Spis oświadczeń, poprzednie oświadczenie, odpowiedź, następne oświadczenie


72. posiedzenie Senatu RP

22 grudnia 2000 r.

Oświadczenie

Moje oświadczenie dotyczy stanu zasobów węgla kamiennego w Polsce.

Analiza zmian, jakie zachodzą w bazie zasobów węgla kamiennego w Polsce począwszy od wejścia w życie przepisów nowego prawa geologicznego i górniczego w 1994 r. oraz urynkowienia działalności kopalń skłaniają mnie do zwrócenia uwagi Pana Ministra na problem konieczności opracowania bilansu zasobów węgla kamiennego w aspekcie ekonomicznym. Jest to, moim zdaniem, działanie niezbędne dla racjonalnego planowania rozwoju krajowego bilansu paliwowo-energetycznego, opartego na wiarygodnych danych, odpowiadających aktualnym kryteriom ekonomicznym.

Zauważyć należy, że rok 1994 był ostatnim, w którym zanotowano wzrost ilości zasobów węgla wykazywany w bilansach rocznych w stosunku do bilansów udokumentowanych w 1993 r. Począwszy od roku 1995 do chwili obecnej następuje systematyczny spadek ich ilości. W ciągu sześciu ostatnich lat ubyło z bazy zasobów bilansowych około 18 miliardów Mg węgla, to jest prawie 28%. Obserwuje się również ubytki zasobów przemysłowych, które do roku 1996 wynosiły 5 - 6% rocznie. Ogółem w ciągu sześciu lat ubyło z zasobów przemysłowych około 7 miliardów Mg węgla, co stanowi około 46% wszystkich zasobów przemysłowych.

Co najważniejsze na zjawisko ubytków wydobycie węgla ma wpływ tylko w niewielkim stopniu. Decydujące znaczenie mają zmiany kryteriów bilansowości i przemysłowości oraz względy ekonomiczne. Zmusiły one kopalnie do zaprzestania eksploatacji pokładów cienkich i stromych lub zalegających w trudnych warunkach geologicznych, to znaczy silnie zuskokowanych, z możliwością wystąpienia zagrożeń naturalnych, otoczonych skałami o niekorzystnych parametrach geomechanicznych, których wybieranie może mieć negatywny wpływ na środowisko naturalne. Wszystkie wymienione czynniki spowodowały całkowitą lub częściową likwidację kopalń, która często wynika nie z braku zasobów, lecz z aktualnej nieopłacalności ich eksploatacji.

Analiza sytuacji w górnictwie węgla kamiennego wskazuje, że zmniejszanie się bazy zasobów bilansowych i przemysłowych węgla kamiennego będzie następowało w latach następnych. Przyczyną będą dalsze likwidacje kopalń oraz brak inwestycji w kopalniach czynnych.

Ze względu na problemy finansowe górnictwa, od kilku lat w kopalniach nie prowadzi się rozpoznawania nowych partii złóż i przygotowywania ich do eksploatacji. Kopalnie wybierają wyłącznie zasoby, które przygotowano do eksploatacji w ubiegłych latach. Brak szczegółowego rozpoznania eksploatowanych złóż zaowocuje w przyszłości ciągłym zmniejszaniem się bazy zasobów węgla w Polsce. Ponadto długi, bo pięcio - sześcioletni cykl robót rozpoznawczych i przygotowawczych spowoduje, że w kopalniach wyczerpane zostaną zasoby aktualnie nadające się do eksploatacji. Zasoby, które występują w złożach nie nadają się w całości do wydobycia. Decydują o tym między innymi takie czynniki jak: uwarunkowania ekonomiczne wynikające z właściwości złoża; uwarunkowania ekologiczne; akceptacja społeczna działalności górniczej; rozwój infrastruktury technicznej, na przykład autostrady. Czynniki te będą decydowały, ile zasobów pozostanie do wydobycia. Myślę tu o zasobach, których eksploatacja nie będzie przynosiła strat.

Jestem przekonany, że zarówno rząd, jak i wszystkie osoby zarządzające górnictwem węgla kamiennego powinny posiadać informacje o bilansie węgla kamiennego.

Mając na względzie wagę sprawy oraz uwzględniając konieczność podejmowania decyzji gospodarczych związanych z innymi paliwami energetycznymi składam wniosek o podjęcie przez Pana Ministra decyzji w sprawie realizacji prac nad  opracowaniem bilansu zasobów złóż węgla kamiennego.

Senator RP

Adam Graczyński


Spis oświadczeń, poprzednie oświadczenie, odpowiedź, następne oświadczenie