W dniu 14 kwietnia bieżącego roku w czasie posiedzenia Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu przedstawiłem pani Franciszce Cegielskiej - ministrowi zdrowia, problemy emerytów i rencistów z odprowadzeniem składek na ubezpieczenie zdrowotne od dochodów uzyskiwanych z więcej niż z jednego źródła. Otrzymałem wówczas zapewnienie, że krzywdzące tych ludzi przepisy zostaną znowelizowane przez rząd. Zwracam się do Pani Minister z apelem o wywiązanie się z tego zobowiązania.

W myśl postanowień ustawy z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. z 1997 r. nr 28, poz. 153 z późniejszymi zmianami) w art. 22 zawarta została zasada stanowiąca, że jeżeli ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego źródła, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od wszystkich tych przychodów...

Postanowiono w tym przepisie, że składkę na ubezpieczenie zdrowotne odprowadza się od przychodów uzyskiwanych ze wszystkich źródeł, więc pracownik, emeryt lub rencista prowadzący własną działalność gospodarczą - nawet gdy jest ona dodatkowym źródłem niewielkich dochodów - poza składką na ubezpieczenie zdrowotne opłacaną przez pracodawcę lub ZUS jest zobligowany do samodzielnego opłacania składki zdrowotnej również z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. W cytowanej ustawie postanowiono, że osoba prowadząca działalność gospodarczą, z której sama rozlicza się z fiskusem, ma obowiązek odprowadzania składki na ubezpieczenie zdrowotne, której podstawą wymiaru będzie kwota zadeklarowana, nie niższa jednak niż 7,5% obliczanych z 60% średniej płacy w kraju.

Analizując regulacje odnoszące się do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, należy stwierdzić, że są one zawarte w art. 21 ustawy z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, który nakazuje przy obliczaniu składek dla większości ubezpieczonych stosować przepisy określające postawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne tych osób, a więc jest tu odniesienie do przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1998 r. nr 137, poz. 887).

W obu przywołanych ustawach ustawodawca w sposób analogiczny przyjął rozwiązania odnoszące się do ustalenia podstawy wymiaru składek dla ubezpieczonych, natomiast odmiennie uregulowane zostały kwestie opłacania składek. W ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych ustawodawca postanowił, że jeżeli ubezpieczeni pracownicy, emeryci lub renciści wykonują dodatkową działalność o gospodarczą, to od tej działalności nie muszą płacić składek na ubezpieczenie społeczne. W ustawie o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym ustawodawca przyjął w art. 22 odmienną regulację, stanowiąc, że składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana będzie ze wszystkich źródeł przychodu.

U podstaw rozwiązania przyjętego w art. 22 należy upatrywać realizacji postanowień przyjętych w art. 1a pkt 1 ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, stanowiących, że ubezpieczenie zdrowotne jest oparte w szczególności na zasadach solidarności społecznej. Praktycznie zasada ta sprowadza się do stwierdzenia, że wszyscy członkowie społeczeństwa uzyskujący dochody składają się na ponoszenie kosztów świadczeń zdrowotnych, udzielanych wszystkim potrzebującym ubezpieczonym na tych samych zasadach i na tym samym poziomie, bez względu na uzyskiwane dochody.