Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Pracy i Polityki Społecznej przekazał informację w związku z oświadczeniem senatora Adama Graczyńskiego, złożonym na 67. posiedzeniu S
enatu ("Diariusz Senatu RP" nr 73):Warszawa, 23.11.2000 r.
Pani
Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowna Pani Marszałek,
W związku z przekazaniem przy piśmie z dnia 3 listopada br. (znak: AG/043/339/2000/IV) oświadczenia Pana Senatora Adama Graczyńskiego w sprawie działań zmierzających do obniżenia poziomu bezrobocia w województwie śląskim uprzejmie informuję, co następuje:
1. Wzrost liczby bezrobotnych, jaki obserwujemy w ciągu ostatnich dwóch lat w Polsce, w tym także w województwie śląskim, wynika przede wszystkim z następujących powodów:
- Przyśpieszenia procesów restrukturyzacji gospodarki.
- Zwiększonego napływu absolwentów. Dały o sobie znać efekty wyżu demograficznego.
- Ujawnieniu się osób pragnących poprzez status bezrobotnego uzyskać opłacanie z budżetu państwa składki na ubezpieczenie zdrowotne - w wielu przypadkach są to osoby zatrudnione w tzw. szarej strefie.
- Spadku tempa przyrostu liczby miejsc pracy, szczególnie w małych i średnich przedsiębiorstwach oraz dużej fluktuacji zatrudnienia w tym sektorze, co w efekcie zwiększyło wpływ pracowników na rynek pracy. Było to spowodowane głównie czynnikami zewnętrznymi - np. kryzysem rosyjskim, a także nadmiernym fiskalizmem oraz (co bardzo podkreślają pracodawcy) mają
elastycznością przepisów prawa pracy.- "Wygaszania" pakietów socjalnych.
2. Uwzględniając ograniczoną skuteczność dotychczasowej polityki rynku pracy dla zmniejszenia bezrobocia, a także wyzwania jakie stoją przed polską gospodarką, w tym integrację z Unią Europejską, niezbędne są zdecydowanie inne działania obok tradycyjnych programów rynku pracy. Mając powyższe na uwadze 4 stycznia br. Rada Ministrów przyjęła do realizacji "Narodową Strategię Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich w latach 2000-
2006". Strategia zawiera pogłębioną diagnozę sytuacji na rynku pracy w Polsce oraz zbiór kierunków działań, których realizacja przyczyni się do wzrostu produktywnego zatrudnienia, a więc także do ograniczenia bezrobocia i jego negatywnych skutków.Do podstawowych kierunków działań rządu w latach 2000-2006 będzie należeć:
1. poprawa "zatrudnialności", tj. bardziej skuteczne niż dotąd kształtowanie u osób poszukujących pracy umiejętności warunkujących uzyskanie zatrudniania,
2. rozwój przedsiębiorczości,
3. wspieranie zdolności adaptacyjnych przedsiębiorstw i ich pracowników do nowych i zmieniających się warunków funkcjonowania rynku pracy,
4. wdrożenie polityki równości szans na rynku pracy.
Na podstawie Strategii został opracowany i przyjęty przez rząd w dniu 20 czerwca br. "Narodowy Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia na lata 200-2001", stanowiący jej uszczegółowienie. Dokument ten należy traktować jako kompleksowy program zwalczania bezrobocia w latach 2000-2001.
Priorytety "Narodowego Planu (...)" są następujące:
- obniżenie ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej, ułatwienie procesów adaptacji przedsiębiorstw do zmieniających się wymagań rynku i zwiększenie mobilności pracowników,
- redukcja kosztów pracy,
- kontynuacja reformy systemu podatkowego w kierunku zmniejszenia obciążeń zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstw,
- wdrożenie nowego modelu wspierania procesów restrukturyzacji zatrudnienia poprzez zaniechanie polityki dezaktywizacji osób starszych, zwiększenie nacisku na wspomaganie alternatywnych miejsc pracy oraz poprawę kwalifikacji odchodzących młodszych, bardziej mobilnych pracowników,
- stosowanie aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu opartych o indywidualne i grupowe programy aktywizacji zawodowej i aktywne pośrednictwo pracy,
- zracjonalizowanie sposobu rozdziału kompetencji poszczególnych organów administracji publicznej w realizacji polityki rynku pracy. Istnieje pilna potrzeba przekazania samorządowi województwa kompetencji do organizowania i współfinansowania aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu, zaś wojewodom zadań związanych z kontrolą legalności zatrudnienia i wydawaniem zgody na zatrudnienie cudzoziemców,
- preferowanie projektów z obszaru rozwoju zasobów ludzkich w programowaniu środków pomocowych,
- wdrożenie w Polsce nowego modelu kształcenia ustawicznego opartego o zasady gospodarki rynkowej, z zapewnieniem współdecydowania partnerów społecznych o wyborze kierunków kształcenia oraz wsparcia finansowego budżetu państwa.
3. Uwzględniając trudną sytuację na rynku pracy w województwie śląskim decyzją rządu 27 powiatów wraz z miastami na prawach powiatu z tego województwa zostało zaliczonych do powiatów zagrożonych strukturalną recesją i degradacją społeczną. Znalazło to swój wyraz w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 1999 r. w sprawie określenia powiatów (gmin) zagrożonych strukturalną recesją i degradacją społeczną, w których stosuje się szczególne instrumenty ekonomiczno-finansowe i inne preferencje oraz przyznaje się prawo do zasiłku i stypendium zamieszkałym w nich bezrobotnym.
Uwzględniając:
1. trwający obecnie proces przyspieszonej restrukturyzacji polskiej gospodarki,
2. napływ na rynek pracy wyżu demograficznego,
3. zjawisko wahań sezonowych w zatrudnieniu,
4. ograniczone środki Funduszu Pracy na programy
aktywne rynku pracy,można oczekiwać iż stopa bezrobocia w końcu 2000 roku w Polsce będzie kształtowała się na poziomie 14,5 - 15,9%, natomiast w województwie śląskim może osiągnąć wartość 12,6 - 12,9%.
Informując o powyższych działaniach rządu, pragnę wyrazić przekonanie, że działania te pozwolą na prozatrudnieniowy rozwój gospodarczy kraju, w tym także województwa śląskiego, umożliwiając trwałe ograniczenie bezrobocia.
Z szacunkiem
Longin Komołowski