania wszystkich obowiązków określonych dla urzędów pracy w ustawie o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, w tym tzw. zadań obligatoryjnych.

Jeżeli Powiatowy Urząd Pracy w Zambrowie przeznaczył 155.400 zł na inne cele niż zasiłki dla bezrobotnych, zasiłki i świadczenia przedemerytalne to oznacza, że nie brakowało środków na zasiłki. A terminy wypłat zasiłków nie mogą być ustalone w jednym terminie na początku miesiąca, gdyż wpłaty na Fundusz Pracy odbywają się transzami w ciągu całego miesiąca, a Krajowy Urząd Pracy niezwłocznie rozdziela je i przekazuje do powiatów.

Składki na ubezpieczenia zdrowotne za bezrobotnych bez prawa do zasiłku mają charakter obligatoryjny i pokrywane są z budżetu państwa (dział 85 rozdział 8524) na podstawie art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 lutego 1997 roku o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. Nr 28, poz. 153 z późn. zm.). Zabezpieczenie środków finansowych na opłacanie omawianej składki w roku 2001, jak również zobowiązań roku poprzedniego leży w gestii wojewodów. Od dnia 1 stycznia 2000 roku nie jest to zadanie Prezesa Krajowego Urzędu Pracy lecz wojewodów.

Warszawa, 2001-05-21

Pani
Prof. dr hab. Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

W odpowiedzi na oświadczenie, otrzymane przy piśmie z dnia 30 kwietnia br. znak: AG/043/213/01/IV, złożone przez Pana Senatora Stanisława Gogacza na 80 posiedzeniu Senatu w dniu 26 kwietnia br. w sprawie grantu Banku Światowego na uruchomienie w spółce EKOPON w Poniatowej produkcji ekologicznej sprężarki hermetycznej - uprzejmie informuję, że szczegółową odpowiedź na poruszone kwestie w oświadczeniu Pana Senatora przesłał na ręce Pani Marszałek Pan Prezes Agencji Rozwoju Przemysłu S.A.

W latach ubiegłych, rząd, kierując się zasadnością udzielenia pomocy, kilkakrotnie podejmował działania wspierające, mające na celu poprawę trudnej sytuacji ekonomiczno-finansowej kolejnych spółek "EDA" S.A., Zakładu Produkcji Sprężarek Hermetycznych, Zakładu Produkcji Rynkowej i EKOPON w Poniatowej (szczegółowe informacje zawarte są w poprzednich odpowiedziach na interpelacje Pana Senatora Stanisława Gogacza).

Aktualna sytuacja w omawianym projekcie przedstawia się następująco:

2. Ministerstwo Gospodarki nadal wspiera projekt uruchomienia produkcji sprężarek w Poniatowej w miarę swoich możliwości - jednak nie dysponuje środkami budżetowymi na ten cel. W pełni podtrzymujemy stanowisko wyrażone w piśmie z dnia 7 listopada 2000 r.

Fakt, iż popyt na sprzęt gospodarstwa domowego stale rośnie nie jest jednoznaczny ze zwiększonym zapotrzebowaniem na sprężarki. Czołowi polscy producenci sprzętu chłodniczego zaopatrywani są w sprężarki hermetyczne przez znane koncerny zagraniczne tj. Elektrolux, Danfoss, L'United Hermetica - niejednokrotnie współpraca z dostawcami sprężarek podyktowana jest powiązaniami kapitałowymi. Na światowym rynku istnieje bardzo silna konkurencja wśród producentów sprężarek, tak więc sprężarki, których produkcja w Ekopon-ie uruchomiona zostanie w sierpniu br. będą musiały sprostać bardzo wysokim wymaganiom jakościowym.

Nie są nam znane przypadki "nagłośnienia przez mass media" groźby wycofania się Banku Światowego z realizacji projektu, a zdecydowanie nieprawdziwe jest stwierdzenie, że "w wyniku tego nagłośnienia... udało się przedłużyć czas realizacji pomocy". Dwukrotne przedłużenie terminu zakończenia realizacji grantu było wynikiem konsekwentnych działań i negocjacji Ministerstwa Gospodarki i Agencji Rozwoju Przemysłu z Bankiem Światowym.

z wyrazami szacunku

MINISTER

up. Henryk Ogryczak
Podsekretarz Stanu

Warszawa, 2001-05-22

Pojęcie "ceny transferowe" oznacza przypadki zawierania transakcji przez podmioty powiązane. Następstwem powiązań między podmiotami gospodarczymi, w tym mającymi siedzibę w różnych krajach, jest jednak to, że podmioty te często układają swoje wzajemne stosunki w sposób odbiegający od warunków jakie w analogicznych przypadkach uzgodniłyby podmioty niepowiązane. Podatkową konsekwencją takiego układania tych stosunków jest zaniżenie uzyskiwanych dochodów lub wręcz niewykazywanie tych dochodów przez dany podmiot, bowiem dochód wypracowany przez jeden podmiot jest wykazywany jako dochód innego podmiotu.

Problem stosowania cen transferowych przez podatników nie jest problemem ani nowym ani wyłącznie polskim. Na poparcie tych tez warto przytoczyć fragmenty artykułu Pani Renaty Dłuskiej - partnera w firmie doradczej Ernest & Young pt. "Ceny transferowe" zamieszczonego w Przeglądzie Podatkowym Nr 6 z 1998 r.:

"Na przełomie lat 80-tych i 90-tych zainteresowanie amerykańskich władz skarbowych tematem cen transferowych ciągle rosło i odzwierciedlało się w coraz to nowych przepisach. (...) Wagę problemu można zilustrować wysokością doszacowanych dochodów i kar. I tak na przykład Toyota i Nissan zapłaciły razem 700 mln USD w 1987 roku. Ze spraw wchodzących na wokandę w 1998 roku w przypadku PepsiCo. Inc. wyjściowa kwota, którą amerykańskie władze zamierzają wyegzekwować to - 1.400 mln USD. (...) w Australii jako priorytet ustalono badanie cen transferowych w branży paliwowej, farmaceutycznej, komputerowej, motoryzacyjnej. Szczególna uwaga jest przywiązywana do spółek przynoszących straty. W Kanadzie liczba kontroli w zakresie cen transferowych wzrosła od 1992 roku (do 1997) siedmiokrotnie, a wzrost liczby inspektorów w roku 1990-2000 ma wynieść 400% w stosunku do poziomu z lat 1992-1993. Z kolei japońskie władze podatkowe jako priorytet traktują transakcje dotyczące transferu dóbr niematerialnych pomiędzy zagranicznym udziałowcem a japońską filią. W 1998 roku w Wielkiej Brytanii wchodzi w życie wiele zmian w przepisach, które mają na celu zobligowanie podatników do właściwego stosowania cen i dokumentacji potwierdzającej kalkulacje ceny".

W celu ograniczania występowania zjawiska cen transferowych, Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) powołała przy swoim Komitecie Podatkowym specjalną Grupę Roboczą zajmującą się kwestiami cen transferowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wielonarodowe. Polska administracja podatkowa już od 1993 r. (a więc jeszcze przed przyjęciem Polski do OECD) aktywnie uczestniczy w pracach tej Grupy. Jednakże, w przeciwieństwie do administracji podatkowych w krajach uprzemysłowionych, polska administracja podatkowa styka się z problematyką cen transferowych dopiero od kilku lat, bowiem zjawisko cen transferowych występuje wyłącznie w krajach o gospodarce rynkowej. Doświadczenia więc polskiej administracji oraz możliwości działania są daleko mniejsze niż w wyżej wspomnianych państwach. Tym niemniej podejmowane są również w Polsce działania mające na celu ograniczenie zjawiska cen transferowych w Polsce. Należy zaliczyć do nich:

- dokonywane zmiany w ustawach podatkowych - tj. w art. 11 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych i w art. 25 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, precyzujące zakres podmiotów, w przypadku których organy skarbowe mogą szacować dochody, w związku ze stosowaniem przez te podmioty cen transferowych,

- wydanie przez Ministra Finansów rozporządzenia z 10 października 1997 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów podatników poprzez szacowanie cen w transakcjach dokonywanych przez tych podatników (Dz. U. Nr 128, poz. 833), będącego swoistą "instrukcją" dla organów podatkowych prawidłowego szacowania dochodów podatników, w przypadku stosowania przez nich cen transferowych,

- określenie w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11.12.2000 r. listy szkodliwych systemów podatkowych (Dz. U. Nr 115, poz. 1203). Jednocześnie, OECD jest w trakcie przygotowania, wspólnej dla państw członkowskich tej organizacji, strategii zwalczania transferu dochodów podatników do krajów o szkodliwych systemach podatkowych (rajów podatkowych) i po uzgodnieniu tej strategii na forum OECD, administracja polska niewątpliwie dążyć będzie do jak najszybszego wprowadzenia do polskiego ustawodawstwa przepisów służących realizacji tej strategii.

Należy jednak podkreślić, iż szacowanie wielkości cen transferowych nie jest zadaniem prostym - wymaga specjalistycznej wiedzy z zakresu analizy finansowej, przeanalizowania ogromnej ilości danych porównywalnych, uzyskania szczegółowych informacji od administracji podatkowych innych krajów, itd. W efekcie postępowania podatkowe w bardziej złożonych przypadkach trwają częstokroć miesiące lub lata. Samo więc wprowadzanie odpowiednich regulacji prawnych nie jest wystarczające.

Efektem podejmowanych działań jest wzrastająca z roku na rok liczba decyzji podatkowych dotyczących stosowania przez podatników cen transferowych, a także to, że decyzje te dotyczą coraz większych kwot doszacowanego w ich następstwie dochodu i podatku dochodowego. Opierając się jednak na doświadczeniach administracji podatkowych w krajach, w których organy podatkowe stykają się z problemem cen transferowych od wielu dziesiątków lat, stwierdzić należy, że całkowite wyeliminowanie zjawiska stosowania przez podatników cen transferowych nie jest możliwe. Można zjawisko to co najwyżej ograniczać, co też czyni polska administracja podatkowa w miarę swoich możliwości.

Warszawa, 2001-05-22

W związku z oświadczeniem złożonym przez senatora, Pana Tadeusza Lewandowskiego w dniu 10 maja 2001 r. w sprawie subwencji ogólnej, dotacji na wypłaty dodatków mieszkaniowych i pomoc społeczną - uprzejmie informuję, że począwszy od 1999 r., środki dla gmin są kształtowane zgodnie z ustawą z dnia 26 listopada 1998 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2001 (Dz. U. Nr 150, poz. 983 z późn. zm.).

Z art. 40 tej ustawy wynika, że Minister Finansów informuje jednostki samorządu terytorialnego o rocznych kwotach poszczególnych części subwencji ogólnych, przyjętych w projekcie ustawy budżetowej, z wyjątkiem kwoty części subwencji ogólnej rekompensującej dochody utracone bezpośrednio z tytułu ustawowych ulg i zwolnień, o wysokości rocznej wpłaty na zwiększenie części podstawowej subwencji ogólnej oraz o planowanej na dany rok kwocie dochodów z tytułu udziałów we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, w terminie do dnia 15 października roku bazowego, natomiast w ostatecznych wysokościach przyznanych kwot poszczególnych części subwencji ogólnej oraz o ostatecznej rocznej wpłacie w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy budżetowej.

Kwota przeznaczona na część podstawową subwencji ogólnej dla gmin w 2001 roku wynosi 1.851.446 tys. zł i stanowi sumę około 1,04% planowanych dochodów budżetu państwa w wysokości 161.050.569 tys. zł i wpłat gmin w wysokości 180.000 tys. zł. Część podstawowa subwencji ogólnej została rozdzielona między gminy w następujący sposób:

- pozostałą, po wyłączeniu kwoty wyrównawczej, kwotę części podstawowej subwencji ogólnej, wynoszącą 44.575 tys. zł rozdzielono między wszystkie gminy proporcjonalnie do przeliczeniowej liczby mieszkańców. Przeliczeniowa liczba mieszkańców wszystkich gmin w kraju wynosi 42.428.022 osoby, a więc na jednego mieszkańca przeliczeniowego przypada około 1,05 zł, tj. 807,7% kwoty z 2000 r. (kwota na 1 mieszkańca przeliczeniowego wynosiła wówczas około 0,13 zł).

W związku ze zmniejszeniem wielkości planowanych wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych z kwoty 15.970.400 tys. zł do kwoty 15.342.330 tys. zł, w porównaniu do kwot wstępnych, o których gminy zostały poinformowane pismem Nr ST3-444-64/2000 z dnia 13 października 2000 r., zmniejszono część rekompensującą subwencji ogólnej w zakresie kwoty rekompensującej dochody utracone w związku z likwidacją podatku od środków transportowych z kwoty 1.676.892 tys. zł do kwoty 1.610.945 tys. zł.

Część rekompensująca subwencji ogólnej dla gmin w zakresie kwoty rekompensującej dochody utracone w związku z częściową likwidacją podatku od środków transportowych ustalona jest w wysokości 10,5% planowanych wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych.

Ponadto, uprzejmie informuję, że te jednostki samorządu terytorialnego, które w trakcie roku budżetowego udokumentują różnicę pomiędzy kwotą wyliczoną zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 grudnia 2000 r. w sprawie zasad podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 122, poz. 1330 z późn. zm.) a kwotą niezbędną na prowadzenie w roku 2001 zadań objętych subwencją na zadania oświatowe, mogą ubiegać się o zwiększenie części oświatowej subwencji ogólnej z 1% rezerwy tej części subwencji.

Udział gminy we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, stanowiącego dochód budżetu państwa, ustala się mnożąc ogólną kwotę wpływów z tego podatku przez wskaźnik 0,276 i wskaźnik równy udziałowi należnego, w roku poprzedzającym rok bazowy, podatku dochodowego od osób fizycznych zamieszkałych na terenie gminy, w ogólnej kwocie należnego podatku w tym samym roku, ustalonego na podstawie złożonych, do dnia 30 czerwca roku bazowego, zeznań podatkowych o wysokości osiągniętego dochodu oraz rocznego obliczenia podatku dokonanego przez płatników.

Przedstawiając powyższe wyjaśnienia, pragnę podkreślić, że subwencja ogólna na 2001 r. oraz udział we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych zostały naliczone zgodnie z obiektywnymi kryteriami, ściśle określonymi w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2001.

W sprawie finansowania pomocy społecznej, uprzejmie informuję, że w ustawie budżetowej na 2001 r., w części 85/02 województwo dolnośląskie, w dziale 853 Opieka społeczna zostały zaplanowane dotacje celowe na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zleconych ustawami, realizowanych przez gminy, z przeznaczeniem na: wypłaty zasiłków z pomocy społecznej, a także na składki na ubezpieczenie społeczne opłacane za osoby rezygnujące z pracy w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad ciężko chorym członkiem rodziny, wypłaty zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych, działalność ośrodków wsparcia, działalność ośrodków pomocy społecznej oraz usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze w wysokości 131.682 tys. zł.

Ponadto, w ustawie budżetowej na rok 2001, w części 83 - Rezerwy celowe zostały zaplanowane środki, m.in. dla gmin, na realizowane zadania z zakresu administracji rządowej oraz inne zlecone ustawami, które będą uruchamiane w toku wykonywania budżetu, zgodnie z podziałem dokonanym przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej, z przeznaczeniem na:

Jednocześnie informuję, że na podstawie decyzji Ministra Finansów Nr FS-10-453-365/01 z dnia 20 kwietnia 2001 r. została przekazana I transza rezerwy celowej na zasiłki z pomocy społecznej, dotacje dla samorządu wojewódzkiego na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej oraz dotacje na wspieranie programów ponadregionalnych, regionalnych i lokalnych, służących realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej w wysokości 120.000 tys. zł, w tym 5.000 tys. zł dla województwa dolnośląskiego. Podziału środków na gminy dokonuje Wojewoda Dolnośląski.

Odnośnie braku środków na dofinansowanie wypłat dodatków mieszkaniowych, uprzejmie wyjaśniam, że - zgodnie z ustawą z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 120, poz. 787 z 1998 r. z późn. zm.) - ustawodawca, nakładając na gminy zadanie, jakim jest wypłata dodatków mieszkaniowych, stworzył możliwość zwiększania dochodów własnych gmin przez podwyższanie czynszu regulowanego za lokale mieszkalne w budynkach stanowiących mieszkaniowy zasób gminy. Podwyższone dochody własne miały być - w zamiarze ustawodawcy - głównym źródłem pokrycia wydatków związanych z dodatkami mieszkaniowymi. Dotacja celowa miała stanowić zatem źródło uzupełniające, służące dofinansowaniu wypłat tego świadczenia.

Jednocześnie należy podkreślić, że jakkolwiek, według art. 45a i 45b ww. ustawy, gminy mają możliwość wyboru sposobu obliczenia dotacji celowej na dany okres, na dofinansowanie wypłat tych dodatków, to - zgodnie z uregulowaniami zawartymi w rozdziale 6 tej ustawy, szczególnie art. 45 ust. 2, w sytuacji wyczerpania limitu wydatków zaplanowanych w ustawie budżetowej - na koniec roku nie powstają zobowiązania budżetu państwa wobec gmin z tytułu dotacji.

Pomimo ponad sześciu lat działania omawianej ustawy, nie został osiągnięty jej podstawowy cel - tj. urealnienie stawek czynszu do takiego poziomu, który zapewniałby pokrycie kosztów eksploatacji i kosztów remontów lokali mieszkalnych. W skali całego kraju, średni czynsz regulowany - według szacunku Instytutu Gospodarki Mieszkaniowej - stanowi - w stosunku rocznym - ok. 1% wartości odtworzeniowej lokalu, zatem jest o 2 punkty procentowe niższy niż od maksymalnego poziomu wyznaczonego w cytowanej ustawie. Natomiast faktyczny czynsz, rozumiany jako iloraz sumy należnych wpływów miesięcznych z tytułu czynszu i łącznej powierzchni użytkowej lokali mieszkalnych, w 66% gmin nie przekracza 0,75% wartości odtworzeniowej. Wpływy z czynszów pokrywają koszty utrzymania i remontów zaledwie w 60%. Oznacza to, że gminy nie wykorzystały możliwości samodzielnego kształtowania polityki czynszowej w taki sposób, aby zapewnić sobie, z wpływów z czynszów, środki na finansowanie potrzeb, związanych z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Obowiązek wypłaty dodatków mieszkaniowych spoczywa na gminach i stanowi, zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych, zadanie własne gmin. Budżet państwa natomiast, zgodnie z art. 45 ust. 2 ww. ustawy, corocznie dofinansowuje wypłaty dodatków mieszkaniowych dotacją celową, której podziału dokonuje Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast.

Natomiast w ustawie budżetowej na 2001 r. zaplanowano na omawiane dotacje dla gmin środki w wysokości 550.000 tys. zł, tj. na tym samym poziomie co w 2000 r.

Warszawa, 2001-05-23

W związku z oświadczeniem senatora, Pana Ryszarda Gibuły, złożonym dnia 26 kwietnia 2001 r. dotyczącym wysokości subwencji ogólnej, w tym części oświatowej subwencji ogólnej i udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz dotacji na wypłaty dodatków mieszkaniowych i pomoc społeczną na przykładzie Miasta Świebodzice - uprzejmie informuję, że począwszy od 1999 r., środki dla gmin są kształtowane zgodnie z ustawą z dnia 26 listopada 1998 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2001 (Dz. U. Nr 150, poz. 983 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 40 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2001 r., Minister Finansów poinformował gminy pismem z dnia 30 marca 2001 r. Nr ST3-4820-8/2001 o ostatecznych wysokościach subwencji ogólnej.

- pozostałą, po wyłączeniu kwoty wyrównawczej, kwotę części podstawowej subwencji ogólnej, wynoszącą 44.575 tys. zł rozdzielono między wszystkie gminy proporcjonalnie do przeliczeniowej liczby mieszkańców. Przeliczeniowa liczba mieszkańców wszystkich gmin w kraju wynosi 42.428.022 osoby, a więc na jednego mieszkańca przeliczeniowego przypada około 1,05 zł, tj. 807,7% kwoty z 2000 r. (kwota na 1 mieszkańca przeliczeniowego wynosiła wówczas około 0,13 zł).

W związku ze zmniejszeniem wielkości planowanych wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych z kwoty 15.970.400 tys. zł do kwoty 15.342.330 tys. zł, w porównaniu do kwot wstępnych, o których gminy zostały poinformowane pismem Nr ST3-444-64/2000 z dnia 13 października 2000 r., zmniejszono część rekompensującą subwencji ogólnej w zakresie kwoty rekompensującej dochody utracone w związku z likwidacją podatku od środków transportowych z kwoty 1.676.892 tys. zł do kwoty 1.610.945 tys. zł.

Odnośnie części oświatowej subwencji ogólnej, uprzejmie informuję, że Ministerstwo Edukacji Narodowej wyliczyło dla Miasta Świebodzice należne środki na pokrycie w 2000 r. skutków nowelizacji ustawy - Karta Nauczyciela na 168,07 etatów nauczycielskich w kwocie 565.334 zł. Z tego, w części oświatowej subwencji ogólnej Miasto otrzymało środki w wysokości 197.404 zł (rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 grudnia 1999 r. w sprawie podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego Dz. U. Nr 111, poz. 1284 oraz z roku 2000 Nr 6, poz. 74). W formie dotacji przekazanej z budżetu wojewody dolnośląskiego Miasto otrzymało kwotę 100.842 zł. Z dodatkowych, uruchomionych pod koniec grudnia roku 2000, środków w formie części oświatowej subwencji ogólnej Miasto otrzymało 267.088 zł.

Jak więc wynika z powyższych wyjaśnień, Miasto Świebodzice otrzymało w roku 2000 w pełnej wysokości należne środki na wdrożenie Karty Nauczyciela, tj. do kwoty wyliczonej przez MEN. Ponadto, w dniu 12 kwietnia br. zostały przekazane z budżetu państwa odsetki ustawowe od nie wypłaconych w terminie tj. do 6 października 2000 r. środków na sfinansowanie znowelizowanej w roku 2000 Karty Nauczyciela.

Ponadto, uprzejmie informuję, że te jednostki samorządu terytorialnego, które w trakcie roku budżetowego udokumentują różnicę pomiędzy kwotą wyliczoną zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 grudnia 2000 r. w sprawie zasad podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 122, poz. 1330 z późn. zm.) a kwotą niezbędną na prowadzenie w roku 2001 zadań objętych subwencją na zadania oświatowe, mogą ubiegać się o zwiększenie części oświatowej subwencji ogólnej z 1% rezerwy tej części subwencji.

Zgodnie z art. 3 pkt 3a ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2001, dochodem budżetu gminy jest udział we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, w wysokości 27,6% wpływów z tego podatku od osób zamieszkałych na terenie gminy, ustalonych w sposób określony w art. 5 ww. ustawy.

Udział gminy we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, stanowiącego dochód budżetu państwa, ustala się mnożąc ogólną kwotę wpływów z tego podatku przez wskaźnik 0,276 i wskaźnik równy udziałowi należnego, w roku poprzedzającym rok bazowy, podatku dochodowego od osób fizycznych zamieszkałych na terenie gminy, w ogólnej kwocie należnego podatku w tym samym roku, ustalonego na podstawie złożonych, do dnia 30 czerwca roku bazowego, zeznań podatkowych o wysokości osiągniętego dochodu oraz rocznego obliczenia podatku dokonanego przez płatników.

Minister Finansów każdego roku przekazuje gminom informację o planowanej kwocie ich udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych. Informacja ta nie ma charakteru dyrektywnego, a jedynie informacyjno-szacunkowy, ponieważ dochody podatkowe planowane są w budżecie państwa na podstawie szacunków i prognoz. Natomiast realizacja dochodów może być większa lub mniejsza, w porównaniu z planem, z powodów, na które Minister Finansów nie ma bezpośredniego wpływu. Faktyczne dochody gmin z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych mogą być zatem także większe lub mniejsze od tych wielkości, które wynikają z informacji podanej przez Ministra Finansów.

Realizacja dochodów z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych nie przebiega w ciągu roku równomiernie, w jednakowych wielkościach miesięcznych. Dlatego też, przekazywane gminie co miesiąc udziały w tym podatku mogą być w poszczególnych miesiącach zróżnicowane. Specyfiką podatku dochodowego od osób fizycznych jest bowiem fakt, iż - począwszy od 1992 r. - wpływ z tego podatku w okresie pierwszego półrocza są mniejsze, bowiem w tym czasie dokonywane są zwroty nadpłat powstałych w roku poprzednim. W drugim półroczu danego roku wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych wzrastają, w związku z czym również dochody gmin z tytułu udziału we wpływach z tego podatku są większe.

Wysokość kolejnych rat udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych uzależniona jest od wielkości wpływów z tego podatku za dany miesiąc w skali całego kraju. Dochody budżetów gmin z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych za poszczególne miesiące są realizowane w analogicznym stopniu, jak dochody budżetu państwa z tego tytułu w danym roku.

Zgodnie bowiem z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2001, nie ma podstaw do podjęcia działań zmierzających do zapewnienia gminom realizacji planowanych dochodów z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych. Konsekwentnie, w sytuacji, gdy dochody jednostek samorządu terytorialnego z tego tytułu będą wyższe od planowanych, nie będą podejmowane działania zmierzające do ich obniżenia.

W sprawie finansowania pomocy społecznej, uprzejmie informuję, że w ustawie budżetowej na 2001 r., w części 85/02 województwo dolnośląskie, w dziale 853 Opieka społeczna zostały zaplanowane dotacje celowe na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zleconych ustawami, realizowanych przez gminy, z przeznaczeniem na: wpływy zasiłków z pomocy społecznej, a także na składki na ubezpieczenie społeczne opłacane za osoby rezygnujące z pracy w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad ciężko chorym członkiem rodziny, wypłaty zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych, działalność ośrodków wsparcia, działalność ośrodków pomocy społecznej oraz usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze w wysokości 131.682 tys. zł.

Ponadto, w ustawie budżetowej na rok 2001, w części 83 - Rezerwy celowe zostały zaplanowane środki, m.in. dla gmin, na realizowane zadania z zakresu administracji rządowej oraz inne zlecone ustawami, które będą uruchamiane w toku wykonywania budżetu, zgodnie z podziałem dokonanym przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej, z przeznaczeniem na:

Jednocześnie informuję, że na podstawie decyzji Ministra Finansów Nr FS-10-453-365/01 z dnia 20 kwietnia 2001 r. została przekazana I transza rezerwy celowej na zasiłki z pomocy społecznej, dotacje dla samorządu wojewódzkiego na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej oraz dotacje na wspieranie programów ponadregionalnych, regionalnych i lokalnych, służących realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej w wysokości 120.000 tys. zł, w tym 5.000 tys. zł dla województwa dolnośląskiego. Podziału środków na gminy dokonuje Wojewoda Dolnośląski.

Odnośnie braku środków na dofinansowanie wypłat dodatków mieszkaniowych, uprzejmie wyjaśniam, że - zgodnie z ustawą z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 120, poz. 787 z 1998 r. z późn. zm.) - ustawodawca, nakładając na gminy zadanie, jakim jest wypłata dodatków mieszkaniowych, stworzył możliwość zwiększania dochodów własnych gmin przez podwyższanie czynszu regulowanego za lokale mieszkalne w budynkach stanowiących mieszkaniowy zasób gminy. Podwyższone dochody własne miały być - w zamiarze ustawodawcy - głównym źródłem pokrycia wydatków związanych z dodatkami mieszkaniowymi. Dotacja celowa miała stanowić zatem źródło uzupełniające, służące dofinansowaniu wypłat tego świadczenia.

Jednocześnie należy podkreślić, że jakkolwiek, według art. 45a i 45b ww. ustawy, gminy mają możliwość wyboru sposobu obliczenia dotacji celowej na dany okres, na dofinansowanie wypłat tych dodatków, to - zgodnie z uregulowaniami zawartymi w rozdziale 6 tej ustawy, szczególnie art. 45 ust. 2, w sytuacji wyczerpania limitu wydatków zaplanowanych w ustawie budżetowej - na koniec roku nie powstają zobowiązania budżetu państwa wobec gmin z tytułu dotacji.

Pomimo ponad sześciu lat działania omawianej ustawy, nie został osiągnięty jej podstawowy cel - tj. urealnienie stawek czynszu do takiego poziomu, który zapewniałby pokrycie kosztów eksploatacji i kosztów remontów lokali mieszkalnych. W skali całego kraju, średni czynsz regulowany - według szacunku Instytutu Gospodarki Mieszkaniowej - stanowi - w stosunku rocznym - ok. 1% wartości odtworzeniowej lokalu, zatem jest o 2 punkty procentowe niższy od maksymalnego poziomu wyznaczonego w cytowanej ustawie. Natomiast faktyczny czynsz, rozumiany jako iloraz sumy należnych wpływów miesięcznych z tytułu czynszu i łącznej powierzchni użytkowej lokali mieszkalnych, w 66% gmin nie przekracza 0,75% wartości odtworzeniowej. Wpływy z czynszów pokrywają koszty utrzymania i remontów zaledwie w 60%. Oznacza to, że gminy nie wykorzystały możliwości samodzielnego kształtowania polityki czynszowej w taki sposób, aby zapewnić sobie, z wpływów z czynszów, środki na finansowanie potrzeb, związanych z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Obowiązek wypłaty dodatków mieszkaniowych spoczywa na gminach i stanowi, zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych, zadanie własne gmin. Budżet państwa natomiast, zgodnie z art. 45 ust. 2 ww. ustawy, corocznie dofinansowuje wypłaty dodatków mieszkaniowych dotacją celową, której podział dokonuje Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast.

W ciągu pierwszych lat funkcjonowania omawianego programu, środki planowane w budżecie państwa nie były w całości wykorzystywane, a wskaźnik udziału państwa w finansowaniu wypłat dodatków mieszkaniowych kształtował się na poziomie około 50%. Sytuacja ta uległa zmianie po raz pierwszy w 1999 r., w którym zaplanowane środki okazały się niewystarczające w stosunku do zgłoszonych przez gmin potrzeb. W ustawie na 2001 r. zaplanowano na omawiane dotacje dla gmin środki w wysokości 550.000 tys. zł, tj. na tym samym poziomie co w 2000 r.

Wyżej wymienione rozporządzenie upoważniało Prezesa Krajowego Urzędu Pracy do pozostawienia w swojej gestii, za zgodą ministra właściwego do spraw pracy, do 50% środków przewidzianych w planie Funduszu Pracy na realizację programów na rzecz przeciwdziałania bezrobociu. Środki te były przeznaczone dla powiatów, na których terenie nastąpił w szczególności wzrost stopy bezrobocia w stosunku do przyjętej w algorytmie, na realizację zadań określonych w kontraktach zawartych przez Prezesa Krajowego Urzędu Pracy z samorządami powiatowymi.

W dniu 20 marca 2001 r. Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie w sprawie algorytmu przekazywania środków Funduszu Pracy samorządom województw i powiatów. Zgodnie z postanowieniami tego rozporządzenia, w gestii Prezesa Krajowego Urzędu Pracy pozostanie nie 50%, a 20% środków Funduszu Pracy przewidzianych w planie Funduszu na realizację tzw. aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu (szkolenia, prace interwencyjne, aktywizacja zawodowa absolwentów, programy specjalne, roboty publiczne). Kwota pozostawiona do dyspozycji Prezesa KUP będzie mogła być przeznaczona na:

Rezerwa ta zostanie rozdysponowana w trakcie roku, po wykorzystaniu środków zaplanowanych na składki w budżetach wojewodów, zgodnie z podziałem przedłożonym przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej.

Ze środków przewidzianych w ustawie budżetowej na rok 2001 (w budżetach wojewodów oraz w rezerwie celowej) na finansowanie składek na ubezpieczenie zdrowotne za bezrobotnych bez prawa do zasiłku będą musiały być poniesione również wydatki z tytułu nie opłaconych składek w 2000 r. Poza ww. rezerwą celową nie ma bowiem innych środków rezerwowych, które można byłoby przeznaczyć na ten cel. Minister Finansów jest ograniczony w sowich działaniach wpływem dochodów z podatków i przepisami prawa i nie ma możliwości przyznania wojewodom z rezerwy celowej wyższych środków, niż kwota ujęta w tej rezerwie.

Ponadto pragnę dodać, że został opracowany projekt nowej ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Zgodnie z tym projektem, zasadniczym sposobem finansowania jednostek samorządu terytorialnego będą dochody własne i subwencja. Nowy system finansowania samorządów ma zapewnić zwiększenie dochodów własnych jednostek samorządu terytorialnego przez zastąpienie dochodami własnymi dotychczasowych dotacji celowych na finansowanie bądź dofinansowanie zadań własnych, jak również niektórych dotacji na zadania z zakresu administracji rządowej.

Mechanizm wyrównawczy ma korygować skutki nierównomiernego rozłożenia źródeł dochodów własnych jednostek i relacjonowany będzie do kilku źródeł dochodów budżetu państwa.

Warszawa, dnia 23.05.2001 r.

Zgodnie z zapisami umowy sprzedaży 35% akcji Telekomunikacji Polskiej S.A. zawartej w dniu 25 lipca 2000 r. pomiędzy Skarbem Państwa a France Telecom S.A. i Cogecom S.A. oraz Kulczyk Holding S.A. i Tele-Invest S.A. kupujący zobowiązani są do tego, że będą wykonywali wszelkie uprawnienia dostępne im wobec Spółki, aby zapewnić, że przez okres 36 miesięcy od dnia transakcji (tj. 12 października 2000 r.) zostanie utrzymany w Spółce poziom zatrudnienia istniejący w TP S.A. w dniu transakcji. Nie stanowi naruszenia zobowiązania Konsorcjum przypadek, kiedy zmniejszenie poziomu zatrudnienia w Spółce nastąpi w następstwie śmierci pracownika, przejścia na emeryturę lub uzyskania i skorzystania z uprawnień do renty zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, jak również ustania stosunku pracy w warunkach określonych w art. 52, 53 i 66 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeksu pracy lub w wyniku wypowiedzenia umowy o pracę przez pracownika albo rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron, a także kiedy zmniejszenie poziomu zatrudnienia w Spółce nastąpi zgodnie z postanowieniami Pakietu Socjalnego, który został podpisany w dniu 30 czerwca 2000 r.

Warszawa, 28.05.2001 r.

W związku z wprowadzeniem reformy ochrony zdrowia i wejściem w życie z dniem 1 stycznia 1999 r. ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. z 1997 r. Nr 28, poz. 153 z późn. zm.) wszystkie zakłady opieki zdrowotnej zmieniły formę prowadzenia gospodarki finansowej z jednostek budżetowych ochrony zdrowia w samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej. Od chwili wpisania podmiotów do rejestru publicznych zakładów opieki zdrowotnej, prowadzonego przez sąd rejestrowy, zakłady te samodzielnie pokrywają z posiadanych środków i uzyskiwanych przychodów koszty działalności i zobowiązania. Wynika to z art. 35b ust. 1 i art. 60 ust. 1 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 1991 r. Nr 91, poz. 408 z późn. zm.) oraz z art. 40 ust. 1 Kodeksu cywilnego.

Problem zobowiązań zakładów opieki zdrowotnej usamodzielnionych w latach 1996-98 był wielokrotnie poruszany w trakcie posiedzeń senackich i sejmowych komisji, jak i podczas wielu spotkań przedstawicieli samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia, Ministerstwa Finansów oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Aby zapewnić wszystkim jednostkom ochrony zdrowia równy start w nowym systemie ubezpieczeniowo-budżetowym podjęte zostały decyzje o regulacji zobowiązań jednostek ochrony zdrowia, tzn. zobowiązań powstałych przed ich przekształceniem w samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej.

Z umowy tej wyłączone zostały zobowiązania powstałe w ochronie zdrowia wobec budżetu państwa, budżetów gmin i wobec ZUS oraz z tytułu zasądzonych rent i odszkodowań za szkody popełnione podczas leczenia w byłych państwowych jednostkach budżetowych ochrony zdrowia. Są one finansowane z budżetu państwa. Umową z dnia 1 kwietnia 1999 r. nie zostały objęte również zobowiązania powstałe w samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej.

W związku ze zgłaszanymi zarzutami, iż w wielu przypadkach zobowiązania w samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej powstały w wyniku niewywiązywania się Wojewodów z umów zawartych z tymi zakładami w sprawie świadczenia odpłatnych usług zdrowotnych, a więc niewątpliwie są to zobowiązania Skarbu Państwa, podjęta została decyzja o rozszerzeniu roli Banku Handlowego w zakresie regulowania zobowiązań ochrony zdrowia powstałych do dnia 31 grudnia 1998 r.

Obsługą przez Bank Handlowy powinny być objęte tylko te zobowiązania, które uznane są za bezsporne. Ocena czy zobowiązanie jest bezsporne należy wyłącznie do Wojewody. Ocena ta powinna być dokonana po wnikliwym przeanalizowaniu treści zawartej umowy i jej wykonania przez obie strony. Ze względu na znaczne zróżnicowanie stanów faktycznych oraz brak ujednoliconych wzorów umów nie jest możliwe sformułowanie wyczerpujących wytycznych odnoszących się do wszystkich sytuacji.

- Ustalona została cena jednostkowa świadczenia lub ogólna kwota zapłaty oraz limit zakupionych świadczeń, który miał podlegać renegocjacjom w razie wcześniejszego wykonania. W tych sytuacjach powinna zostać poddana ocenie ta część umowy, która zobowiązywała do dokonania zmian w razie zaistnienia określonych warunków (na ile precyzyjnie wyrażono intencje stron) oraz powinno nawiązać się pomocniczo do sytuacji historycznej (liczby świadczeń udzielanych w takim samym okresie w latach ubiegłych).

Zdarzały się sytuacje, w których pomimo usamodzielnienia zakładu opieki zdrowotnej Wojewoda kontynuował dotychczasowe zasady jego finansowania. Niepodpisanie umowy nie oznacza, że umowa nie została zawarta. Strony potwierdziły istnienie wzajemnych zobowiązań realizując swoje świadczenia - z jednej strony wykonując usługi zdrowotne, z drugiej strony przekazując środki na utrzymanie zakładu. W takich sytuacjach Wojewodowie muszą stwierdzić, czy i które należności stanowią ewentualne zobowiązanie Skarbu Państwa. W przypadku, gdy zobowiązanie nie wynika z niewywiązania się Wojewody z jednoznacznie określonych w umowie obowiązków, ale w wyniku analizy danych historycznych. Wojewoda stwierdza bezsporność zobowiązania, konieczne jest sporządzenie umowy/ugody, w której samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej potwierdzi, że określona przez Wojewodę kwota zobowiązania stanowi zaspokojenie wszelkich roszczeń finansowych z tytułu, którego dotyczy. W przypadku gdy strony nie dojdą do porozumienia w zakresie całego roszczenia, a Wojewoda uzna część roszczeń jako bezsporne, powinien sporządzić oświadczenie o uznaniu tej części rozliczenia jako zobowiązanie Skarbu Państwa.

Jednocześnie uprzejmie informuję Panią Marszałek, że niezależnie od środków pozyskiwanych z Kas Chorych na realizację świadczeń zdrowotnych, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej mogą otrzymywać środki finansowe z odpłatnych świadczeń zdrowotnych udzielanych w szczególności na zlecenie organu, który utworzył zakład lub innych organów uprawnionych, osób objętych ubezpieczeniem innym niż ubezpieczenie społeczne, instytucji ubezpieczeniowych, zakładów pracy, organizacji społecznych, innych zakładów opieki zdrowotnej, osób fizycznych nie objętych ubezpieczeniem lub za świadczenie nie przysługuje w ramach ubezpieczenia z wydzielonej działalności gospodarczej jeżeli statut tego zakładu przewiduje prowadzenie takiej działalności oraz darowizn.

Samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej może również uzyskiwać dotacje budżetowe od organu, który utworzył zakład, m.in. na realizację zadań w zakresie zapobiegania chorobom i urazom lub innych programów zdrowotnych oraz promocję zdrowia, pokrycie kosztów kształcenia i podnoszenia kwalifikacji osób wykonujących zawody medyczne i inwestycje, w tym zakup wysoko specjalistycznej aparatury i sprzętu medycznego.

W Ministerstwie Zdrowia realizowany jest Program Restrukturyzacji w Ochronie Zdrowia w roku 2001. Jest on kontynuacją rozpoczętego w 1999 roku rządowego Programu Działań Wspierających Dla Pracowników Zakładów Opieki Zdrowotnej Jako Elementu Restrukturyzacji Zatrudnienia Związanego z Reformą Ochrony Zdrowia. Od 2000 roku rozpoczęło się tworzenie Regionalnych Programów Restrukturyzacji, obejmujących jednostki ochrony zdrowia z całego województwa. Ich przygotowanie odbywało się przy udziale zakładów opieki zdrowotnej, związków zawodowych, a także samorządów terytorialnych i Kas Chorych.

Restrukturyzacja ma doprowadzić do powstania spójnego, efektywnego kosztowo systemu opieki zdrowotnej, dopasowanego do potrzeb mieszkańców poszczególnych regionów, przy optymalnym wykorzystaniu zasobów już istniejących. Koszty tych działań przekraczają możliwości finansowe nie tylko jednostek ochrony zdrowia, ale także jednostek samorządu terytorialnego, pełniących funkcje organów założycielskich samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, dlatego konieczne jest wsparcie środkami z budżetu państwa.

W ramach realizacji Programu Restrukturyzacji w Ochronie Zdrowia Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej przy ul. Kościuszki 28 w Płocku otrzymał następujące środki finansowe:

w 1999 roku:

480 240 - restrukturyzacja zatrudnienia (180 osób)

w 2000 roku:

detoksykacyjnym

Stosowne dokumenty z regionów były składane do Ministerstwa Zdrowia do dnia 30 marca br. Regionalny Komitet Sterujący województwa mazowieckiego zaproponował sfinansowanie zakupu przez Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej przy ul. Kościuszki 28 w Płocku aparatu RTG, przeprowadzenie adaptacji pomieszczeń na pracownię RTG (kwota 300 000 złotych) i wydatków bieżących, obejmujących zakupy aparatury i remonty (kwota 100 000 złotych). Ostateczna decyzja w sprawie podziału środków finansowych zostanie podjęta w najbliższym czasie.

Z wyrazami szacunku

Grzegorz Opala

Warszawa, dnia 24.05.2001 r.

Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 25 czerwca 1997 r. o cudzoziemcach (Dz. U. Nr 114, poz. 739 z późn. zm.), cudzoziemiec może przekroczyć granicę oraz przebywać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli posiada ważny dokument paszportowy oraz wizę, o ile przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej.

Artykuł 1 ust. 2 ustawy stanowi, iż do spraw objętych przepisami ustawy, które uregulowane są postanowieniami umów i porozumień międzynarodowych obowiązujących Rzeczpospolitą Polską, stosuje się postanowienia tych umów i porozumień. Obywatel państwa, z którym RP zawarła umowę o ruchu bezwizowym, może przebywać w naszym kraju na podstawie ważnego paszportu w okresie przewidzianym umową międzynarodową.

W myśl art. 6 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach, cudzoziemiec wjeżdżający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej winien posiadać i okazać na żądanie uprawnionego organu środki niezbędne do pokrycia kosztów wyjazdu na terytorium RP, przejazdu przez to terytorium, pobytu na nim i wyjazdu z terytorium RP oraz zezwolenie na wjazd do innego państwa lub na powrót do kraju pochodzenia, jeżeli zezwolenie takie jest wymagane.

1) waluty polskiej lub zagranicznych środków płatniczych, które mogą być w Rzeczypospolitej Polskiej legalnie wymienione,

3) zaproszenia, o którym mowa w art. 15 ustawy,

Na zasadzie ust. 3 art. 6 ustawy, posiadanie przez cudzoziemca środków niezbędnych do wjazdu może być potwierdzone przez pokazanie biletu uprawniającego do podróży do kraju pochodzenia lub innego państwa albo przez posiadanie środka transportu.

Ilość środków, które winien posiadać cudzoziemiec, określa rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 czerwca 1998 r. w sprawie określenia wielkości środków niezbędnych do pokrycia kosztów wjazdu, przejazdu, pobytu i wyjazdu cudzoziemców przekraczających granicę Rzeczypospolitej Polskiej oraz szczegółowych zasad dokumentowania ich posiadania(Dz. U. Nr 90, poz. 574 z późn. zm.).

W przypadku, gdy cudzoziemiec nie posiada środków finansowych w wymaganej ilości, można odmówić mu wjazdu na terytorium RP, bądź określić okres pobytu adekwatnie do ilości posiadanych środków, o czym stanowi art. 13 ust. 3 i 4 ustawy o cudzoziemcach.

2) został skazany prawomocnym wyrokiem:

3) istnieje uzasadnione podejrzenie, że prowadzi działalność mającą na celu pozbawienie niepodległości, oderwanie części terytorium, obalenie przemocą ustroju lub osłabienie mocy obronnej Rzeczypospolitej Polskiej, w działalności takiej uczestniczy, organizuje ją, bądź jest członkiem organizacji prowadzącej taką działalność,

5) istnieje uzasadnione podejrzenie, że przewozi lub przenosi przez granicę, bez wymaganego zezwolenia, broń, materiały wybuchowe, materiały promieniotwórcze lub środki odurzające bądź psychotropowe, w działalności takiej uczestniczy, organizuje ją, bądź jest członkiem organizacji prowadzącej taką działalność,

Należy zauważyć, iż dane cudzoziemców spełniających chociaż jedną z przesłanek wymienionych w art. 13 ust. 1, umieszczone są w wykazie cudzoziemców, których pobyt na terytorium RP jest niepożądany (vide art. 64 ustawy o cudzoziemcach). Wykaz ten prowadzi Komendant Główny Straży Granicznej. Zgodnie z art. 80 pkt 1 analizowanej ustawy, decyzje o odmowie wjazdu wydają komendanci granicznych placówek kontrolnych Straży Granicznej. Od decyzji wydawanych przez komendantów granicznych placówek kontrolnych Straży Granicznej przysługuje odwołanie do Komendanta Głównego Straży Granicznej, co wynika z art. 100 ust. 3 ustawy o cudzoziemcach.

Czas trwania studiów najczęściej przekracza okres, przez jaki cudzoziemiec może przebywać na terytorium Polski w ramach ruchu bezwizowego, a zatem zasadne jest, aby zainteresowany ubiegał się o uzyskanie wizy pobytowej lub zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony.

Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1997 r. o cudzoziemcach, wizę pobytową wydaje się na oznaczony czas pobytu, nie dłuższy niż 6 miesięcy. W myśl art. 79 ust. 1 organem właściwym do wydania ww. wizy jest: za granicą - kierownik polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego, w kraju - wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca, a w szczególnie uzasadnionych wypadkach - komendant granicznej placówki kontrolnej Straży Granicznej. Zgodnie z art. 8 ust. 3 i 4, cudzoziemiec może wystąpić w okresie ważności wizy lub w okresie, w którym mógł przebywać w Polsce w ramach ruchu bezwizowego, o wydanie kolejnej wizy pobytowej na czas nie dłuższy niż 6 miesięcy. Jednakże łączny okres pobytu na podstawie tych wiz nie może przekroczyć 12 miesięcy, licząc od dnia pierwszego wjazdu. Zatem nie ma możliwości, aby cudzoziemiec przebywał w Polsce na podstawie wiz pobytowych ponad 12 miesięcy (ustawa nie wprowadza w tym zakresie żadnych wyjątków dla osób będących studentami).

Jednocześnie należy podkreślić, że art. 8 ust. 3 w związku z art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1997 r. o cudzoziemcach nie dopuszcza możliwości wydania cudzoziemcowi kolejnej wizy przez wojewodę, w sytuacji, gdy zainteresowany otrzymał już wizę podczas pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Cudzoziemiec, który zamierza pozostać w Polsce dłużej niż 12 miesięcy, powinien zwrócić się do właściwego terytorialnie wojewody z wnioskiem o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony i wydanie karty czasowego pobytu. Jednakże warunkiem udzielenia zainteresowanemu takiego zezwolenia jest wykazanie przez cudzoziemca, że istnieją okoliczności uzasadniającego jego zamieszkiwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez dłuższy okres czasu (np. w związku z podjęciem nauki). Zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony udziela się na okres od 2 lat z możliwością przedłużenia, nie dłużej jednak niż do 10 lat.

W myśl art. 82 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1997 r. o cudzoziemcach, wniosek o udzielenie przedmiotowego zezwolenia składa się za pośrednictwem polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego właściwego ze względu na miejsce pobytu - jeżeli cudzoziemiec przebywa poza granicami Polski, lub do wojewody właściwego ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca - jeżeli zainteresowany legalnie przebywa w naszym kraju.

Stosownie do art. 12 ustawy o cudzoziemcach, cudzoziemiec jest obowiązany opuścić terytorium RP przed upływem terminu ważności wizy, chyba że uzyskał zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony.

Jeżeli cudzoziemiec nie uzyskał przedmiotowego zezwolenia, powinien wyjechać z Polski i ubiegać się o uzyskanie wizy u właściwych polskich organów za granicą. Należy podkreślić, iż fakt złożenia wniosku o wydanie kolejnej wizy lub zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony i wydanie karty czasowego pobytu nie legalizuje pobytu. Jeżeli cudzoziemiec nie uzyska kolejnej wizy lub przedmiotowego zezwolenia przed upływem terminu ważności dotychczas posiadanej wizy, powinien wyjechać z Polski i oczekiwać na rozstrzygnięcie sprawy poza granicami naszego kraju.

Ponadto, zainteresowany ma obowiązek przedstawić ważny dokument paszportowy oraz poświadczenie potwierdzające dopełnienie obowiązku meldunkowego. Jeżeli powodem, dla którego cudzoziemiec ubiega się o uzyskanie przedmiotowego zezwolenia, jest fakt pobierania nauki w Polsce, wówczas jest on obowiązany złożyć zaświadczenie potwierdzające podjęcie lub kontynuowanie nauki w szkole oraz określające przewidywany regulaminem czas jej trwania.

Polska od 1990 roku stała się krajem tranzytowym, a następnie docelowym dla niektórych cudzoziemców szukających polepszenia ekonomicznych warunków życia. Do 1998 r. najczęstszymi nielegalnymi migrantami byli obywatele Indii, Pakistanu, Bangladeszu oraz Sri Lanki. Dzięki współdziałaniu Straży Granicznej z Ministerstwem Spraw Zagranicznych, polskimi placówkami dyplomatycznymi, wnikliwej kontroli wjazdowej do Polski, uszczelnianiu granicy wschodniej oraz kontrolom legalności pobytu cudzoziemców w Polsce, nielegalna migracja cudzoziemców z tego regionu świata została w dużej mierze wyeliminowana (w tej sytuacji opłata, jaką muszą wnosić cudzoziemcy dla organizatorów nielegalnego przerzutu do Polski i do krajów Europy Zachodniej znacznie wzrosła i wynosi ok. 8-10 tys. $).

Istotne znaczenie dla Polski mają zobowiązania wobec państw z Grupy Schengen (vide: Układ pomiędzy Rządami Państw Wspólnoty Gospodarczej Beneluksu, RFN, Republiki Francuskiej, dotyczący stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach - Schengen, dnia 14 czerwca 1985 r. oraz Konwencja o realizacji ww. układu - Schengen, dnia 19 czerwca 1990 r.). Podpisane w 1991 r. Porozumienie zobowiązuje Straż Graniczną do przeciwdziałania nielegalnej migracji, a w przypadku dopuszczenia do niej - przyjmowania od tych państw migrantów, którzy przybyli do Polski.

Ustosunkowując się do przypadku opisanego w oświadczeniu, Ministerstwo Edukacji Narodowej nie dysponowało - w czasie przybycia cudzoziemców z Pakistanu - wiedzą, jakimi świadectwami legitymują się osoby przyjęte do Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi. Niemniej, świadectwa te powinny być - ze względu na brak odpowiedniej umowy z Pakistanem - nostryfikowane. MEN nie dysponowało też informacją o przyjęciu jakichkolwiek cudzoziemców na studia w Wyższej Szkole Humanistyczno-Ekonomicznej. Według oceny BUWiWM, koszt studiów w RP dla cudzoziemców powinien być nie niższy niż 7 tysięcy $. Cudzoziemcy podejmujący naukę muszą ponadto legitymować się stosownym zaświadczeniem o zdrowiu, a także podlegają ubezpieczeniom zdrowotnym.

2) posiadać kwotę w wysokości 2.500 $ na roczne utrzymanie,

Reasumując, żaden z obywateli Pakistanu nie spełnił łącznie wszystkich wymaganych warunków, co upoważniło Straż Graniczną do podjęcia decyzji o anulowaniu wiz i nie zezwoleniu na przekroczenie granicy RP.

Antoni Podolski