Warszawa, dnia 4 lipca 2000 r.

Pani
prof. dr hab. Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (obecnie gminnym) przewidywała możliwość zawieszenia przez Prezesa Rady Ministrów organów gminy i ustanowienia zarządu komisarycznego. Zatem zastosowanie takiego środka nadzoru nie jest instytucją nową w funkcjonowaniu systemu nadzoru nad samorządem terytorialnym. Wyjątkowość omawianego środka wynika z faktu, iż ze względu na poważne konsekwencje dla samorządu, jest on stosowany w nadzwyczajnych sytuacjach. Od 1990 r., czyli od początku istnienia reaktywowanego samorządu, miały miejsce przypadki skorzystania przez Prezesa Rady Ministrów ze swoich ustawowych kompetencji, tj. zawieszenia organów gminy i ustanowienia zarządu komisarycznego.

Nie można zgodzić się z twierdzeniem, iż działalność organów nadzoru w przedmiotowej sprawie naruszyła Europejską Kartę Samorządu Terytorialnego, sporządzoną w Strasburgu, w dniu 15 października 1985 r. (Dz.U. z 1994 r., Nr 124, poz. 607), gdyż cyt. Karta nie zawiera bezwzględnej ochrony samodzielności jednostek samorządu terytorialnego. Art. 8 EKST stanowi, iż kontrola samorządu terytorialnego jest wykonywana na zasadach określonych w Konstytucji lub ustawach. Środki zastosowane przez organy nadzoru w stosunku do organów gminy Warszawa-Centrum są środkami przewidzianymi w ustawie o samorządzie gminnym.

Na zakończenie pragnę poinformować, iż ocena faktu, czy zaistniały przesłanki zawieszenia organów, należy do suwerennej decyzji Prezesa Rady Ministrów, jako konstytucyjnego organu nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego. Wydawane przez organy nadzoru rozstrzygnięcia nadzorcze podlegają kontroli sądu administracyjnego, dlatego też ostateczna ocena zasadności zawieszenia organów gminy i ustanowienia zarządu komisarycznego należy do sądu administracyjnego.

Marek Biernacki