Spis oświadczeń, poprzednie oświadczenie, następne oświadczenie


24. posiedzenie Senatu RP

3 grudnia 1998 r.

Oświadczenie

Moje oświadczenie związane jest z dość kontrowersyjną sprawą proponowanych zmian dotyczących funkcjonowania pracowniczych ogrodów działkowych. Pilski Zarząd POD przedstawił mi wiele wątpliwości dotyczących tego, co zawiera projekt ustawy o realizacji programu powszechnego uwłaszczenia obywateli. Na podstawie tych wniosków chciałbym zwrócić uwagę na kilka bardzo istotnych niedociągnięć w proponowanym projekcie.

Otóż projekt ustawy przewiduje przekazanie działek pracowniczych jej użytkownikom na własność. Konsekwencją przyjęcia tego rozwiązania będzie uzyskanie przez działkowców prawa własności. To bardzo dobrze. Z drugiej jednak strony należy zwrócić uwagę na pewne zagrożenia z tym związane. Po pierwsze, właściciele działek zostaną pozbawieni możliwości uczestnictwa w pośrednim uwłaszczeniu. Po drugie, otrzymując działkę na własność, właściciel będzie musiał ponosić konsekwencje związane z obowiązkami każdego właściciela nieruchomości: będzie musiał ponosić obowiązki podatkowe - podatek gruntowy czy podatek od ewentualnej sprzedaży; będzie ponadto musiał spełnić wymogi prawa budowlanego. Niebawem zostanie wprowadzony podatek katastralny, który w takim przypadku obejmie również działkowców. Wszystkie te dodatkowe koszty mogą przekroczyć w niektórych przypadkach nawet wartość działki. W konsekwencji koszty jej utrzymania wielokrotnie wzrosną. A wiadomo, że plony z działek często obniżają, i to znacznie, wydatki rodzin uboższych i średnio zamożnych.

Dodatkowo trzeba uwzględnić znaczne różnice w wartościach gruntów, na których znajdują się ogrody działkowe. W centrach dużych miast za metr kwadratowy będzie można otrzymać nawet kilka tysięcy dolarów, zaś w małych miastach nie dostanie się nawet kilkuset złotych. Zdecydowana większość działkowców otrzyma jednak działki o znikomej wartości.

Projekt zakłada, że przyjęcie działki na własność jest bezpłatne, ale do kwoty równej wartości świadectwa udziałowego. Jeśli jednak wartość gruntu przekracza wartość świadectwa, to uwłaszczony działkowiec musi zapłacić różnicę. Może to doprowadzić do tego, że właściciela działki z dużego miasta nie będzie stać na zapłacenie tej różnicy. Z kolei dla tych, w przypadku których różnica będzie ujemna, nie ma przygotowanych żadnych rozwiązań. Poza tym nie ma w tym projekcie jasnych przepisów dotyczących działkowców, którzy nie skorzystają z uwłaszczenia bezpośredniego, a więc nie wykupią swoich działek, choćby z tego właśnie powodu, że nie będzie ich na to stać. To z kolei może doprowadzić do sytuacji, w której mniej zamożni działkowcy znaczną pozbywać się swoich działek za bezcen, a nowi właściciele postawią na nich na przykład supermarkety, warsztaty lub fabryki. Jest to oczywiste zagrożenie dla dalszego istnienia ogrodów działkowych.

Kolejna wątpliwość dotyczy majątku wspólnego ogrodów działkowych, infrastruktury, która obejmuje drogi, dom działkowca, wodociągi, sieć elektryczną i stacje transformatorowe. Obecnie ich właścicielem jest związek, a zarządzanie nad infrastrukturą odbywa się w zasadzie społecznie. Nie ma żadnych propozycji, w jaki sposób mają funkcjonować ogrody działkowe, na terenach których będą prywatne parcele. Może to spowodować znaczny bałagan prawny i organizacyjny.

Wejście w życie tej ustawy spowoduje, że pracownicze ogrody działkowe praktycznie przestaną istnieć, większość bowiem działkowców nie będzie mogła pozwolić sobie na utrzymanie swoich działek w nowych warunkach.

Trzeba również zaznaczyć, że w krajach Unii Europejskiej nie występują rozwiązania podobne do tych, jakie prezentuje projekt ustawy. Ogrody działkowe w krajach Unii są pod szczególną opieką samorządów. Projekt ten może spowodować, że w Polsce stracimy w miastach tereny zielone, a liczne rodziny stracą tę szczególną formę pomocy, jaką są działki. Zmiany te uderzą nie tylko w interesy samych działkowców, ale także w samorząd, który dotychczas dbał o ich prawa.

Dlatego proponuję, aby jeszcze raz przeanalizować przyszłe zmiany obejmujące funkcjonowanie pracowniczych ogrodów działkowych.


Spis oświadczeń, poprzednie oświadczenie, następne oświadczenie